گفت‌وگوی پانا با یک شاعر و فرهنگی فرهیخته فلاورجانی
اگر معلم ادبیات اهل ذوق و هنر باشد، کلاسش با اشتیاق بیشتری دنبال می‌شود
فلاورجان(پانا) - یک فرهنگی شاعر عنوان کرد ا گر زمانی این اتفاق می‌افتاد که ادبیات هم مانند دروس فیزیک و شیمی به‌صورت عملی و آزمایشگاهی برگزار می‌شد تا دانش‌آموزان با مفاهیم و معانی اشعار و همه آنچه که شاعران در اشعارشان بکار برده اند به‌صورت عملی آشنا می‌شدند، جذابیت دیگری داشت.
به بهانه پاسداشت زحمات معلمان به سراغ معلمی رفتیم که شعر می سراید. عباسعلی صافی قهدریجانی، لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه علامه طباطبائی و فوق لیسانس از دانشگاه اصفهان دارد. در سال 1370 در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت کرده و از سال 72 وارد آموزش و پرورش استان لرستان شده است و کار تدریس را آغاز کرده و پس از 5سال به استان اصفهان برگشته است.در ادامه، گفت‌وگوی پانا با این شاعر و فرهنگی آموزش و پرورش را می‌خوانید.
چطور شد که شغل معلمی را انتخاب کردید؟
از دوره دبیرستان علاقه زیادی به تدریس داشتم و آن زمان بیشتر در ذهنم بود که استاد دانشگاه شوم ولی به لطف خدا معلمی را برگزیدم و امسال وارد سی و دومین سال تدریس شدم.
اولین روز حضور خود در کلاس درس را چگونه سپری کردید؟
روز اول که وارد کلاس شدم چون هیچ زمانی درس نداده بودم و با جو کلاس آشنایی نداشتم و در هیچ دوره کارآموزی شرکت نکرده بودم، با اضطراب وارد کلاس شدم و با توکل بر خدا شروع به صحبت کردم و متوجه نشدم کلاس درسم چگونه تمام شد، چون در طول کلاس درس در خصوص مسائل علمی و ادبیات و مسائل مختلف بحث می کردیم و متوجه گذر زمان نشدم و وقتی به خودم آمدم دیدم زمان تمام شده است. از آن پس به خودم اعتماد به نفس پیدا کردم که من هم می توانم درس بدهم و یک معلم موفق باشم.
از افراد مشوق و موثر در مسیر زندگی و شعر و شاعری شما چه کسانی بودند؟
خداوند رحمت کند دبیر ادبیاتم آقای رضوی را که در این امر مشوقم بود. گاهی وقتها که انشا می نوشتم یک جمله ای به صورت موزون یا شعر در انشا استفاده می کردم و ایشان خیلی بنده را به شعر گفتن تشویق می کرد و کم کم از همان زمان شعر گفتن را آغاز کردم و در مراحل بعد پیش استادان بزرگ شعر در اصفهان مشق شعر کردم.
علاقه شما به ادبیات از چه زمانی آغاز شد و از چه زمانی شعر گفتن را به صورت جدی دنبال کردید؟
از سال دوم دبیرستان به سمت شعر گفتن رفتم و سال ها بعد وارد انجمن ادبی جوان اصفهان شدم. بعد از چندسال در انجمن ادبی صائب حضور پیدا کردم که جلساتش در کنار مزار صائب تشکل می شد. در آن جلسات شرکت فعال داشتم که از دو سال پیش بدلیل ویروس کرونا در حال حاضر برگزار نمی شود.
به نظر شما شعرگفتن قابل یادگیری است یا امری ذاتی است؟
برخی بر این عقیده اند که شاعری ذاتی و برخی دیگر معتقدند اکتسابی است، ولی به نظر من هم ذاتی و هم اکتسابی است. یعنی می تواند بخشی از آن ذاتی باشد و به صورت ارثی به اشخاص رسیده باشد که باتلاش و کوشش و ممارست و تمرین می توانند آن ذوق را پرورش دهند تا شکوفا شود، ولی اگر در وجود شخص قوه شاعری باشد و پرورش نیابد به سرانجام نمی رسد. البته لازم به ذکر است که بنده مادرم هم طبع شاعری و ذوق شاعرانه داشت و گاهی اوقات در حد معمول اشعاری می سرود که به نحوی از مادرم این شاعری به من ارث رسیده است.
آثار چه شاعرانی را بیشتر مطالعه می‌کنید و در سرودن اشعارتان تحت‌تاثیر کدام شاعران هستید؟
هر نویسنده و شاعری در ابتدا مقلد است و از دیگران تقلید می کند. بنده در ابتدا از حافظ تقلید می کردم، سپس از اشعار دیگر شاعران چه گذشته و چه معاصر استفاده کردم و حالا به نظر می رسد برای خودم یک زبان شعری مستقل پیدا کرده باشم.
در شعرتان از چه موضوعات و مضامینی استفاده می کنید؟
در همه زمینه ها شعر گفته ام، مذهبی،عاشقانه، اجتماعی.
وضعیت شعر امروز کشور به نظر شما چگونه است؟
وضعیت امروز شعر کشور خوب نیست. بخصوص فضای مجازی، شعر و ادبیات مارا به ابتذال کشانده است و هر شخصی بدون آشنایی با ادبیات و هیچ تجربه شاعرانه ای کانال شعری و ادبیات به راه انداخته و ادبیات اینگونه رو به زوال کشیده شده است. البته کسانی هستند که هم خوب شعر می گویند و هم نگران ادبیات و شعر کشور هستند.
در کدام انجمن‌های شعری فعالیت دارید؟
از سال 1369در شهرستان فلاورجان انجمنی را تاسیس کردیم با نام انجمن ادبی آشنا که دو سه سالی با این نام فعالیت کرد. پس از آن نام آن را تغییر دادیم و با نام انجمن ادبی فاضل هندی شخصیت علمی که در شهرستان دفن شده است، در محل اداره ارشاد فلاورجان فعالیت داشتیم و بعد از مدتی مجددا نام آن را به انجمن ادبی نیما تغییر دادیم، چند سالی با این نام فعالیت کردیم و در حال حاضر دو انجمن با نام انجمن ادبی جوان و خرد در شهرستان فعالیت می کنند.
نمونه ای از آثار خودتان را معرفی کنید.
در سال 1383 مجموعه شعری را به چاپ رساندم در زمینه های مذهبی و آیینی و عاشقانه با نام قابهای کهنه، که آن سال در بین 60 اثر شعری استان، مقام دوم را کسب کرد .لازم به ذکر است مقام اول را استاد راهی از معلمان بازنشسته کسب کرد و رتبه سوم را استاد رسول معرک نژاد که ایشان هم از فرهنگیان بودند کسب کردند و در طول این سالها چون از نظر اقتصادی برایم به صرفه نبود و همچنین با وجود فضای مجازی، دیگر کتابی به چاپ نرساندم.
به نظر شما ادبیات را چگونه باید تدریس کرد تا کلاس درس جذابتر و تأثیرگذارتر باشد؟
به نظر من اگر معلم ادبیات اهل ذوق و هنر باشد، قطعا کلاسش زیباتر و با اشتیاق بیشتری دنبال می شود، اما اگر حالت کلیشه ای داشته و معلم باری به هر جهت ادبیات را انتخاب کرده باشد به قول حافظ «از بد حادثه اینجا به پناه آمده باشد» چندان موفق نخواهد بود. ولی اگر معلم ادبیات با علاقه آن رشته را انتخاب کرده باشد، در کلاس درسش موفق خواهد بود. سخن پایانی اینکه متاسفانه یکی از مشکلات کتابهای درسی ادبیات ما این است که متن های خوبی در کتابهای درسی گنجانده نمی شود و مطالب جذابی ندارد تا دانش‌آموزان را به سمت ادبیات فارسی سوق دهد. متن ها ضعیف و کلیشه ای است و این موضوعی که بیان می کنم برای من یک رؤیاست که اگر زمانی این اتفاق می افتاد که ادبیات ما هم مانند دروس فیزیک و شیمی به صورت عملی و آزمایشگاهی برگزار می شد تا دانش آموزان با مفاهیم و معانی اشعار مانند تار، سه تار،جام می و همه آنچه که شاعران در اشعارشان بکار برده اند، به صورت عملی آشنا می شدند و به عینه آن را ملاحظه می کردند، جذابیت دیگری داشت.
در پایان شعری از سروده های خودتان بخوانید.
سال 74به مناسبت روز معلم این غزل را گفتم که تقدیم حضور همه معلمان عزیز می کنم.
از کلامت عطر شبنم، شعر ایمان جاریست
شور و مستی رود موسیقی باران جاریست
در میان موج، خیز حادثات زندگی
حرف هایت مثل باران بهاران جاریست
با تمام سادگی ها فهم شعرت مشکل است
بس که در اوج سخن های تو عرفان جاریست
جاری اندیشه ات اوج سخن های خداست
تا میان سطر، سطر لحظه هامان جاریست
چشمه احساس سبزت آبشار معنی است
کز چکاد عشق، روی دفتر جان جاریست
بر فراز واژه تبدار عشقت، سال هاست
بوی باران، بوی باران بوی باران جاریست
ارسال دیدگاه