تاخیر اثر تورمی در بورس

تحلیل روند صعودی و ثبت رکورد تاریخی بورس نیازمند توجه به دو موضوع است. موضوع اول روند رشد 60 درصدی بورس از ابتدای سال جاری و مساله دوم، ثبت رکورد تاریخی روز شنبه بازار سهام است. روند بازارهای سرمایه‌ای مانند طلا، ‌ارز، مسکن و خودرو نشان از وجود نقدینگی زیاد و هیجان‌های ناگهانی دارد.

طی هفته‌های اخیر بخشی از این هیجانات تخلیه شده و انتظار سودآوری بیشتر و ناگهانی‌تری از این بازارها نمی‌رود. به همین دلیل سرمایه‌گذارانی که سرمایه‌های مازاد در دست دارند، برای کسب سود به دنبال یافتن بازارهای جدید هستند. از طرف دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور محدود است و با توجه به محدودیت‌هایی برای ورود و خروج سرمایه، نقدینگی و سرمایه‌های در دسترس، شرایطی برای بروز و ظهور فرصت‌ها، جز در بازارهای داخلی موجود نیست و چه بهتر که آن بازار، بازاری با درجه جذابیت بیشتر و ریسک کمتر باشد.

بنا به گزارش‌های اخیر بیش از 1500 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد که بخشی از آن به دلیل نگرانی‌های سیاسی نشات گرفته از خروج امریکا از برجام و بخشی دیگر به دلیل کاهش سود بانکی، سرگردان است. طی ماه‌های گذشته، نقدینگی رها شده به سمت بازارهای داخلی هدایت شده و اثراتش را در بازارهای ارز، طلا، مسکن و خودرو گذشته است. آن‌چه که در این بازارها به دنبال افزایش تقاضا اتفاق افتاد، بالا رفتن قیمت‌ها و در نتیجه تورم بود.

پس از آن تورم و نرخ ارز باعث افزایش قیمت سهام شرکت‌های بورس شد. البته اثرات تورمی در بورس (فارغ از شرایط اقتصادی و سیاسی) با تاخیر نمایان می‌شود چرا که شرکت‌ها باید در ابتدا اثرات افزایش قیمتی را در حساب‌های مالی خودشان وارد کنند و در گام بعدی، ارزش جایگزینی شرکت در بورس بالا می‌رود و در نهایت بورس رشد می‌کند. به هر روی، روند صعودی اخیر با آغاز به کار بازار ثانویه ارز آغاز شد چرا که این بازار توانست قدری از اختلاف ارزی بین ارز رسمی و بازار آزاد را جبران کند.

به بیان دیگر در میانه مرداد و قبل از راه‌اندازی بازار ثانویه که التهاب بازار ارز و طلا کمتر شده بود، بورس وارد فاز رونقی شد، چرا که پیش‌بینی فعالان و کارشناسان افزایش تمایل شرکت‌های وارداتی به عرضه ارز در بازار ثانویه بود. گفتنی است تا قبل از ایجاد سامانه ارزی، رانتی در حدود 80 هزار میلیارد تومان توسط واسطه‌ها و دلالان به وجود آمده بود. در واقع دولت برای آسیب ندیدن مصرف‌کننده نهایی و جلوگیری از انتقال زیان به مردم، نرخ ارز را دستوری کرد.

اما دستوری کردن نرخ ارز منجر به احتکار ارزی توسط برخی از شرکت‌های وارداتی شد. بعد از ایجاد بازار ثانویه، ارزش جایگزینی بسیاری از شرکت‌های بورس بالا رفت و این امر بر قیمت سهام شرکت‌ها تاثیراتی گذاشت. به این ترتیب بورس وارد روند رونقی شد که روز شنبه رکورد تازه‌ای را ثبت کرد. علاوه بر واکنش فعالان به نرخ ارز، ثبت رکورد دیروز بورس در واقع واکنشی به سیاست‌های دولت در آزاد‌سازی قیمت انواع مختلف کالاها در بازار رسمی مثل پتروشیمی هم بود.

منبع: اعتماد

*کارشناس بازار سرمایه