ظریف: نمی‌شود توقع داشت مردم در وضعی که با فساد مواجه هستند ایثار کنند
تهران (پانا) - وزیر امورخارجه می گوید نمی‌شود توقع داشت مردم در وضعی که با فساد مواجه هستند و می‌بینند که فساد وجود دارد ایثاری که در دوره جنگ داشتند را داشته باشند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که صبح امروز به مناسبت هفته دولت در برنامه حالا خورشید رضا رشیدپور در شبکه سوم سیما حاضر شده بود به سوالات او درباره برجام و مسائل بین‌المللی و وضع اقتصادی کشور پاسخ داد.
رشیدپور پرسید: «قبلا در ابن برنامه حضور داشتید و الان هم در وضع کنونی در این برنامه حضور دارید، تحلیل خودتان از وضع چیست؟»
ظریف به بازماندگان دو زلزله کرمانشاه تسلیت گفت و اظهار کرد: «آن گفت‌وگو در وضعی بود که تازه به برجام به نتیجه رسیده و شروع به اجرا شده بود و توقعات جامعه از برجام بالا رفته بود و ما در دولت و برخی رسانه‌ها شاید در این زمینه نقش داشتند. من سعی کردم واقع‌بینانه برخورد کنم، ولی با توقعات بالای مردم مواجه بودیم. با توجه به خروج آمریکا و فضای روانی وضع تغییر کرده است. متاسفانه تلاشی در داخل شد که امید مردم را به یأس تبدیل کند.»
او ادامه داد: «برجام پروژه‌ای بود که در کشور توافق درباره آن در سطح بالا صورت گرفته بود. این توافق منافع آمریکا را در برنداشت. به جای اینکه از تمام امکانات برجام استفاده کنیم دعوای سیاسی را ادامه دادیم که باعث یأس در مردم شد. بی اعتمادی ما به آمریکا امر واضحی است. هر کس را در منطقه نگاه کنید یا فکر می‌کند از طریق خرید امنیت برای خود امنیت ایجاد کند یا از طریق تسلیحات و سلاح‌های هسته‌ای، ایران امنیت و توسعه‌اش را وابسته به مردم است و برای همین 40 سال است به مردم فشار آوردند. وظیفه وزارت خارجه این است که فشارهای خارجی را کم کند.»
وزیر امور خارجه گفت: «ما همه چیز را از مردم داریم. الان آمریکایی‌ها بیشترین تمرکزی که دارند روی جنگ روانی است و اعمال فشار بر ایران و شرکای بین‌المللی ایران. وقتی تیرشان در همه موارد به سنگ می‌خورد. الان تیرشان در مقابل نزدیک‌ترین متحدانشان به سنگ خورده است و با ایجاد فضای روانی می‌خواهند وضع را عوض کنند.»
ظریف تصریح کرد: «روش‌های مختلفی هست. آمریکایی‌ها عضو دائم شورای امنیت هستند و تمام امکانات را در اختیار دارند. امروز نزدیک‌ترین متحدان آن در مقابلش ایستاده‌اند. رژیم صهیونیستی قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد را نقض می‌کنند. عربستان در بمباران یمن اساسی‌ترین حقوق بشردوستانه را نقض و مرتکب جنایات جنگی می‌شود آیا به این معناست که آن موازین ایراد دارند یا در جامعه بین‌المللی سازوکار مناسبی برای اعمال فشار ندارند. ما با کانادا در دولت نهم و دهم رابطه سیاسی‌مان قطع شده است ولی درباره برجام دولت کانادا در برابر آمریکا ایستاده است. همه متحدان آمریکا در ناتو در برابر آمریکا ایستاده‌اند. چند کشور در جنوب ما به دلایل کوتاه بینانه و رژیم صهیونیستی در کنار آمریکا هستند. »
او گفت: «اقدامی که اروپایی‌ها کردند اقدام خیلی جزیی در یک حوزه بخصوص، اروپایی‌ها 12 تعهد دادند برای حفظ برجام و مبلغی را تعیین کردند در داخل برخی در بوق ناامیدی می‌دمند. 18 میلیون کمک برای شرکت‌های کوچک و متوسط کرده است. در اروپا موتور پیشرفت شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. گروهی در داخل می‌گویند این 18 میلیون یورو ما به ازای برجام است که چنین نیست.»
وزیر امور خارجه تصریح کرد: «از زمانی که ترامپ اعلام کرده که از برجام خارج می‌شود آمریکایی‌ها به اهدافی که می‌خواستند نرسیدند به همین خاطر پامپئو صحبت کرده است. گفتند گروه اقدام تشکیل می‌دهند. آمریکا فکر می‌کرد در یک سال اول با آزار و اذیت ایران را مجبور می‌کند از توافق خارج شود.»
رشید پور در این برنامه از ظریف درباره ارتباط مردم با سیاست خارجی سوال کرد، او گفت: «از صحبت‌های خود شما استفاده می‌کنم، شما دیروز گفته بودید که بار سیاست خارجی را مردم تحمل می‌کنند و واقعیت این است که مردم کاری به این موضوع ندارند که کانادا و آلمان به آمریکا چه می‌گویند، مردم می‌بینند که دلار 10 هزار و 600 تومان است و بسیار درست گفته‌اید که بار سیاست خارجی را مردم تحمل می‌کنند. من می‌خواهم بگویم شاید با گفتاردرمانی نمی‌شود مردم را راضی کرد نمی‌توانیم به مردم بگوییم که ما از برجام خارج نشدیم و شما نگران نباشید. مردم وقتی که می‌بینند دلار 10 هزار و 600 تومان است کاری ندارند که کانادا یا آلمان بر ضد امریکاست. یا در مورد همان 18 میلیون دلار که می‌فرمایید قرار است به کارخانه‌های کوچک و متوسط داده شود. مردم اگر می‌خواستند خوشحال شوند قرار بود با توتال، رنو و شل و شرکت‌هایی که می‌توانند برای ما آورده تکنولوژیک داشته باشند خوشحال می‌شدند نه با شرکت‌هایی که فقط به دنبال بازار هستند. آنها باید از خداشان باشد که یک بازار 80 میلیونی داشته باشند؟»
ظریف در پاسخ به این سوال گفت: «اتفاقا این طور نیست، وقتی شما با توتال هم قرارداد می‌بندید توتال هم قرارداد خود را باشرکت‌های کوچک و متوسط می‌بندد تا در ایران کار کند. توتال دو کار انجام می‌دهد و البته ما دوست داشتیم که این کارها را انجام دهد و معتقدیم اروپایی‌ها باید بتوانند در مقابل آمریکا مقاومت کنند. این واقعیت است که دولت و اقتصاد آمریکا دولت و اقتصاد بزرگی است. وقتی که توتال به ایران می‌آمد دو کار انجام می‌داد یکی شرکت‌های کوچک و متوسط را مدیریت می‌کرد و دوم اینکه امکانات فاینانس و تسهیلات مالی را فراهم می‌کرد که البته تمام این موارد از روش‌های دیگر هم قابل انجام است. البته به آن معنا نیست که به همان راحتی باشد.»
او ادامه داد: «همانطور که بارها عرض کردم سیاست خارجی باید بتواند بار را از دوش مردم بردارد. ما این تلاش را کرده‌ایم، شما فراموش نکنید ما در یک ظرف واقعی زندگی می‌کنیم، سیاست خارجی همه چیز یک کشور نیست و سیاست خارجی همه کارها را انجام نمی‌دهد. سیاست خارجی می‌تواند زمینه‌ای باشد برای فشار بیشتر و برداشتن فشار از کشور و می‌تواند زمینه‌ای باشد که فشارها را در حد ممکن تعدیل کند. در زمان‌های متفاوت به دلیل سیاست‌های متفاوتی که ما داریم و به دلیل قدرت و برنامه‌هایی که داریم .»
مجری برنامه حالا خورشید از ظریف پرسید منظورتان از سیاست‌های دیگر چیست؟ ظریف پاسخ داد: «به هر حال مجموعه سیاست‌های یک کشور است که در واقع روابط خارجی یک کشور را شکل می‌دهد و فقط سیاست خارجی نیست سیاست‌هایی که ما می‌خواهیم مستقل شویم، البته اینها به سیاست خارجی مربوط نیست ما در داخل نمی‌خواهیم کسی به ما دستور دهد و ما می‌خواهیم حقوق مردممان را بر اساس قانون و مقررات خودمان رعایت کنیم. ما می‌خواهیم نوع حکومت موردنظر خود را داشته باشیم. ما نمی‌خواهیم کشورهای دیگر بیایند و از امکانات داخلی ما برای خودشان استفاده کنند.»
رشید پور گفت که این را می‌فهمم که سیاست خارجی و داخلی چیست اما همه اینها نیازمند یک دیپلماسی بین‌المللی است.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: «دیپلماسی بین‌المللی وظیفه‌اش این است که همیشه یک قلدری وجود دارد که یک بار صدام حسین است که به کشور حمله می‌کند، این که کسی به ایران حمله می‌کند گناه ایران نیست این که صدام حسین به ایران حمله کرد جنگ را ادامه داد و بمب شیمیایی استفاده کرد همیشه یک کشور قلدر هست، رژیم صهیونیستی است که حقوق فلسطینیان را نقض می‌کند، گناه فلسطینی‌ها و دیپلماسی فلسطین هم نیست. فلسطینی‌ها وظیفه دارند که در دنیا اجماع ایجاد کنند تا بتوانند روی رژیم صهیونیستی فشار ایجاد کنند. شما نمی‌توانید آمریکا و چین را متوقف کنید. دیپلماسی عمومی چگونه می‌تواند امریکا را متوقف کند. کاری که دیپلماسی انجام می‌دهد این است که فشار و هزینه امریکا را برای این کار بالا ببرد.»
مجری برنامه حالا خورشید پرسید من از ذهن نسل جوان آقای دکتر از شما می‌پرسم می‌فرمایید همواره برای ایران عده‌ای بودند که شاخ و شانه کشیده‌اند شاید در نسل جوان ما این ذهنیت وجود داشته باشد که این همه کشور در دنیا هستند که روابط دیپلماتیک جهانی خود را دارند و فشار هم به مردمشان وارد نمی‌شود. چرا در مورد ایران همواره باید وزرای خارجه این صحبت را بکنند که ما فشار جهانی بر علیه‌مان هست؟
ظریف گفت: «این موضوع یک دلیل دارد، ما خودمان انتخاب کردیم که جور دیگری زندگی کنیم، من به دوستان عزیزم و کسانی که سن فرزندان من هستند می‌خواهم یک نکته بگویم شما آیا دوست دارید که یک رئیس‌جمهوری خارجی بگوید اگر من چتر حمایتی‌ام را از روی کشور شما بردارم شما سه هفته هم دوام نمی‌آورید. طبیعتاً هیچ ایرانی دوست ندارد چنین صحبتی را بشنود. شاید برای کشورهای همسایه ما تهدیدهای ترامپ واقعیت داشته باشد اما در کشور ما سرمایه‌ای وجود دارد که در گذشته وجود نداشته زیرا ایران کشوری بوده است که در گذشته علیرغم همه دشمنی‌هایی که با جمهوری اسلامی ایران دارند اینجا کشوری بوده است که همه چیزش در اختیار امریکا بوده و یک‌بار برای اینکه مرحوم دکتر مصدق سلطه انگلیس بر ایران مقابله کرد آمدند و حکومت او را سرنگون کردند و 25 سال توانستند بر تمام مقدرات مردم ما حاکم شوند و تصمیم‌های ما را انها بگیرند و سیاست‌های ما را آنها تعیین کنند بعد از اینکه این جریان به هم خورد امریکایی‌ها بیکار ننشستند. کودتا کردند . صدام را تشویق به جنگ بر ضد ایران کردند و اینها واقعیاتی است که وجود دارد و واقعیاتی نیست که برای دیگران هم وجود داشته باشد.»
رشیدپور تصریح کرد: «من حضور بیگانگان در کشور را می‌فهمم آقای دکتر اما صحبت من چیز دیگری است. آن کشورهایی که می‌فرمایید در منطقه هستند و آمریکا می‌گوید اگر سه هفته چتر حمایتی‌ام را بردارم شما زمین می‌خورید احتمالاً در حوزه داخل کشور خود قدم مثبتی بر نداشتند یعنی تولید، کشاورزی و صنعت قابل توجهی ندارند و همه چیزشان وابسته به خارج است. به نظرتان ما در ایران هم دچار چنین مشکلی نشده‌ایم. ما در داخل ایران هم همواره نگاهمان به خارج از کشور است و دنبال این هستیم که امریکا چه می‌کند و اروپا چقدر به ما پول می‌دهد و بقیه کشورها چه‌کار می‌خواهند انجام دهند. ایا امکانات داخل را الحق و والانصاف دست کم نگرفته‌ایم.»
وزیر امور خارجه گفت: «البته اگر شما به اتفاقاتی که در طول این 40 سال در کشور اتفاق افتاده است نگاه کنید.»
مجری برنامه حالا خورشید گفت:«نه من به 40 سال گذشته کاری ندارم من به 5 - 6 سال اخیر کار دارم.»
وزیر امور خارجه گفت: «اگر به همین 5-6 سال اخیر هم نگاه کنیم البته من تخصصی در این حوزه‌ها ندارم اگر از همکاران من در بخش‌های مختلف بپرسید در حوزه‌های خودکفایی در حوزه‌های نیازهای غذایی کشور و اقدامات دیگری که در حوزه صنعت، پتروشیمی و نفت کرده‌ایم تحولات بسیار خوبی بوده است. »
مجری حالا خورشید گفت: «آقای دکتر تحولات خوبی بوده است و مردم هم قدردان هستند.»
ظریف گفت: «هر چقدر شما در کشور کار کنید کافی نیست و در تمام دنیا این‌چنین است همانطور که می‌بینید سرعت تحولات بین‌المللی خیلی زیاد است و ما باید در وضع خاص این کارها را انجام دهیم. زیرا محدودیت‌هایی برای ما وجود دارد.»
رشید پور گفت: «به هر حال تمام این صحبت‌هایی که شما می‌کنید در جاهای دیگر دنیا وجود دارد به‌طور مثال در ترکیه نگاه می‌کنند و می‌بینند که در صنعت نساجی و گردشگری پیشرفت‌هایی داشته است.»
ظریف گفت: «اما ظرف دو هفته ارزش پولش نزدیک به یک سوم شده است یعنی باید شما این موارد را هم در نظر بگیرید یعنی فشارهای خارجی وقتی بر کشورهایی وارد می‌شود که اتفاقاً هیچ محدودیت قانونی هم ندارند اما با یک فشار روانی که امریکا ایجاد می‌کند این میزان تأثیر دارد. ما از این فشارها تا حد زیادی مصون بودیم اما این بار مجموعه‌ای شد از یک اختلافات داخلی و دعوای بی‌معنی داخلی و جو روانی که ایجاد شد و این فشارها این جو روانی را تکمیل کردند و باعث فشارهای اقتصادی جدید که به نظر می‌رسد مبنای اقتصادی دارد، شدند هرچند که فشارها مبنای اقتصادی خیلی قوی ندارد.»
او ادامه داد: «آنها این فضای روانی را در ترکیه ایجاد کردند و علیرغم اینکه تحریمی وجود نداشت ارزش پول ترکیه چقدر پایین آمد.»
رشیدپور گفت: «اما شما ببینید تفاوت رفتار دولت و ملت را در ایران و ترکیه مقایسه کنید و این غافل شدن از مردم است یعنی در ترکیه رئیس‌جمهوری به مردم اعلام می‌کند هر چه پول و طلا دارید به بانک‌ها و زرگری‌ها بیاورید و این اتفاق می‌افتد.»
ظریف گفت: «این به‌صورت نمایشی بود.»
رشیدپور گفت: «شاید این حرکت به‌صورت نمایشی به نظر بیاید اما به نظرتان ارتباط ما با مردم حداقل به‌صورت نمایشی برقرار هست که ما هم بتوانیم به آن پز بدهیم که رئیس مهوری و یا وزیر ما حرفی زدند و مردم صف بستند که ما دلارو طلای خودمان را پس می‌دهیم ما چرای آن را می‌خواهیم.»
وزیر امور خارجه گفت: «وضع ما باید بررسی شود که چرا این وضع در کشورمان پیش نیامد البته در زمان جنگ این وضع بود و مردم ما همان مردم هستند و مردم ما هر وقت این احساس را بکنند با یک خطر مواجه هستیم این چنین اقدام خواهند کرد. باید بدانیم که امریکایی‌ها یک اتاق جنگ اقتصادی و روانی برای ما ساخته‌اند و مهم است که ما توجه داشته باشیم که چنین اتاق جنگ اقتصادی و روانی برای ما تدارک دیده شده است و ما نباید در آن اتاق بازی کنیم و هم جناح‌های داخلی در آن اتاق بازی نکنند و مردم نیز این توجه را داشته باشند و نمی‌شود توقع داشت مردم در وضعی که با فساد مواجه هستند و می‌بینند که فساد وجود دارد ایثاری که در دوره جنگ داشتند را داشته باشند. ما مسئولان نیز باید یک بازگشتی به خویشتن خویش داشته باشیم و باید ببینیم که چه اقداماتی را ما انجام داده‌ایم که باعث شده است که از میزان ایثارگری مردم کم شود.»
او ادامه داد: «مسئولان متوجه شوند هزینه‌های جناحی ما را مردم می‌دهند. روزی که برجام منعقد شد در نمازخانه وزارت خارجه برای دوستان خود صحبت کردم و گفتم از امروز کارمان سخت‌تر است هر کسی ممکن است به برجام نمره بدهد. مردم اصلا مقصر نبودند. مردم بودند که برجام را فراهم کردند. اینکه ترامپمی‌گوید برجام یک کلاه بزرگ بر سر آمریکا بود و برخی می‌گفتند آمریکا هیچ وقت از برجام خارج نمی‌شود دیدیم که شد و وقتی آمریکا می‌گوید شش تریلیون دلار در منطقه هزینه کردیم و سودش به جیب مردم رفته است تیتر می‌کنند ولی وقتی می‌گویند که کلاه سر آمریکا رفت کسی تیتر نمی‌کند.»
رشیدپور گفت: «دولت توقعات از برجام را بالا برد.»
وزیر امور خارجه پاسخ داد: «برخی از ما در دولت و برخی رسانه‌ها توقعات را بالا بردند.»
مجری برنامه حالا خورشید گفت: «وقتی برجام امضا شد برخی در تهران آمدند بیرون و یک هزاری و دلار در دست گرفتند. ما تجار و بازاری‌ها و جوانان را امیدوار کردیم.»
ظریف گفت: «هنوز هم امیدوار می‌کنیم چون امکانات کشور زیاد است وظیفه دولت و جناح‌ها این است که مردم را امیدوار کنیم. اگر کسی هزار تومانی را دست گرفته دولت نبوده است. نیاز داشتیم تعادلی در حوزه‌ها ایجاد کنیم این تعادل چرا ایجاد نشد باید به دلایل مختلفش نگاه کنید. یکی از آنهایی که می‌خواهد اطمینان به آینده را از بین ببرد آمریکا و اسرائیل هستند.»
او ادامه داد: «وقتی نتانیاهو در شوهای تلویویزیونی با مردم صحبت می‌کند برای از بین بردن این اطمینان هستند.همیشه معتقدم نباید همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت. آنهایی که در داخل این امید نسبت به آینده را نابود می‌کنند و دستاوردها را فراموش می‌کنند. اوباما یک جمله معروفی گفت اگر می‌توانستم حتی اجازه نمی‌دادم یک پیچ و مهره از برنامه هسته‌ای ایران باقی بماند و این شد تیتر روزنامه‌ها و صدا و سیما ولی اوباما یک جمله بعد از آن گفت اما نمی‌توانیم. می‌توانستیم دومی را تیتر کنیم نه اولی را. یک برنامه حساب شده‌ای بود که مردم را ناامید کنند. هر چه رهبری تاکید می‌کردند که در کشور امکاناتی داریم که با تکیه بر آن پیش برویم ولی نکردیم.»
وزیر امور خارجه یادآورشد: «مگر در دوران گذشته هر تحریمی که آمریکا اضافه می‌کرد کشورهای اروپایی پشت سر آن صف نمی‌بستند. اما ما تلاش نمی‌کردیم که دل مردم را خالی کنیم. هنوز هم وظیفه ما همین است. این مردم بزرگترین سرمایه کشور هستند و برای ما مشروعیت آفریدند و پشت ما آمدند. اوباما وقتی با ما مذاکره کرد ما نبودیم که مذاکره کردیم پشتوانه مردم بود که او را ناامید کرده بود که مذاکره کردند.»
او افزود: «سیاست خارجی بدون پشتوانه مردمی کارآمدی ندارد. مردم همانطور که در 40 سال پشتیبانی کردند.برخی دوستانی که در حوزه فناوری نو در آمریکا به من می‌گویند تحولات در فناوری‌های نو در ایران قابل توجه است.»
تلاش اروپا کافی نبوده و حاضر نشدند هزینه را بپردازند
رشیدپورگفت: «اینقدر که ما در تلویزیون تلاش می‌کنیم مردم امیدوار باشند و خیلی جاها می‌بینیم نقصی در دولت است و فحش آن را ما می‌خوریم و دستورالعمل ما این است مردم به آینده امیدوار باشند ولی من به بازنشسته‌ای که حقوقش دیر واریز می‌شود و ... نمی‌توانم بگویم الکی خوش باشید. مدام می‌خواهیم بگوییم آمریکا عددی نیست و هر وقت مشکل پیش می‌آید می‌گوییم آمریکا این کار را کرد و مردم از این دوگانگی خسته شده‌اند.»
ظریف پاسخ داد: «باید به همه دلایل توجه داشت. یک دلیلش آمریکاست و این کشور دارای اقتصاد بزرگی است و شرکت‌ها با آن کار می‌کنند ولی باید به دلایل دیگر هم پرداخت. وقتی آمریکا را به قدر قدرت تبدیل کردیم و نگاه نمی‌کنیم تمام متحدان آن الان همراهش نیستند.»
او تصریح کرد: «تلاش اروپا کافی نبوده و حاضر نشدند هزینه را بپردازند. آیا آمادگی دارند عدم رضایتشان را به هزینه تبدیل کنند. وقتی دولت یازدهم سر کار آمد یک اجماع امنیتی ضد ایران بود ولی امروز این اجماع امنیتی نه تنها شکسته است.»
رشیدپور پرسید:« بوئینگ و ایرباس پرید؟»
ظریف تصریح کرد: «نه بوئینگ و ایرباس یک تعهد آمریکا بود. مقامات آمریکایی می‌گویند ما طرفدار مردم ایران هستیم. چرا اولین تحریمی که اجرا کردند تحریم هواپیما بود. این تخلف آمریکاست نه به معنای پریدن هواپیما. ما قرارداد 1955 با آمریکا داریم که مبنای بسیاری از دعاوی ما بوده است به دیوان بین‌المللی دادگستری مراجعه کرده‌ایم. این اقدامات آمریکا نه تنها نقض برجام بلکه نقض قرارداد 1955 بود و دعوایی را ارائه کردیم که این هفته در دیوان استماع خواهد شد.»
مجری برنامه حالا خورشید گفت: «الان به لحاظ حقوقی می‌توانیم در دیوان لاهه برنده شویم. عرض من مردم است. مردم یک هشت سالی می‌گفتند نفت سر سفره‌مان می‌آید آیا آمد در هشت سال دیگر گفتند برجام می‌آید سر سفره‌تان. مردم اقتصاد پویا و هواپیما می‌خواهند سوار شوند.»
ظریف گفت: «ابزارهای شما در روابط بین‌الملل مشخص است و باید از آن ابزارها استفاده کنیم. برجام می‌توانست موانعی که به هر دلیلی ایجاد شده باشد بردارد. برای دو سال و نیم آن موانع برداشته شده بود.»
رشیدپور پرسید کدام یک؟
ظریف پاسخ داد: «خیلی‌ها. در عرض دو سال و نیم خیلی اتفاقات می‌افتاد. اگر موانعی برداشته نشد نباید چطور است وقتی برجام تصویب می‌شود می‌گویند هیچ اتفاقی نیفتاد الان که خارج شده می‌گویند چه شد. سرمایه داخلی ما بیش از هر سرمایهگذاری خارجی است و باید سرمایه داخلی را به جریان بیندازیم نیاز داریم اطمینان به آینده را ایجاد کنیم. مردم قسمت عمده‌ای از این آینده هستند و باید نسبت به آینده خود نگاه کنند که آیا خریدن دلار آینده را تامین می‌کند یا سرمایهگذاری در کشور و ایجاد اشتغال.»
مجری برنامه حالا خورشید گفت: «می‌گوییم مردم دلار نخرید و بروید سرمایهگذاری کنید. کسی که سرمایهگذاری می‌کند در ترخیص از گمرک و ... با مشکل مواجه هستم.»
وزیر امور خارجه گفت: «از دوستان من در این حوزه سوال کنید جواب‌های دقیق‌تری می‌دهند. در حوزه امنیت سرمایهگذاری کارهای خیلی زیادی کردیم و کارهای زیادی نیز باید انجام دهیم و باید بوروکراسی برای سرمایهگذاری داخلی و خارجی را رفع کنیم. اگر شاخص‌ها را نگاه کنید شاخص رقابت پذیری و کسب و کار در طول 5 سال گذشته بسیار بهبود پیدا کرده است. مهم این است که مردم واقعیات را بدانند و بدانند که روندها این وضعیت را شکل می‌دهد. این روندها که به سمت فشارهای مضاعف بین‌المللی می‌رفت با برجام متوقف می‌شد و امروز علیرغم دست و پازدن آمریکا این اجماع جهانی است و معتقدم با تکیه بر امکانات داخلی و استفاده از وضع بین‌المللی از مراحل کنونی عبور کنیم. نه ما خود را از مردم باید جدا کنیم نه مردم از ما.»
رشیدپور گفت: «می‌گوییم مردم ببیند جهان ضد آمریکا متعهد شد و اگر 18 میلیون یورو است و چند شرکت اروپایی نمی‌خواهیم.»
ظریف گفت: «حتما این نیست. اگر اروپایی‌ها تعهدات خود را اجرا کنند این انتخاب کم هزینه‌تر برای مردم است و برای ما سخت‌تر است انتخاب‌هایی که دولت و نظام داشتند خیلی راحت‌تر بود. این تنها انتخاب ما نیست و فعلا داریم کم هزینه‌ترین انتخاب را دنبال می‌کنیمو این بدان معناست که اروپایی‌ها یک رشته تعهدات را دادند که ایران نفتش را بفروشد.»
او ادامه داد: «روابط بین‌الملل یک شبه اتفاق نمی‌افتد این روندی که شروع شده مهم است اینکه آلمان می‌گوید نمی‌توانیم به آمریکا اطمینان کنیم. در دوره گذشته آمریکا و اروپا سر جنگ دوم عراق اختلاف داشتند ولی ایران پلی شد که این دو با بحث هسته‌ای اختلافشان را پر کردند الان ما در این اختلاف حرکت می‌کنیم من نمی‌گویم می‌توانیم این دو را از هم جدا کنیم. اروپایی‌ها هم باید دنبال اقتصاد مقاومتی بروند.»
وزیر امور خارجه یادآورشد: «امروز برای مردم فرقش این است که هنوز اروپایی‌ها می‌خواهند تضمین کنند که ایران نفتش را بفروشد. سوالی که من می‌کنم این است که اگر برجامی نبود چه می‌شد.»
کسانی که در حوزه من صحبت می‌کنند خیلی خاکی می‌روند
رشیدپورگفت: «اگر برجام کلا نبود دلار چند بود؟»
ظریف گفت: «اگر برجام نبود احتمالا قیمت کنونی دلار برای چهار سال قبل بود. برجام هنوز توانسته مانع اجماع بین‌المللی ضد ایران شود اینکه مردم چقدر از این سود می‌برند مردم باید ببیند در صورت نبودن برجام چه برایشان پیش می‌آمد.»
رشیدپورگفت: «در دو سال و نیم گذشته که برجام بود تورم ما عجیب و غریب بود.»
وزیر امورخارجه پاسخ داد: «هشت درصد عجیب و غریب بود؟ تورم یعنی گرانی. وقتی تورم هشت درصد می‌شود به این معنا نیست که جنس‌ها ارزان می‌شود.من یک چیزی یاد گرفتم در حوزه‌ای که تخصص ندارم حرف نمی‌زنم.»
او گفت: «کسانی که در حوزه من صحبت می‌کنند خیلی خاکی می‌روند و بقیه در حوزه تخصصی من صحبت می‌کنند و ما عادت کرده‌ایم وقتی اظهارنظرهای عمومی می‌شود اختلال هم ایجاد می‌کند. امروز حرف هوا نیست.»
رشیدپورگفت: «در بحث خزر عنوان خیانت استفاده کردند.»
ظریف گفت:« در بحث برجام نیز از این واژه استفاده شد. در مورد خزر این مذاکرات 20 سال است شروع شده و همسایگان ما در وضع دشوارتری بودند نه ما. یک سال است درباره تنظیم متون، تطابق ترجمه‌ها و پروتکل الحاقی به محیط زیست خزر و ... تمام می‌کردیم. مذاکرات برای کنوانسیون از 20 سال پیش شروع شده است.کنوانسیون پنج طرف دارد.»
رشیدپور با طنز گفت: «خزر را چند فروختید رفت؟»
ظریف گفت: «این نتیجه همان فضای ایجاد یأس است که خزر اینجوری شد دریای عمان را صیادان چینی بردند. هنوز سهم ما از خزر معلوم نشده است. اگر شما بخواهید بگویید ایران 50 درصد خزر را دارد که برخی این ادعا را می‌کنند نقشه را نگاه کنید یا باید آذربایجان و ترکمنستان اصلا ساحل و منابعی از خزر نداشته باشند یا کله قندی درست کنیم تا داخل روسیه برود که 50 درصد را داشته باشیم.»
او ادامه داد: «در دوران شاه به خاطر عدم خودباوری آن حکومت علیرغم وابستگی شدید به غرب، دولت شوروی اجازه نمی‌داد خط موهوم از آستارا به حسینقلی که می‌شد 11 درصد کشتی‌های ما عبور کنند. در سواحل قزاقستان برای 70 سال نفت استخراج می‌شد آیا یک قطره به ایران دادند. در دهه 90 میلادی که شوروی فروپاشید روسیه با قزاقستان و آذربایجان منابع بستر وزیربستر خود را تقسیم کرد و ما هیچ دخالتی نداشتیم.»
وزیر امورخارجه گفت: «در زیر بستر آنجایی که به ایران مربوط می‌شود هیچ اتفاقی نیفتاده و اتفاقی که رخ داده بین آن سه کشور است. بعضی‌ها که می‌گویند ما خزر را به روسیه فروختیم ما مانع شدیم آنها خزر را بین خودشان تقسیم کنند.»
او ادامه داد: «راجع به بستر گفتیم باید براساس توافق باشد که هنوز نشده است. بستر و زیربستر قرار است بین دو کشور دو کشور و بین کشورهای مجاور بحث شود. یعنی ما و ترکمنستان و آذربایجان تا آن جایی که هستیم.»
ظریف تصریح کرد: «آن اتفاق که روسیه با آذربایجان و قزاقستان منطقه خود در زیر بستر را تعیین کردند مربوط به 20 سال پیش است. وقتی سهم خودمان از زیربستر معلوم شد بقیه را می‌پذیریم آنچه دنبالش هستیم تعیین سهم خودمان است. الان در زیربستر با آذربایجان همکاری خوبی می‌کنیم.»
متاسفانه دعوای داخلی ما حد و مرز نمی‌شناسد
مجری برنامه حالا خورشید گفت: «روسیه و آذربایجان نفت می‌کشند.»
ظریف گفت: «اینها 70 سال است این کار را می‌کنند و آنهایی که خیلی تبلیغات می‌کردند داشتند تلاش می‌کردند آنچه در زمان شاه تحمیل شده را دوباره تحمیل کنند. خط موهوم که 11 و خورده‌ای بود. این سهمی بود که شوروی برای ما در دوران پهلوی قائل بود همکاران من در وزارت خارجه آن زمان مخالفت می‌کردند ولی با زور اجازه نمی‌دادند. الان سهم ایران در خزر در بستر و زیر بستر تعیین نشده و در روی بستر موکول به این است که خط مبدا تعیین شود و وقتی تعیین شد سهم ایران مثل سایر کشورهاست. بحث 15 مایل و 10 مایل مربوط به روی آب است. در حوزه منابع هنوز بین ایران، آذربایجان و ترکمنستان هیچ توافقی صورت نگرفته است.»
رشیدپور پرسید: «اگر ماجرا اینقدر شیرین است پس چرا می‌گویند خزر را فروختید.»
ظریف گفت: «همین کاری است که وقتی گفتید خیانت، قبلا این عنوان برای ما به کار رفته برجامیکه ترامپ می‌گوید کلاه بزرگی بود سر آمریکا رفت برخی می‌گویند خیانت. خزر برای ایران و نظام مهمترین نکته و تمامیت ارضی حاکمیت ملی و رفاه مردم خطوط قرمز ماست برای حفظ تمامیت ارضی هشت سال جنگ کردیم. مردم اجازه ندهند. حتما اطمینان می‌دهم که هیچ اتفاقی نیفتاده است و این کنوانسیون برای ما یک دستاورد حقوقی است و اگر این دستاورد نبود امضا نمی‌کردیم. هم من و رئیس جمهور می‌دانستیم این فضاسازی‌ها شروع می‌شود.»
او ادامه داد: «متاسفانه دعوای داخلی ما حد و مرز نمی‌شناسد و فضاسازی تبدیل به یک واقعیت شده است. شجاعت این کنوانسیون برای حفظ تمامیت ارضی در تاریخ می‌ماند. این کنوانسیون باید به مجلس برود. خط مبدا باید در مذاکراتی که مبانی این مذاکرات به نفع ما شده، مورد گفت‌وگو قرار بگیرد.»
مجری برنامه حالا خورشید پرسید: درباره حضور صیادان چینی در دریای عمان چه توضیحی دارید؟
ظریف گفت: «اجازه صید داده‌اند، دریا را اجاره نمی‌دهند. در همه جای دنیا اجازه می‌دهند در سواحلشان آن جاهایی که دیگران استفاده نمی‌کنند با اجازه از آن استفاده کنند. این کار غیرمرسومی نیست. با یک شرکت معامله اقتصادی کردند و قرارداد بسته‌اند.»
رشیدپورگفت: «در آنجا صیاد ایرانی داریم و روزیشان از آنجا تامین می‌شود.»
وزیر امور خارجه گفت: «اگر نتوانیم در عمق 200 متری صیادی کنیم و با کسی دیگر مشارکت کنیم عیبی ندارد.»
رشیدپور پرسید: «اینقدر که در این پنج سال آمریکا و انگلیس و ... را شنیدیم پاکستان، افغانستان و ... تمهیداتی برای مسائل منطقه‌ای داریم؟»
ظریف گفت: «بیشترین تعداد سفرهای من و رئیس‌جمهوری به منطقه بوده است. تعداد سفرهایی که به ترکیه و پاکستان کردم. این هفته انشاءالله به پاکستان می‌روم. به اکثر کشورهای منطقه هیأت‌های تجاری بردم. سال گذشته هیأت بزرگ تجاری به پاکستان بردم. همه سفرهای رسمی و دوجانبه‌ای که می‌رفتم و از پیش برنامه ریزی شده یک هیأت تجاری 60 الی 70 نفر را می‌برم.»
به دنبال گروکشی با همسایگان نبودیم
مجری برنامه حالا خورشید پرسید: با قطر؟
وزیر امورخارجه گفت: «با قطر رفت و آمدهای زیادی داریم. امارات، بحرین و عربستان تصمیم گرفتند به دنبال تنش باشند البته استقبال می‌کنیم این تصمیم را عوض کنند. دست‌هایمان آماده فشردن دست‌هایی است که به سویمان دراز می‌شود حتی عربستان.»
او ادامه داد: «می‌خواهیم منطقه قوی داشته باشیم. سیاست ما سیاست همسایگی و گفت‌وگوی منطقه‌ای است. امروز بهترین روابط را با آذربایجان، ترکیه، ارمنستان، عراق،عمان و پاکستان و افغانستان داریم البته به این معنا نیست که اختلاف نداشته باشیم. با افغانستان پنج کمیته داشتیم چهار کمیته به نتیجه رسیده است و شاید هفته‌ای راجع به موضوع آب هیرمند گفت‌وگو کرده‌ایم.»
ظریف تصریح کرد: «ما به دنبال گروکشی با همسایگان نبودیم. مجموعه پنج کمیته با افغانستان می‌شود یک سند راهبردی که بحث آب هم در آن هست. برای مشکل کم آبی به کنترل مصرف و یافتن منابع آبی نیاز داریم.»
رشیدپور گفت: در خصوص ماجرای هیرمند؟
وزیر امورخاجه گفت: «ماجرای هیرمند یک چارچوبی برای افغان‌ها موظفند مقدار مشخصی از آب هیرمند را به ایران بفرستند و باید اجرا شود و سیلاب‌ها نباید مانع آن شود و باید این کار به صورت منظم انجام شود. وزارت نیرو مسئولیت کمیساریای آب را دارد. به نتیجه می‌رسد ولی زمانبر است. در سال 1351 یک بار به نتیجه رسیدند و یک بار دیگر هم می‌تواند به نتیجه برسد.»
او گفت: «مشخصا باید با دولت عراق مذاکره کنیم برای همکاری مشترک به منظور خاموش کردن این آتش و باید به صورت مشترک با ترکیه گفت‌وگو کنیم درباره سدسازی‌ها در ترکیه و در این خصوص به نتایجی برسیم.»
رشیدپور پرسید ضرب الاجلی دارید؟
ظریف گفت: «در این گفت‌وگوها ما یک طرف قضیه هستیم. هیچ روشی برای اجبار و الزام طرف‌های خارجی برای رسیدن به نتیجه نیست. در خارج وظیفه خود را انجام می‌دهیم. اینها طول می‌کشد.»
مجری برنامه حالا خورشید گفت: «اگر در جریان ترکیه صادراتمان به این کشور آنقدر زیاد باشد و نگاهمان به تولید ملی اینقدر قوی باشد که بخشی از بازار عراق و افغانستان را داشته باشیم. وقتی نگاهمان به داخل نیست، نمی‌توانیم تولید داخلی را رونق بدهیم.»
وزیر امور خارجه گفت: «می‌توانیم تولید را رونق بدهیم. باید شرکت‌های عمده‌ای برای صادرات داشته باشیم که بتوانند بازارهای خارجی را به دست بیاورند. تلاش داریم در روابط دوستانه‌ای این کار را انجام دهیم. باید از اهرم سیاست خارجی برای پیشبرد داخل استفاده و از توانمندی‌های داخل برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی استفاده کنیم.»
او ادامه داد: «به مردم خوبمان خسته نباشید می‌گویم سختی‌های زیادی را تحمل کردند ولی مردم سربلند و کوشایی هستند و امیدوارم این مرحله خطیر را پشت سر بگذاریم. بحران نیست بیشتر فضای روانی است. دولت به وظایف خود عمل خواهد کرد. یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر و دیگر کسانی که برای سربلندی نظام تلاش کردند. هرگز یک ایرانی را تهدید نکن.»
ارسال دیدگاه