معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی| دنیایی متفاوت از آداب و رسوم

زیباترین روستاهای خراسان جنوبی از لحاظ تاریخی دارای قدمت زیادی هستند که بازدید از معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی می تواند تجربه به یاد ماندنی را برای شما به وجود آورد. درگزارش زیر شمارابابرخی از این روستاهای دیدنی آشنا خواهیم کرد :

روستای چنشت
این روستا یکی از گردشگر پذیرترین و معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی است که با نام سرزمین رنگ ها نیز از آن نام برده می شود. دلیل نامگذاری این روستا به این نام این است که روستای چنشت از لحاظ تنوع رنگی منحصر به فرد و بسیار جذاب است. این روستا در استان خراسان جنوبی و در شهرستان سربیشه در بخش مود واقع شده است. این روستا که از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی بوده، در بین رشته کوه های باقران قرار گرفته و فاصله آن تا بیرجند یعنی مرکز استان خراسان جنوبی 60 کیلومتر می باشد. این روستا در حال حاضر یکی از زیر مجموعه های شهرستان سر بیشه است اما در گذشته نه چندان دور جز دهستان نهارجان بود. این روستا برای هر نوع سلیقه ای جاذبه گردشگری مخصوصی دارد. دو غار معروف، آداب و رسوم منحصر به فرد، وجود بنای امام زاده سید حامد علوی و موقعیت خاص جغرافیایی همه و همه باعث شده که این روستا همیشه دارای گردشگرانی از استان و بیرون استان باشد. مردم این منطقه و به خصوص زنان این منطقه دارای پوشش منحصر به فردی هستند که مملو از انواع رنگ و پارچه های رنگی است. در گذشته دور این روستا را به علت داشتن هوای مطلوب و البته 4 رودخانه فصلی، هم وزن بهشت می دانستند. در گذشته دامداران زیادی به علت سرسبزی و همان 4 رودخانه فصلی که در قبل گفتیم، این منطقه را برای محل سکونت خود برگزیده بودند. نام این روستا از همان 4 رودخانه فصلی گرفته شده و در گذشته به آن چند شط می گفتند که البته این نام به مرور زمان به چنشت تغییر کرد. این روستا به علت قرار گرفتن در بین چند رودخانه و کوهستان های نزدیک آن دارای هوای بسیار خوب و باغات و مزارع بسیاری است. از جمله آثار تاریخی این روستا می توان به غار چنشت و چهل چاه و مزار سید حامد علوی و فرزندان وی اشاره کرد. این روستا در ارتفاع 2150 متری نسبت به سطح دریا واقع شده است. این روستا به دلیل کوهستانی بودن تابستان های بسیار گرمی ندارد و در تابستان هوای معتدلی را تجربه می کند و در زمستان هم هوای سردی را در بین دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی در خود دارد.

روستای سرسبز مصعبی
این روستا در محلی کویری واقع شده اما در بین راه آسفالتی و خطرناک و پر پیچ و خم خود به دو راهی چرمه می رسید که در آن جا می توانید سد زیبای شهید پارسایی را مشاهده کنید که تعریف نام کویر را به هم می زند. این روستا که از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی بوده، در فاصله 30 کیلومتری شمال غربی شهرستان سرایان واقع شده است. این روستا به گونه ای است که در بین روستاهای استان خراسان جنوبی یکی از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد. باغ ها و مزارع این روستا چشم های هر بیننده ای را نوازش می دهد. از جمله این تنوع زیبای طبیعی می توان به هوای پاک و مطبوع، محیط زیست زیبا و تمیز و غذای طبیعی و تازه و البته درختان گردو و انواع آبشارهای بزرگ و کوچک اشاره کرد. در این روستای سرسبز شما باغ هایی از جمله بادام و زعفران را مشاهده می کنید. شما می توانید با پیمودن چند کیلومتر در داخل رودخانه به کوه های سفید و زیبای رسوبی برسید که به دره سبز رود شهرت دارد و یکی از تفرجگاه های مردم این منطقه در بین معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای نوغاب هندو
جمعیت این روستا چیزی در حدود 4000 هزار نفر یعنی 870 خانه وار است. مردم این روستا اهل تسنن و دارای فقه حنفی هستند. زبان مردم این روستا فارسی است اما با لهجه مخصوص خود سخن می گویند. نژاد ساکنان این روستا آریایی می باشد. این روستا در فاصله 80 کیلو متری بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی و و در مرکز شهرستان درمیان و در 15 کیلو متری شهر اسدیه واقع شده است. این روستا حالت پلکانی دارد و این امر به سبب این است که این روستا در دامنه کوه واقع شده و اکثر خانه ها در مرکز روستا بنا شده اند. علت نامگذاری این روستا به این نام این است که این روستا در گذشته با نام نوغاب هندو الان به معنای نبوغ یا محل آب نامگذاری شده بود که در گذشت زمان کمی تغیر کرده و به نوغاب هندو تبدیل شد. این روستا روستای مرتفعی است و در ارتفاع 1850 تا 1900 متری سطح دریا واقع شده است. مهمترین محصولات کشاورزی این روستا گندم، زرشک، چغندر و جو می باشد. در سال های اخیر کاشت و کشت زرشک جای کشت چغندر و گندم را گرفته است. این روستا از نظر دامداری هم وضع خوبی دارد و البته بسیاری از خانه بارهای این روستا از صنعت بافت قالی هم امرار معاش می کنند. در این سال ها قالی بافی به شکل خاصی پیشرفت کرده که حتی این روستا را جز قطب های قالی بافی منطقه کرده است. کشاورزی در این روستا به شکل آبی است. این روستا آب مورد نیاز خود برای کشاورزی از طریق قنات های خود که جز پر آب ترین قنات های شهرستان نیز هستند تامین می کند و از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای بیدسکان
این روستای گردشگری زیبا و تاریخی در کنار روستای گستج، سرند، نوده و شهر اسلامیه و 29 کیلومتری شرق فردوس قرار گرفته است. زرد آلو، انگور، انار، زعفران، جو، گردو، توت، بادام و گندم از جمله محصولات کشت شده توسط اهالی روستا می باشند. در این روستا شغل هایی همچون دامداری، کشاورزی و باغداری رونق خوبی را دارا می باشد. این روستا از بافت تاریخی و قلعه های قدیمی و منازل اهالی روستا که به شکل معماری قدیم هستند، برخوردار است. گردشگران زیادی در فصول گرما و نوروز از این روستا بازدید می کنند. این روستا ویژگی هایی از جمله آب انبارها و سدهای خاکی، دره های سرسبز و چشم نواز، کوه های زیبا و منحصر به فرد، انواع درختان و باغات بسیار زیبا و البته واقع شدن در منطقه ای کوهستانی و خوش آب و هوا داراست. دره ای زیبا نیز همنام با نام این روستا در قسمت شمالی روستا قرار دارد. این دره با 4 کیلومتر از درختان مختلف از جمله توت بیدهای بلند و درختان گردو و بادام و البته سدی زیبا در فاصله 5 کیلومتری روستا که پشت آن قنات های پر آب روستا در جریانند، تزئین شده است. روستا دو دسته زمین و باغ دارد. بخش اول آن باغاتی هستند که در راه فردوس- بیدسکان واقع شده اند و آبیاری آن ها از طریق آب چاه می باشد و دسته دوم نیز که با آب قنات آب یاری می شوند و در مجاروت کوه ها و دره های منطقه در یکی از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی واقع شده اند. مصالح استفاده شده در بنا های این روستا شامل خشت، آجر، سنگ، ملات گل و کاهگل است و دلیل استفاده از این مصالح کوهستانی بودن این روستا می باشد. روستای بید سکان یک روستای تاریخی است که بافت خود را همچنان بدون تغییر حفظ کرده است. در این روستا نیز مانند بسیاری از روستاهای دیگر کشور آداب و رسومی وجود دارد که به آن پایبند هستند از این جمله رسوم می توان به مراسم محرم و ماه رمضان، نوروز، آیین نخل برداری و همچنین مراسم های ازدواج و مراسم شب چله اشاره کرد. در این روستا سنت های قدیمی به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده اند. همچنین در این روستا صنایع دستی از جمله سبد بافی و قالی بافی و همین طور آهنگری انجام می شود. این روستا دارای زیر ساخت های نسبتا مناسبی برای آسایش اهالی آن می باشد مانند برق، تلفن، راه آسفالت، آب قابل شرب و همچنین چندین مغازه. البته این روستا به دلیل موقعیت کوهستانی حالتی ییلاقی دارد. مردم این روستا در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی هم شرکت می کنند. در این روستا قلعه ای قرار دارد که به دوران قاجاریه باز می گردد و بر فراز تپه ای در مرکز روستا خودنمایی می کند. البته از این قلعه بزرگ با گذشت زمان و فرسایش و هم چنین زلزله تنها برج و بارویی باقی مانده است. این روستا از 5 محله تشکیل شده به نام های حوض بش، پشت تغارخانه، سر کلاته و محله میون ده در سرای محمد بیک. به جز قلعه، حمام، مسجد، چند منزل تاریخی که بسیار زیبا هستند و همچنین 4 آب انبار جز آثار باستانی این روستا به شمار می روند. آثار ثبت شده این روستا در فهرست آثار ملی کشور 9 مورد می باشد و این روستا از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای آبیز
روستای آبیز در دامنه شرقی کوه شاسکوه قرار گرفته است به همین دلیل نسبت به سایر روستاها و شهرهای اطراف، آب و هوای دلپذیر تری دارد. در واقع آبیز زیر مجموعه شهرستان زیر کوه و بخش شاسکوه می باشد که فاصله آن تا مرکز استان 160 کیلومتر است. در صورتی که از این روستا دیدن فرمایید، می توانید از محصولات آن به عنوان سوغاتی با خود ببرید. این محصولات عبارتند از زرشک، بادام، زرد آلو، زعفران و همچنین عناب. در این روستا مکان های دیدنی، تاریخی و تفریحی نیز وجود دارد که می توان به زیارتگاه شاسکوه در شمال غربی این روستا، قلعه کوه آبیز، قنات و زمین های ییلاقی اطراف قنات ها، چهل آسونه، درخت بلند سرو، سد و همچنین قدمگاه دوازده امام، طبیعت زیبا و دست نخورده تنگل و آب چکون در یکی از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی اشاره کرد.

روستای سراب
روستای سراب از مرکز استان یعنی شهر بیرجند 100 کیلومتر فاصله دارد که در واقع می توان گفت در جنوب شرقی استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. در واقع به نوعی در جنوب شرقی شهرستان درمیان و بخش قهستان واقع شده است. قدمت این روستا به 300 سال پیش باز می گردد. در این روستا 100 خانوار به تعداد 400 نفر زندگی می کنند و همچنین شغل اصلی آن ها کشاورزی و دامداری است. گویش آن ها عربی بوده و مردم این روستا، دارای دو مذهب شیعه و سنی هستند و در کنار یکدیگر با آرامش و همدلی زندگی می کنند. در این روستا که دارای آب و هوای سرد و معتدل به همراه هوای کوهستانی است، محصولاتی از جمله عناب، بادام و زرشک به عمل می آید. امکانات موجود در این روستا شامل 4 مسجد، یک دبستان شش کلاسه، یک پست بانک، دو قنات و همچنین دفتر خدمات روستایی ICT می باشد. این روستا از معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای اردکول
در شعاع 100 کیلومتری از قاین و همچنین 15 کیلومتری شهر حاجی آباد به روستایی خوش آب و هوا و سرسبز به نام روستای اردکول می رسیم. در واقع این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان زیرکوه است. این روستا کوه های سر به فلک کشیده، خاک حاصلخیز و همچنین آب فراوان دارد و محصول اصلی آن زرشک و زعفران است. دارای 600 نفر جمعیت بوده که بیشتر آن ها به شغل دامداری و کشاورزی مشغول هستند. تمام میوه ها به غیر از مرکبات و میوه های گرمسیری در روستای اردکول کشت می شوند. اهالی این روستای سرسبز و خوش آب و هوا بسیار مومن، مهمان نواز، خونگرم و بسیار فعال هستند. در صورتی که از روستا به سمت جنوب غربی به اندازه 5 کیلومتر پیش برویم، بقایای قلعه ای به نام چلونک را خواهیم دید که باستان شناسان این قلعه کوهستانی را به دوران پیش از اسلام یعنی دوران اسماعیلیان نسبت می دهند. البته این قلعه کهن در فهرست آثار ملی کشور با شماره 15281 به ثبت رسیده است. این رروستای قدیمی در اثر زلزله ای در سال 1376 به صورت 100 درصدی تخریب شد. در آن زمان 800 نفر جمعیت داشت که 209 نفر از آن ها در زلزله جان باختند. پس از این اتفاق نیمی از اهالی برای بازسازی مجدد روستا در آن باقی مانده و نیم دیگر به حاجی آباد رفته و در آنجا ساکن شدند و بدین صورت یکی از معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی تقریبا از بین رفت.

روستای گیوشاد
در فاصله 70 کیلومتری از شهرستان بیرجند روستایی به نام گیوشاد واقع شده است که حدودا 33 خانه وار با شغل کشاورزی و دامپروری در آن ساکن هستند. روستای گیوشاد از توابع شهر خوسف است. یک چشمه آب ترش معدنی که خواص دارویی فوق العاده ای دارد در فاصله کمی از این روستا قرار گرفته است. آب این چشمه برای بیماری های پوستی بسیار مفید است البته این روستا دارای یک رشته قنات نیز است که به دلیل عبور آن از یک رگه در کویر، آبی نسبتا ترش در میان زیباترین روستاهای خراسان جنوبی دارد.

روستای ده نو
این روستا از توابع شهرستان طبس و بخش دیهوک است و در واقع یکی از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی به شمار می رود. این روستا در دهستان کویر قرار داشته و دارای آب و هوایی نسبتا معتدل می باشد. در سرشماری که در سال 1390 انجام شد جمعیت روستای ده نو، 159 خانوار یعنی حدودا 668 نفر بوده است. اهالی این روستا مردمانی مهربان، مهمان نواز و بسیار پرتلاش هستند.

روستای رقه
در 17 کیلومتری مرکز شهرستان بشرویه و همچنین 15 کیلومتری بخش ارسک روستایی تاریخی به نام رقه قرار گرفته است. در واقع این روستا جزئی از خراسان جنوبی می باشد. این روستا بسیار قدیمی بوده و قدمای شهرهای اطراف همگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که قدمت این روستا حتی از شهر بشرویه هم بیشتر است. در این روستا 1500 نفر یعنی حدود 320 خانوار زندگی می کنند که بیشتر آن ها به شغل کشاورزی مشغول هستند. از مهمترین محصولات این روستا می توان به زعفران، جو، پنبه، سنجد، گندم اشاره کرد. همچنین این روستا دارای امکانات برق، تلفن، آب و گاز می باشد. بزرگان شهر طبس روستای رقه را به دلیل سرسبزی و آب و هوای بهتر به عنوان ییلاق خود در بین زیباترین روستاهای خراسان جنوبی و برای فرار از گرمای زیاد شهر طبس انتخاب می کنند.

روستای نایبند
این روستا به ماسوله کویر شهرت یافته است. اگر حدود 225 کیلومتر از سمت جنوب شهرستان طبس در مسیر جاده کرمان حرکت کنیم به روستایی زیبا و جالب به نام نایبند می رسیم. روستای نایبند از توابع شهرستان طبس و زیرمجموعه بخش دیهوک است. هر ساله گردشگران زیادی از این روستا دیدن می کنند زیرا بافت سنتی آن که همچنان خشتی باقی مانده است و باغ های مرکبات آن و همچنین کوهی 3009 متری آن را مزین کرده است. خانه ها در این روستا مانند ماسوله به صورت مطبق ساخته شده اند یعنی بام یک خانه در واقع نقش حیاط خانه دیگر را ایفا می کند. مصالح به کار رفته در سقف بیشتر این خانه ها از چوب و الیاف درختان می باشد که باعث خنک شدن و تلطیف هوای این خانه ها می شود. از مزایای دیگر این مصالح به کاهش ضریب تخریب هنگام زلزله می توان اشاره کرد. در این روستا حدودا 145 خانوار یعنی بیش از 500 نفر ساکن هستند. در حدود 300 سال پیش برای حفاظت از این روستای زیبا در اطراف آن قلعه ای با چهار برج ساختند که آثار آن همچنان باقی است و از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای نیگنان
در مرز بین کوهپایه و کویر، روستایی با قدمت چندین قرن به نام روستای نیگنان خودنمایی می کند. این روستا در فاصله 54 کیلومتری از شهر بشرویه واقع شده است. اگر در این روستا قرار بگیرید در سمت غربی خود کوهپایه و در سمت شرقی خود کویر نمک را خواهید دید. بر اساس اطلاعات درج شده در کتاب تاریخی سرزمین جاوید، جلد چهارم قدمت روستای نیگنان که به نام های دیگری چون نیک نان و یا نیک نام نیز خوانده می شود به اوایل حکومت ساسانیان باز می گردد. در آن زمان این روستا بسیار آباد پر نعمت و سرسبز بوده و سپاه دویست هزار نفری ساسانیان که برای سرکوبی شورشیان آن دوران سیستان عازم بودند، در این مکان سرسبز چند روزی اسکان یافته وتجدید قوا کرده اند. در همین کتاب آمده است که در آن زمان زمین های بزرگ و پهناوری در این منطقه قرار داشته که توسط دو رودخانه دائمی که امروزه تنها بستر خشکیده آن ها را از طریق عکس های هوایی می توان دید، آبیاری می شده اند و از زیباترین روستاهای خراسان جنوبی به حساب می آید.

روستای افین
روستای افین در فاصله 120 کیلومتری از مرکز استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. همچنین اگر از قاین به سمت جنوب شرقی حدود 85 کیلومتر پیش برویم به این روستا خواهیم رسید. روستای افین یکی از معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد به دلیل آنکه آثار تاریخی از جمله کاروانسرا، آسیاب های آبی، قلعه، مسجد جامع، برج ها و حوض ها و همچنین بافتی کاملا تاریخی را در خود جای داده است و با زهان 17 کیلومتر فاصله دارد. همچنین از لحاظ منظره طبیعی نیز به دلیل قرار داشتن در حاشیه ارتفاعات منطقه و همجواری با درختچه های زرشک چشم هر مسافری را نوازش می دهد. روستای افین دارای 1500 نفر جمعیت یعنی حدود 450 خانوار می باشد. بر خلاف این منطقه که دارای آب و هوایی گرم و خشک و در بعضی نقاط نیمه خشک است، روستای افین با آب و هوایی خنک و تابستان هایی لذت بخش مانند بهشتی در این میان قرار گرفته و به دلیل قرار گرفتن میان دو رودخانه بسیار آباد می باشد. این روستای زیبا به دو بخش قدیمی و جدید تقسیم شده است که از بابت ظاهری کاملا مشخص هستند زیرا در قسمت قدیمی روستا ما شاهد فشردگی خانه ها در نقشه آن و همچنین آثار تاریخی هستیم. یکی از زیبایی های این روستا باغستان زرشک آن است که تقریبا 15 کیلومتر را تحت اشغال خود دارد که در چهار فصل سال این سرسبزی و زیبایی را می بینیم. در کنار این بخش از روستا که حالتی جنگلی دارد روستاییان سطح وسیعی را به کشت چغندر و یونجه که خوراک دام هایشان است، اختصاص داده اند. این روستای زیبا و قدیمی دارای صنایع دستی زیبایی از جمله توربافی، انواع قالی و قالیچه، پارچه بافی و بافت پارچه های کرباسی می باشد و از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی است.

روستای نازدشت
در فاصله 110 کیلومتری از شهرستان بیرجند و همچنین در 50 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سربیشه روستایی با نام زیبای نازدشت واقع شده است. نام زیبای این روستا به معنی دشت وسیع و کویری می باشد. این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان سربیشه و در واقع از روستاهای دشت حسین آباد غیناب در دهستان مومن آباد است. در همسایگی این روستا دو کوه غنبر کشته در 8 کیلومتری و زلزله در 15 کیلومتری قرار دارند. همچنین دو رود فصلی که از کوه های حسن کلنگی و نازدشت جاری هستند نیز در این روستا دیده می شوند که با نام های قلعه سرخ و بهامورس خوانده می شوند. حدودا از 10 سال پیش 6 طایفه عشایری به نام های سلیمانی، نادی، ملکی، کرد، محمد ابولی و آذری در این روستا ساکن شده اند و شغل بیشتر آن ها دامداری و کشاورزی است. البته تعدادی نیز به باغداری، زراعت و صنایع دستی نیز مشغول هستند. باید متذکر شویم که شهرستان سربیشه یکی از اصلی ترین مناطق استقرار عشایر در استان خراسان جنوبی می باشد. در این روستا در بخش زراعت به کشت جو، چغندر، گندم، یونجه، چغندر علوفه ای، هندوانه و خربزه می پردازند و در بخش دامداری به تولید گوشت، مواد لبنی، پشم و مو مشغول هستند که از پشم و مو تولید خودشان در نخ ریسی به روش سنتی استفاده کرده و قالی، گلیم و جاجیم تولید می کنند و این روستا از دیدنی ترین روستاهای خراسان جنوبی می باشد.

روستای لانو
روستای لانو در 135 کیلومتری از مرکز شهرستان سربیشه و در 45 کیلومتری مرکز بخش واقع شده است و به دلیل قرار گرفتن در میان دو رشته کوه در سال های دور به لایکوه مشهور بوده است که به مرور زمان در محاوره به لانو تبدیل شده است. این روستا دارای 114 خانوار یعنی حدود 563 نفر جمعیت می باشدکه بیشتر اهالی آن به شغل کشاورزی، دامپروری و قالیبافی اشتغال دارند. می توان گفت بزرگترین روستا در منطقه بوده و هست و روستاهای اطراف در صورت نیاز به هرگونه کمک و خدمات از این روستا یاری می گیرند. این روستا جز معروف ترین روستاهای خراسان جنوبی است و شاید بتوان گفت از بقیه نیز تاریخی تر زیرا دارای قدمتی 3000 ساله می باشد. از نشانه های آن می توان به سنگی که در قلعه این روستا هست اشاره کرد و تاریخ درج شده روی این سنگ می تواند گواه این ادعا باشد. در وسط این روستا رودخانه ای قرار گرفته که باعث تقسیم این روستا به دو محله قدیمی و جدید شده است. مصالح بکار رفته در ساخت این خانه ها چوب، خشت و آجر می باشد و پشت بام آن ها به صورت تخت بنا شده است. در صورتیکه قصد دیدار از این روستا را دارید، باید بدانید که دارای آثار باستانی نیز هست که از آن جمله می توان به پاسگاه قدیمی دهستان، قلعه لانو، اماکن زیارتی موجود در روستا، بافت قدیمی روستا و البته کشمان سبز اشاره کرد. یکی دیگر از آثار قابل تامل روستا آسیاب آن است که آرد مورد نیاز لانو و البته روستاهای دیگر را هم فراهم می کند. این آسیاب به روش سنتی کار می کند و قدمتی 1000 ساله دارد.