گفت‌وگوی پانا با علی‌اکبر حیدری درباره شخصیت جهان پهلوان تختی؛
تختی از زبان «عمو حیدر»
روایتی از زندگی اسطوره ورزش ایران؛ چهره مردمی و ماندگار کشتی از دبیرستان منوچهری خانی‌آباد تا تکیه بر کرسی مردانگی
تهران (پانا) - دیروز، پنجاه و ششمین سالگرد درگذشت جهان پهلوان تختی بود اما هنوز هم جهان پهلوان مردم ایران است.
غلامرضا تختی متولد سال ۱۳۰۹ در تهران است. ۱۶ دی سال ۱۳۴۵ در یک مرگ مشکوک در هتل آتلانتیک تهران درگذشت. تختی، ورزش را از نوجوانی آغاز کرد. ۹ سال در دبستان و دبیرستان منوچهری خانی‌آباد درس خواند. به باشگاه پولاد رفت. به دلیل علاقه و استعداد وافری که نسبت به کشتی نشان داد مورد توجه مرحوم "حسین رضی‌زاده" مدیر آن باشگاه قرار گرفت. جهان پهلوان تختی سرانجام در سال 1330 و در سن 21 سالگی و اوج جوانی در وزن ششم (79 کیلوگرم) به عضویت تیم ملی درآمد. نایب قهرمانی جهان را در هلسینکی، در 1951 در سن جوانی کسب کرد.
غلامرضا تختی در سال 1331 (1952) میلادی نخستین حضور در رقابت‌‌های المپیک را در سن جوانی تجربه کرد و با کسب شش پیروزی و قبول یک شکست در برابر "دیوید جیما کوریدزه" از شوروی صاحب نشان نقره شد. وی در این مسابقات توانست حیدر ظفر ترک را که سال پیش با غلبه بر تختی قهرمان جهان شده بود را شکست دهد.
اکنون در پنجاه و ششمین سالگرد درگذشت این جهان پهلوان نامی هستیم. لقب بزرگانی همچون پوریای ولی و حتی رستم دستان شاهنامه که یک اسطوره خیالی بود، هرگز به آقا تختی نمی‌چسبد، زیرا غلامرضا تختی، فقط "تختی" بود، تختی؛ منظومه‌ای از مردانگی، جوانمردی و افتادگی بود، تختی، ستون فتوت خیمه کشتی کشور بود، تختی مرد بود، مردی که مدال‌های رنگارنگ جهانی و المپیک، هرگز غلامرضا تختی را به سلبریتی تبدیل نکرد، آقا تختی خاک دایره طلایی کشتی را خورد، ولی هرگز در خاک غرور و خودبرتربینی ننشست، جهان پهلوان تختی خود را خاک پای ملت ایران می‌دانست.
غلامرضا تختی دارنده نقره المپیک تابستانی ۱۹۵۲، طلا المپیک تابستانی ۱۹۵۶ و نقره المپیک تابستانی ۱۹۶۰، پهلوان تاریخ معاصر ورزش ایران بود، جهان پهلوان تختی، نشان افتخاری ابدی بر سینه ورزش ایران است. آقا تختی فروشی نبود، چرا؟، چون در سخت‌ترین شرایط برخلاف برخی‌ها که امروز صحنه تبلیغات کالاهای مختلف به خانه دوم آنها تبدیل شده است، پیشنهاد کارخانه "روغن نباتی و کبریت‌سازی" آن زمان را رد کرد و از طرفی هم برخلاف خیلی‌ها عروسک خیمه‌شب بازی پهلوی نبود.
غلامرضا تختی گنجی بود که قیمت نداشت. جهان پهلوان تختی مروارید عزت و بزرگی خود را در صدف مردم می‌دید، پهلوانی که چه در میادین کشتی بازنده یا برنده بود، بر دوش مردم قرار داشت، آقا تختی، تصویری در آیینه عزت و بزرگی ملت ایران بود.
جهان پهلوان تختی، در یک مقطعی از دوران ورزش خود، روی تیمسار ایزدپناه رئیس فدراسیون وقت را زمین انداخت، غلامرضا تختی دُر مردانگی و جوانمردی را با دست‌بوسی شاه عوض نکرد.
متأسفانه برخی از مدال‌آوران، بی‌دلیل لقب جهان پهلوانی را از سوی مجریان و گزارشگران دریافت می‌کنند که این عنوان در قیاس با شِنل ماندگار جهان پهلوانی بر دوش غلامرضا تختی، جعلی و قلابی است. آنها هرگز یک قدم هم نمی‌توانند جای آقا تختی بردارند. زیرا مدال المپیک و مسابقات جهانی تختی را جهان پهلوان نکرد، بلکه مردانگی و جوانمردی بود که الماس جهان پهلوانی را در حرارت عشق مردم صیقل داد و بر سینه غلامرضا تختی چسباند.
جهان پهلوان تختی، ۳ سال بازوبند پهلوانی گرفت، سال‌ها قهرمان کشور، آسیا و جهان بود و مدال‌های رنگارنگ نقره در المپیک ۱۹۵۶ و طلای المپیک ۱۹۶۰ و نقره المپیک ۱۹۶۴ را به ویترین افتخارات کشتی ایران در تالار کشتی جهان به ثبت رساند که یک رکورد دست‌نیافتنی است.
غلامرضا تختی، به گفته خیلی از رقبایش، مرد بود، حتی در برخی از مسابقات به قیمت مدال، به اعضای آسیب دیده رقبا حمله نمی‌کرد و در دایره طلایی کشتی جهان هم فصولی از مردانگی و جوانمردی را ورق زد.
آقا تختی؛ راوی شاهنامه واقعی در بیان پهلوانی و جوانمردی
غلامرضا تختی اسطوره واقعی پهلوانی و جوانمردی بود و شاهنامه این‌بار واقعی را در بیان پهلوانی و جوانمردی در دایره طلای کشتی روایت کرد.
موزه ملی ورزش، المپیک، پارالمپیک به‌مناسبت گرامیداشت یاد و خاطره جهان پهلوان غلامرضا تختی در تاریخ ۱۷دی‌ماه ۱۴۰۲ از نامه راه‌آهن دولتی ایران در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۳۹ به غلامرضا تختی، مبنی بر مأموریت ورزشی بدون فوق‌العاده ایشان جهت حضور در بازی‌های المپیک ۱۹۶۰ رم، رونمایی کرده است.
تختی مرد با خدایی بود
به‌مناسبت پنجاه و ششمین سالگرد درگذشت جهان پهلوان تختی، با "عمو حیدر" لقبی که جهان پهلوان تختی به علی‌اکبر حیدری داده بود، با این پیشکسوت و دارنده مدال برنز المپیک توکیو ۱۹۶۴ به گفت‌وگو نشستیم، حیدری در آغاز این گفت‌وگو در سالروز درگذشت جهان پهلوان تختی، اظهار کرد: «بنده در المپیک ۱۹۶۴ توکیو در وزن اول در کنار آقا تختی بودم، جهان پهلوان تختی مرد بزرگ و یک قهرمان مردمی بود و برای دل مردم در دایره طلای کشتی با حریفان سرشاخ می‌شد.»
پیشکسوت کشتی کشور افزود: «مردم در مراسمات ۵۵ سالگرد گذشته غلامرضا تختی، حضور پرشوری بر سر مزار پهلوان خود داشته و دارند و امروز پنجاه و ششمین سالگرد درگذشت جهان پهلوان تختی را برگزار می‌کنیم، جهان پهلوان تختی، مدال مردمی بودن را بر سینه داشت.»
حیدری در بیان برخی خاطرات خود با جهان پهلوان تختی، تصریح کرد: «آقا تختی مرد باخدایی بود و نماز اول وقتش حتی در اردوهای تیم ملی ترک نمی‌شد.»
دارنده مدال المپیک توکیو ۱۹۶۴ تأکید کرد: «آقا تختی همواره در اردوهای تیم ملی و جاهای مختلف به من لقب عمو حیدر داده بود و در اردوهای تیم ملی، زمان اذان صبح، می‌گفت عمو حیدر لطف کن بچه‌ها را برای نماز بیدار کن. من هم صبح‌ها بچه‌ها را صدا می‌کردم و برای اینکه برای سایر ملی‌پوشان مزاحمت ایجاد نکند، یک اتاقی را برای نماز خواندن اختصاص داده بود.»
حیدری بیان کرد: «جهان پهلوان تختی، حتی در کوران برگزاری مسابقات المپیک با وجود اینکه خودش مسابقات سختی را پیش رو داشت، بچه‌ها را جمع می‌کرد و به آنها می‌گفت، برای خوشحالی مردم در تشک کشتی کم‌کاری نکنید و از تمام توان‌تان برای افتخار‌آفرینی برای ایران استفاده کنید.»
پیشکسوت کشتی کشورمان اظهار داشت: «ورزشکاران و مدال‌آوران ما، نه تنها در کشتی، بلکه رشته‌های مختلف ورزشی باید، جهان پهلوان تختی را در ابعاد مختلف الگوی خود قرار دهند و مردمی باشند.»
ارسال دیدگاه