بررسی راهنمای برنامه درسی مدارس عشایری
تهران (پانا) - جلسه بررسی برنامه درسی مدارس عشایر با حضور معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در سازمان پژوهش برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در شروع این جلسه حسن ملکی بیان کرد: این جلسه به جهت بررسی و شفاف‌سازی مناسبات برنامه‌ی درسی با جامعه‌ی عشایری تشکیل شده است. نجفی پازوکی، مجموعه‌ای را به قصد ارائه راهنمای برنامه درسی در این خصوص آماده کرده‌اند که بنده از ایشان تشکر می‌کنم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: من این مجموعه را مطالعه کردم و ضمن اینکه کاملاً مشهود بود زحمت کشیده شده است ولی با یک ابهام مواجه شدم و احساس کردم که اگر بخواهیم کار را در این فضای مبهم و مه‌آلود ادامه دهیم به آخر نمی‌رسیم بنابراین باید فضا را شفاف کنیم. خانم نجفی پازوکی زحمت کشیده‌اند و ما باید همین کاری که ارائه شده است را اصلاح و پالایش کنیم.
راهنمای برنامه‌ی درسی مدارس عشایر
سپس معصومه نجفی پازوکی به ارائه گزارش پرداخت و بیان کرد: ما در دفتر تألیف، متخصصان موضوعی داریم و وقتی می‌خواهیم برنامه‌ی درسی ریاضی، فارسی و علوم را بنویسیم مسلط هستیم اما وقتی با مخاطب خاص برخورد می‌کنیم دچار مشکل می‌شویم که برنامه‌ی درسی مدارس عشایر از این جنس است زیرا شناخت زیادی نسبت به این مخاطب خاص نداریم. لذا ما باید در شروع این کار مطالعات زیادی انجام دهیم و با دفتر توسعه‌ی عدالت آموزشی و آموزش عشایر تماس گرفتیم تا اطلاعات کافی از اجرا در حوزه‌ی عشایر را به ما بدهند و ما به شناخت برسیم.
وی افزود: بعد از جلسات اولیه که به شناخت موضوع و مسئله اختصاص داده شد، شروع به گفت‌وگوی تلفنی با معلمانی کردیم که خودشان هم در میان عشایر زندگی کرده‌اند و هم در مدارس عشایر درس خوانده‌اند و حالا تدریس می‌کنند. در آن گفت‌وگوها توانستیم عبارات و کدهای خوبی را استخراج کنیم و بر اساس آن کدها پرسشنامه‌ی نیازسنجی را تنظیم کردیم و بر اساس بررسی اولیه متوجه نیازها شدیم.
متناسب‌سازی؛ هدف اصلی برنامه
عضو هیأت علمی سازمان پژوهش ادامه داد: قانون ما را مکلف کرده بود که برنامه‌ی درسی عادی را با اقتضائات مدارس عشایر متناسب کنیم بنابراین ما در برنامه‌ی درسی عشایر نوشتیم که هدف اصلی‌مان متناسب‌سازی برنامه است منتها وقتی خروجی نیازسنجی به دست ما رسید متوجه شدیم که عشایر در بخش محتوا و برنامه‌ی درسی از ما یک مطالبه جدی دارند. لذا فکر کردیم که شاید مانند کتب درسی اقلیت‌ها و اهل تسنن بشود یک مباحثی را به عشایر اختصاص داد.
معصومه نجفی پازوکی بیان کرد: ما در این برنامه‌ی درسی به عنصر زمان، عنصر خانواده و عنصر مربی توجه کردیم و سعی کردیم عناصری که در این برنامه می‌آید تقریباً شبیه به برنامه‌ی حوزه‌ها باشد. اما در دو قسمت راهبردها و ارزشیابی، حرف دقیق نزده‌ایم و علتش هم این است که هنوز این برنامه جمع نشده است. ما با این مسئله مواجه شدیم که اکثر مدارس عشایر چند پایه‌اند بنابراین اگر ما برنامه‌ی کلاس‌های چند پایه را تعیین تکلیف کنیم آورده آن می‌‌تواند به این دو عنصر کمک کند تا برنامه‌ی ما را تکمیل کند.
لزوم متناسب‌سازی منطقی و قابل دفاع
در ادامه حسن ملکی به لزوم متناسب‌سازی منطقی و قابل دفاع در زمینه برنامه درسی مدارس عشایری تأکید کرد و گفت: اینکه ما یک برنامه درسی عام و مشترک و یک برنامه‌ی درسی خاص مدارس عشایری را برای دانش‌آموزان و معلمان مدارس عشایری تعریف کنیم، مقبول نیست و مذموم هم هست و بدنه‌ی کارشناسی جامعه نیز این را از ما نمی‌پذیرد.
وی افزود: حالت دوم محتمل این است که ما بگوییم جامعه‌ی عشایری نیازهای خاص خودش را دارد و باید نیازسنجی شود و بر اساس نیازسنجی آن جامعه طراحی برنامه‌ی درسی بکنیم و آن تبدیل به برنامه‌ی درسی جامعه‌ی عشایری بشود، که به این هم اشکال خواهند گرفت زیرا ما هدف‌های عام مشترک مصوب شورای عالی را داریم و آن هم شامل حال همه دانش‌آموزان است و در حالت دوم آن هدف‌ها مورد بی‌اعتنایی قرار می‌گیرد. پس این حالت هم مقبول نیست.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: حالت سوم این است که ما متناسب‌سازی منطقی و قابل دفاع را انجام دهیم به این معنا که هدف‌های موجود و مصوب را با توجه به اقتضائات جامعه‌ی عشایری بومی کنیم. آن هدف‌ها را فراموش نکنیم و از بین نبریم بلکه بین آن هدف‌ها و جامعه‌ی عشایری پیوند برقرار نماییم که این حالت نیز باید خودش را بیشتر در محتوا نشان بدهد.
ملکی خاطرنشان کرد: اگر حالت سوم را مبنا قرار دهیم شاید نیازی به تغییر و دخالت در اهداف نداشته باشیم و یا دخالت حداقلی داشته باشیم، بلکه بیشتر دخالت‌های ما در تولید متن و ارائه‌ی تجارب یادگیری است. بنابراین کتاب درسی ویژه‌ی جامعه‌ی عشایری باید با کتاب درسی عامی که سایر جاهای کشور می‌خوانند، یک وجه اشتراک و یک وجه افتراق داشته باشد. وجه اشتراکش این است که این متن دانش‌آموزان را به هدف مشترک می‌رساند و وجه افتراقش در مثال‌ها، تحلیل‌ها و موارد آموزشی است. برای انجام این کار لازم است که در سرفصل‌ها خوب کار کنید و لازمه‌ی این کار این است که از نیازها و اقتضائات آن جامعه به اندازه کافی اطلاع داشته باشید.
وی در خصوص برنامه‌ی درسی مدارس عشایر گفت: این از کارهای معوقه‌ی ما است زیرا مصوبه به سال 1393 برمی‌گردد و 7 سال از آن می‌گذرد بنابراین حالا که می‌خواهیم این کار را انجام دهیم باید قابل دفاع باشد. هدف متناسب‌سازی است و متناسب‌سازی نیز به این معناست که عناصر اصلی برنامه‌ی درسی اعم از اهداف، محتوا، روش و ارزشیابی را در فضای فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی جامعه‌ی عشایری بومی‌سازی کنیم.
سپس در خصوص موضوع متناسب‌سازی برنامه‌های درسی با اقتضائات جامعه‌ی عشایری بحث و گفت‌وگو شد و در بخش پایانی جلسه دکتر حسن ملکی با تأکید بر اینکه شاید برنامه‌ی درسی مدارس عشایری اولین راهنمای برنامه‌ی درسی ویژه در سازمان پژوهش باشد، اظهار داشت: از خانم دکتر نجفی پازوکی تقاضا می‌کنم که شورای این امر را تقویت کنید و یک مقدار کار جهادی انجام دهید. شما تا به حال زحمت کشیده‌اید و در ادامه از این زحمت استفاده کنید و کار را یک تا یک ماه و نیم آینده به ما تحویل دهید.
علی محبی قائم مقام رئیس سازمان، سیدسعید بدیعی مدیر کل حوزه ریاست، محمد علوی‌تبار معاون توسعه منابع و پشتیبانی و تعدادی از اعضای کارگروه تخصصی تدوین راهنمای برنامه‌ی درسی مدارس عشایر از دیگر حاضران در این جلسه بودند.
ارسال دیدگاه