محمد فاضلی *
دید خود را کور نکنید
مهماندار هواپیما قبل از پرواز توضیحاتی ارائه می‌کند، از جمله توصیه‌های ایمنی را ارائه کرده و مثلا از مسافران می‌خواهد لوازم الکترونیک خود را در طول پرواز خاموش کنند. یکی از توصیه‌هایی که سال‌ها در پروازها شنیده‌ام این است: «پنجره‌های هواپیما را به هنگام برخاستن و فرود هواپیما باز نگه دارید.» پنجره‌های هواپیما درپوش‌هایی دارند که می‌توانید با بالا و پایین بردن آنها، ورود نور را کنترل کنید.
من در همه این سال‌ها بارها پیش خودم فکر کرده بودم چرا از مسافران خواسته می‌شود درپوش پنجره‌ها را باز نگه دارند، تا بالاخره دیشب در پرواز سرمهماندار خوش‌خلق و خنده‌رویی حضور داشت و از او پرسیدم چرا از مسافران می‌خواهید هنگام برخاستن و فرود پنجره‌ها را باز نگه دارند؟ سرمهماندار پاسخ داد «ما از مسافران می‌خواهیم پنجره‌ها را باز نگه دارند تا بتوانند بیرون را ببینند و اگر حادثه‌ای اتفاق افتاد و تهدیدی متوجه پرواز شد، سریع ما را خبر کنند.» صنعت هوا و فضا بسیار حساس و دقیق است.»
مطمئن هستم در این صنعت دقیق و حساس، مطالعاتی انجام‌شده و مسافران در مواردی توانسته‌اند حوادث یا تهدیداتی را به مهمانداران اطلاع دهند که باز نگه داشتن پنجره‌ها به رویه معمول تبدیل شده است. این توصیه همچنین به این معناست که حتی در صنعتی به دقت و حساسیت صنعت هوایی که کادر پرواز از سلامت هواپیما مطمئن می‌شوند تا پرواز کنند، باز هم از مسافران می‌خواهند دید خود را کور نکنید و در مواقع حساسی نظیر برخاستن و فرود، با دقت وضعیت را تحت نظر داشته باشند و هر اشکالی را به مسئولان پرواز خبر دهند.
داستان پرواز عجیب به داستان مدیریت سازمان، اداره یک شرکت و بیش از همه به سیاست‌گذاری عمومی و اداره کشور و حکومت شباهت دارد. هر مدیر شرکتی، رئیس اداره‌ای یا مدیر سیاست‌گذاری در هر سطحی، به نفع خودش و افراد تحت فرمانش است که از آنها بخواهد «پنجره‌ها را باز نگه دارید و دید خود را کور نکنید و به محض مشاهده هر تهدیدی، تیم اداره دستگاه، سازمان یا کشور را مطلع کنید.» پنجره‌ها برای لذت بردن از فضای بیرون و مشاهده صحنه‌های زیبای طبیعت از فراز آسمان خوب‌اند و به همان اندازه برای آن است که همه مسافران در امنیت پرواز سهیم باشند. اینجاست که معنای «پرواز یک کار تیمی است» بیشتر آشکار می‌شود. امنیت پرواز مسئولیتی تقسیم‌شده میان توانمندی‌ها، اختیارات و مسئولیت‌های تیم پرواز است که مسافران نیز بخشی از آن هستند حتی اگر سهمشان فقط در حد «کور نکردن دید خودشان باشد».
مدیر و مقام ارشد هر دستگاهی و مسئولان هر کشوری نیز مسئول‌اند و به نفع خودشان و مردم است که «دید شهروندان را کور نکنند» و به علاوه شرایط را تسهیل کنند تا مردم خودشان علاقه‌مندانه چهارچشمی اوضاع را زیر نظر داشته باشند. آن دسته مسافران که پنجره را کور نمی‌کنند و هشیارانه اوضاع و احوال پرواز را زیر نظر دارند، مسئولیت خود را ایفا می‌کنند؛ شایسته پاداش هستند نه مجازات .
منبع:آرمان
* عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
ارسال دیدگاه