زیارت‌نامه حضرت معصومه (س)، الگویی برای تربیت الهی و نشاط ماندگار

زیارت‌نامه حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) با سلام بر پیامبران اولوالعزم آغاز می‌شود؛ نشانه‌ای روشن از تکریم اهل‌بیت (ع) نسبت به همه پیام‌آوران الهی. این آغاز متفاوت، فرصتی برای تأمل در اخلاق گفت‌وگوی بین‌الادیانی و تقریب قلوب ادیان الهی فراهم می‌آورد.

در ادامه، این زیارت‌نامه با تأکید بر تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، بستری غنی برای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش ایران اسلامی به شمار می‌آید. در فضایی که جامعه با بحران‌های روحی و روانی، همچون افسردگی و ناامیدی دست به گریبان است، فرازهایی از این زیارت‌نامه با مضامینی چون «أسأل الله أن یرینا فیکم السرور و الفرج...» نشان می‌دهد که نشاط ماندگار تنها از مسیر معرفت اهل‌بیت (ع) به‌دست می‌آید، نه از طریق شادی‌های زودگذر تبلیغ‌شده در سبک زندگی غربی.

ارتباط معنادار این زیارت‌نامه با حجت خدا و امام عصر (عج)، مخاطب را از دایره فردیت عبور داده و به مسئولیت اجتماعی و مشارکت در تمدن جهانی عدل سوق می‌دهد. در این نگاه، زیارت‌نامه نه‌تنها یک مناسک دینی، بلکه بیانیه‌ای برای حرکت اجتماعی و سیاسی انسان مؤمن به شمار می‌رود.

لقب تاریخی «فداها ابوها» که از امام کاظم (ع) در وصف حضرت معصومه (س) نقل شده، گویای جایگاه بلند علمی و تربیتی ایشان است؛ لقبی که پیش از آن تنها درباره حضرت زهرا (س) از پیامبر اعظم (ص) شنیده شده بود. این تعبیر، نشانه‌ای از درخشش زنان در تربیت دینی و علمی و ظرفیت‌های عظیم بانوان در عرصه تعلیم و تربیت است.

تفاوت آموزش و تربیت در این متن به‌خوبی نمایان می‌شود؛ آموزش به ذهن وابسته است، اما تربیت به قلب و اراده. حضرت معصومه (س) با تربیتی الهی، نمونه‌ای از بانویی شد که دل‌های بسیاری را تحت تأثیر خود قرار داد. امروز نیز شهر قم، به برکت وجود ایشان، به قطب علمی و فرهنگی جهان اسلام تبدیل شده و صدها مدرسه علمیه، دانشگاه و مرکز پژوهشی در این شهر، شعاعی از همان نور تربیتی‌اند.

در پایان باید گفت زیارت‌نامه حضرت معصومه (س)، متنی برای تأمل، تربیت و تمدن‌سازی است. محتوای این زیارت‌نامه باید در نظام آموزشی، رسانه‌ای و فرهنگی کشور بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد تا آینده‌ای روشن‌تر برای نسل‌های آینده رقم بخورد.