رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در گفت‌وگو با پانا مطرح کرد؛
توجه به شایستگی‌های پایه و عمومی دانش‌آموزان در برنامه جدید تحولی درسی
تهران (پانا) - رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه مهارت‌های زندگی به‌صورت جسته و گریخته در کتب درسی مورد توجه قرار گرفته است، گفت: در طرح جدید تحولی، یکی از پایه‌های اساسی تحول در برنامه درسی تمرکز بر شایستگی‌های پایه و عمومی است که به توانمندی‌ها و مهارت‌های دانش‌آموزان اشاره دارد.
علی لطیفی در گفت‌وگو با پانا درباره میزان اثرگذاری کتاب‌های درسی بر مهارت زندگی و دیگر مهارت‌های دانش‌آموزان، گفت: «مطالبه و انتظار اینکه آموزش و پرورش مهارت‌های زندگی را به دانش‌آموزان بیاموزد، یک خواسته کاملا به‌جا است. آنچه که در برنامه درسی به‌صورت رسمی داشتیم، فارغ از اینکه عناوین درسی کاملا ناظر به مهارت‌های زندگی، پیش‌بینی شده باشند در بخش‌هایی از برنامه درسی و در بعضی از دروس و کتاب‌ها، بخشی از محتوا به‌صورت تلفیقی، جسته و گریخته شاید بتوان گفت کمتر نظام‌مند، به بحث مهارت‌های زندگی پرداخته شده است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: «از جهت تحقق عملی، مسئله پیچیده‌تر است؛ چراکه همیشه در مقطع متوسطه دوم با چالشی به نام کنکور مواجه هستیم که عملا مانع از آن می‌شود که مدارس بتوانند طراحی همه‌جانبه‌ای برای تقویت یکسری از مهارت‌ها در دانش‌آموزان داشته باشند اما با کنار گذاشتن کنکور و با مفروض گرفتن اینکه مدارس همان چیزی را که در برنامه درسی‌شان پیش‌بینی شده اجرا می‌کنند، در درس‌های مختلف که نمونه بارز آن درس‌هایی مانند سواد رسانه‌ای، تفکر و سبک زندگی یا بعضی درس‌ها از قبیل درس مطالعات اجتماعی است، بخشی از هدف‌گذاری این درس‌ها بر آموزش یکسری از مهارت‌ها بوده است.»
وی در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی در طرح جدید تحولی در حال وقوع است، توضیح داد: «در طرح جدید تحولی، اساسا یکی از پایه‌های اساسی تحول در برنامه درسی را تمرکز بر شایستگی‌های پایه و عمومی در نظر گرفتیم. شایستگی پایه و عمومی، آن دسته از توانمندی‌ها و مهارت‌هایی هستند که دانش‌آموزان برای یک زندگی خوب فردی و اجتماعی به آن نیاز دارند که شامل؛ تفکر، مهارت‌های ارتباط موثر و مهارت‌های مدیریت خود می‌شود.»
لطیفی با بیان اینکه چارچوب دقیق و فنی برای شایستگی‌های پایه تولید شده و به تفکیک چهار دوره تحصیلی توزیع شده است، گفت: «مشخص شده که به‌عنوان مثال در زمینه برقراری ارتباط موثر در هر کدام از دوره‌های تحصیلی، چه مهارت‌ها، ویژگی‌ها و سطحی از آن‌ها مورد انتظار و مطلوب است. اتفاقا در راهنمای برنامه درسی مدرسه، یک بخش بسیار مهم همین است که به‌عنوان مثال، در دوره اول ابتدایی، شایستگی‌های پایه و عمومی که باید مورد تمرکز باشند، چه شایستگی‌هایی است؟ مدیر مدرسه و معلم باید بر پرورش چه شایستگی‌هایی در مدرسه متمرکز باشند؟ چه در قالب فعالیت‌های کلاسی در کلاس درس و چه در قالب فعالیت‌های متنوع مدرسه. این چیزی که در زمینه پیش‌بینی ما در برنامه درسی در برنامه تحولی وجود دارد، یک پیش‌بینی یکپارچه و همه‌جانبه است.»
وی ادامه داد: «گام بعد اتفاق مدرسه‌ای است که باید مراقبت کنیم، هم ما در ستاد و ادارات کل و ادارات نواحی و مناطق و هم مدیران و مسئولان مدارس، تا این برنامه بتواند در مدرسه به بهترین نحو ممکن اجرا شود.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پاسخ به این سوال که امروزه دانش‌آموزان صرفا به حفظ مطالب درسی می‌پردازند، اظهار کرد: «این مسأله نسبت به بخشی از محتواهای ما درست است، ولی نکته اصلی این است که در برنامه‌های درسی، آن چیزی که پیش‌بینی می‌کنیم و حتی بخشی از آن را قبلا پیش‌بینی کردیم، مبتنی بر حفظ نیست. به‌عنوان مثال چند نمره از درس تفکر و سبک زندگی، از آزمون کتبی؟ فکر می‌کنم پنج نمره حداکثر کتبی است و ۱۵ نمره مربوط به فعالیت است؛ به تعبیر شما، قرار گرفتن در موقعیت‌های واقعی زندگی. متاسفانه مشکلی که داریم، چالش و اختلال در اجرا است. اختلال در اجرا یعنی اینکه برنامه درسی سازمان، این مأموریت را دارد که برنامه درسی به‌صورت مناسب و به قدر کفایت ناظر به مهارت‌های مورد نیاز طراحی کند اما اینکه در اجرا با چالش‌هایی مواجه می‌شود یا در محیط اجرا شرایط لازم برای تحقق آن فراهم نیست، چالش جدی ما است.»
زهرا محمدپور
ارسال دیدگاه