پاسداشت لسان‌الغیب شاعر جاودانه‌ ایران

خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی، ملقب به «لسان‌الغیب» و «ترجمان‌الاسرار»، از برجسته‌ترین شاعران پارسی‌گوی است. بر پایه‌ منابع معتبر تاریخی، او در حدود سال‌های ۷۲۶ تا ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز زاده شد.

حافظ در روزگاری می‌زیست که ایران در دوران حکومت آل‌مظفر قرار داشت و فضای فرهنگی کشور از رونق ویژه‌ای برخوردار بود. او از نوجوانی به فراگیری قرآن پرداخت و بنا بر روایت‌ها، تمام قرآن را از بر داشت؛ از این‌رو لقب «حافظ» به او داده شد.

تنها اثر مکتوب به‌جامانده از این شاعر بزرگ، دیوان حافظ است که شامل حدود پانصد غزل، چند قصیده، رباعی و قطعه می‌شود. اشعار حافظ در موضوعاتی چون عشق، عرفان، اخلاق، فلسفه و نقد اجتماعی سروده شده‌اند و از نظر موسیقایی و واژگان، در بالاترین سطح زبان فارسی قرار دارند.

از مشهورترین غزل‌های او می‌توان به «الا یا ایها الساقی ادر کأساً و ناولها» ، «اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را» و «دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند» اشاره کرد. دیوان حافظ قرن‌هاست در خانه‌های ایرانیان جایگاهی خاص دارد و سنت «فال حافظ» از محبوب‌ترین آیین‌های فرهنگی مردم ایران است.

حافظ در سال ۷۹۲ هجری قمری در زادگاه خود، شیراز، درگذشت. پیکر او در شمال شهر و در محلی که امروزه حافظیه نام دارد، به خاک سپرده شد. بنای کنونی آرامگاه حافظ در دوران پهلوی اول و بر پایه‌ی طرح معمار فرانسوی «آندره گدار» ساخته شده است. این مجموعه با باغ‌های زیبا و طاق‌نماهای سنتی، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری ایران به‌شمار می‌رود.

هر سال در بیستم مهرماه، مراسم بزرگداشت روز حافظ با حضور شاعران، ادیبان، پژوهشگران و دوستداران ادب فارسی در آرامگاه او برگزار می‌شود. در این آیین، اشعار حافظ خوانده می‌شود و پژوهش‌های تازه در زمینه‌ی اندیشه و زبان شعری او ارائه می‌گردد.

دیوان حافظ تاکنون به زبان‌های گوناگونی از جمله انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، روسی و عربی ترجمه شده است. اندیشمندانی چون «یوهان ولفگانگ گوته» شاعر آلمانی و «رالف والدو امرسون» فیلسوف آمریکایی، از آثار و اندیشه‌های او الهام گرفته‌اند.

یاد حافظ نه تنها یاد یک شاعر بزرگ، بلکه یاد روح جست‌وجوگر، عاشق و زیباشناس فرهنگ ایرانی است؛ روحی که در غزل‌های او برای همیشه زنده و تابناک خواهد ماند.