گزارش پانا از راهکارهای مدیریت آب در کشور:
ضرورت توجه به مدیریت سرزمین در تصمیمات مربوط به حوزه آب
تهران (پانا) - چالش‌های مرتبط با موضوع آب به تدریج در حال افزایش است و آنگونه که رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری می‌گوید تمامی دستگاه‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و امور اجرایی خود باید به مدیریت سرزمین توجه کنند و تنها به یک موضوع بخشی تمرکز صورت نگیرد.اکنون نگرشی که در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری وجود دارد کمتر از سوی دستگاه‌ها و یا وزارتخانه‌هایی دیگری مانند وزارت نیرو مورد توجه قرار می‌گیرد.
فصل تابستان و افزایش مصرف آب برای کشوری مانند ایران که با تغییرات اقلیمی و خشکسالی چندین ساله دست و پنجه نرم می‌کند به چالشی اساسی برای مدیران و مسئولان بدل شده است. این در حالی است که چالش‌های مرتبط با موضوع آب در حال افزایش است ، تعداد شهرهایی که از عدم دسترسی به آب سالم و بهداشتی رنج می برند، هر روز افزایش می یابد و با افزایش جمعیت و کاهش دسترسی تشدید می‌شود. در حالی که عمدتا پذیرفته شده است که این چالش‌ها نیازمند راه‌حل‌هایی سیستمی است که بتوان به صورت یکپارچه‌تر به این چالش‌ها پرداخت.
کارشناسان معتقدند اکوسیستم‌های آب شیرین مانند رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، رگ حیاتی زمین هستند و ما باید از این سیستم‌های پیچیده و شکننده در برابر تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی محافظت کنیم. رویکرد تفکر سیستمی برای حفاظت از آب می‌تواند به کشور در حفاظت از این منبع ارزشمند کمک کند.
تجزیه‌وتحلیل مشکلات پیچیده حفاظت از آب که خود با تغییرات آب‌وهوایی تشدید شده است، از طریق یک رویکرد تفکر سیستمی می‌تواند به متخصصان و مبتکران کمک کند تا سیستم پیچیده را به فرآیندهای کوچکتر تجزیه کنند و به جای پرداختن سطحی به مشکل، به علل ریشه‌ای رسیدگی کنند.یکی از راهکارها برای حفظ منابع آبی موضوع آبخیزداری و آبخوان داری است اما اجرای این پروژه‌ها نیز با محدودیت‌هایی مواجه است.
ضرورت نگاه سیستمی و مدیریت سیستمی دستگاه‌ها به موضوع آبخیزداری
علی تیموری، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در گفت‌وگویی با پانا در پاسخ به این پرسش که با توجه به بحران آب در کشور چرا طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری از بودجه و اجرای مناسب در سال‌های گذشته برخودار نبوده‌اند و با بی‌توجهی دستگاه‌های مختلف مواجه شده‌اند، گفت: «قصد آن را نداریم که دستگاه‌های دیگر را در این بحث زیر سوال ببریم. بخشی از این موضوع به فرهنگ‌سازی مرتبط است؛ وقتی وزارت نیرو نقشه آب کشور را مطرح می‌کند باید به موضوع خاک، پوشش گیاهی و سایر موضوعات نیز توجه کند و از نظرات سازمانی و کارشناسی سازمان منابع طبیعی نیز بهره بگیرد.»
وی اظهار کرد: دستگاه‌ها باید به موضوع آبخیزداری و آبخوان‌داری با نگاه سیستمی و مدیریت سرزمینی بنگرند و طبیعی است که به تدریج این روند در کشور شکل می‌گیرد تا به جای نگاه موضوعی کلی‌‌نگری داشته باشیم و منافع و مصالح ملی را جایگزین بخشی‌نگری کنیم.
وی تاکید کرد: «تمامی دستگاه‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و امور اجرایی خود باید به مدیریت سرزمین توجه کنند و تنها به یک موضوع بخشی تمرکز صورت نگیرد.اکنون نگرشی که در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری وجود دارد کمتر از سوی دستگاه‌ها و یا وزارتخانه‌هایی دیگری مانند وزارت نیرو مورد توجه قرار می‌گیرد.»
تیموری عنوان کرد: «لایحه آبخیزداری وآبخوان‌داری از سوی وزارت جهادکشاورزی حدود ۲ سال قبل تهیه و به مجلس ارایه شده است. موادی از این لایحه اکنون در مجلس به تصویب رسیده و آبخیزداری به شورای عالی آب افزوده شده است و با تصویب نهایی آن شورای آب و آبخیزداری در کشور وجود خواهد داشت که زیر نظر رئیس جمهوری فعالیت می‌کند.»
وی ادامه داد:«لایحه آبخیزداری بر مدیریت بهینه آبخیزداری در کشور تمرکز خواهد داشت. اجرای درست این قانون نیازمند همکاری میان همه دستگاه‌های اجرایی است و از وزارت جهادکشاورزی تا وزرتخانه‌های نیرو و صنعت باید به آن توجه داشته باشند.»
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری خاطرنشان کرد: «دستگاه‌ها باید به موضوع آبخیزداری و آبخوان‌داری با نگاه سیستمی و مدیریت سرزمینی بنگرند و طبیعی است که به تدریج این روند در کشور شکل می‌گیرد تا به جای نگاه موضوعی کلی‌‌نگری داشته باشیم و منافع و مصالح ملی را جایگزین بخشی‌نگری کنیم.»
وی با بیان اینکه مجلس با طرح اعطای سند به وزارت نیرو در مجاورت رودخانه‌ها مخالفت کرده است که نشان‌دهنده توجه به مباحث سرزمینی و اولویت‌بخشی به محیط زیست است، تصریح کرد: «افزایش بودجه آبخیزداری در بودجه ۱۴۰۴ از سوی مجلس نیز نشان از توجه نهاد قانونگذاری به بحث آبخیزداری در کشور است و می‌تواند به روند اجرای طرح‌های آبخیزداری سرعت ببخشد.»
ارسال دیدگاه