خبرخوش مدیرعامل بنیاد فارابی برای سینمای کودک چه بود؟

نشست خبری سی و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم های کودک و نوجوان در بنیاد فارابی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مجید زین‌العابدین دبیر جشنواره فیلم و کودک و نوجوان درباره ساختار برگزاری این رویداد هنری گفت: «ستاد سی و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان از ابتدای مرداد ماه دور جدیدش را آغاز کرد ما سعی کردیم این ستاد را از حیث ساختار نسبت به گذشته چابک‌تر کنیم، زیرا چابک سازی ستاد یکی از ضرورت های پیش روی جشنواره کودکان و نوجوانان است.

وی خاطرنشان کرد: ابتدای راه دوستان پیشنهاد دادند که بخش ملی و بین الملل را یک جا برگزار کنیم اما تصور ما بر این بود این‌گونه حق‌سینمای ایران ادا نخواهد شد و پس از جلساتی برنامه ما براین شد که بخش ملی و بین الملل جداگانه و هم زمان برگزار شود.

زین العابدین ادامه داد: به دلیل استقبال بسیار خوبی ک از جشنواره فیلم کودک شد در دبیرخانه تصمیم گرفتیم زمان ارسال آثارتمدید نشود و آثار از تاریخ 1 تا 31 مرداد به دبیرخانه ارسال شود.

وی اظهار کرد: افتتاحیه جشنواره در تاریخ چهاردهم مهرماه در اصفهان برگزار می‌شود و اختتامیه نیز بیستم مهرماه در این شهر برگزار می‌شود.

به گفته زین العابدین زمان نمایش فیلم‌ها نیز از پانزدهم تا نوزدهم مهرماه همزمان با هفته جهانی کودک خواهد بود.

دبیر سی و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان اصفهان در ادامه سخنان خود به شعار این دوره این رویداد هنری اشاره کرد و گفت: شعار جشنواره امسال «بچه‌ها به سمت قله» است که بیانگر خودباوری و میل به پیشرفت و انگیزه در کودکان و نوجوانان است.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در بخش دیگری از سخنان خود به آمار آثار رسیده به جشنواره کودک اشاره کردو گفت: ۵۵۹ اثر در بخش ملی و بین‌المللی به دبیرخانه رسیده است که در این میان ۲۰۰اثر از چهل کشور دنیا دیده می‌‌شود. از این میان 51 اثر بلند و ۱۱۸ پویا نمایی ، ۱۸۹فیلم‌ کوتاه داستانی و فیلم کوتاه و پویا نمایی است.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی به سینماهای اکران کننده فیلم‌ها در این دوره از جشنواره اشاره کرد و افزود: خانه جشنواره سی و پنجم، پردیس سینمایی چهارباغ و ساحل است که کودکان و خانواده‌ها و داوران در این دو پردیس سینمایی به تماشای فیلم‌ها خواهند نشست همچنین سالن سوره حوزه هنری هم میزبان هنرمندان و اهالی فرهنگ و رسانه خواهد بود.

وی در ادامه سخنان خود به حضور داوران کودک و نوجوان در این دوره از جشنواره اشاره کردو گفت: ۸۳۵ داور کودک و نوجوان از اصفهان در این دوره از جشنواره شرکت دارند که به نسبت مساوی میان دختران و پسران هستند.

به گفته زین العابدین، ۳۷۷ خبرنگار کودک نوجوان اصفهانی نیز اتفاقات و حواشی این دوره از جشنواره را پوشش می‌دهند.

دبیر سی و پنجمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان در ادامه به برگزاری هفتمین المپیاد فیلمسازی اشاره کرد و گفت: همزمان با این دوره از جشنواره، هفتمین المپیاد فیلمسازی کودک و نوجوان هم برگزار می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: برنامه این بود که به المپیاد شکل موثرتری ببخشیم تا ثمره آن در سال‌های آینده در سینمای ایران دیده شود. المپیاد هفتم همزمان با جشنواره آغاز خواهد شد، اما برخلاف سال‌های قبل، با جشنواره تمام نمی‌شود و احتمالا دو یا سه ماه طول می‌کشد.

دبیر جشنواره کودک و نوجوان در ادامه به محورهای اصلی برگزاری المپیاد فیلمسازی اشاره کرد و گفت: 2 محور اصلی المپیاد فیلمسازی طراحی داستان و ساخت فیلم کوتاه است همچنین در حین برگزاری جشنواره کارگاه آموزشی نیز طی 5 روز برگزار می‌شود.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در ادامه سخنان خود به برگزاری شورای عالی سینما با حضور معاون اول رئیس جمهوری اشاره کرد و گفت: شورای عالی سینما دو هفته پیش با حضور معاون اول رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل جلسه داد و تصویب شد که «زنگ سینما» برای مدارس از امسال راه اندازی شود.

وی تاکید کرد: البته وزارت آموزش و پرورش در خصوص ساز و کار اجرایی آن بحث‌هایی داشتند و قرار بر این شد ابتدا در شوراهای عالی آموزش درباره این ساز و کارها بحث شود همچنین سازمان سینمایی با دستور وزیر ارشاد مسئولیت پیدا کرد تا به وزارت آموزش و پرورش در این خصوص کمک کند.

زین العابدین اضافه کرد: امیدواریم فیلم‌های خارجی و ایرانی متناسب با سینمای کودک و نوجوان در زنگ سینما به نمایش درآیند زیرا قطعا این اتفاق می‌تواند به حوزه تولید و اقتصاد سینما کمک کند و منجر به افزایش تولید شود.

وی ادامه داد: در بخش بین‌الملل از ۴۰ کشور متقاضی، در بخش فیلم بلند داستانی ۱۲ کشور در جشنواره حاضر هستند و اندونزی، بلژیک، امارات، پرو، کانادا، ترکیه چین، روسیه، کره، لهستان و هلند از جمله این ۱۲ کشور هستند. در بخش بین‌الملل فیلم‌های کوتاه و داستانی فیلم‌های ۱۱ کشور آرازنتین، آلمان، ارمنستان، جمهوری چک، عراق، کانادا، فرانسه و کره حاضر هستند که از این میان ۸ اثر پویانمایی و ۴ فیلم کوتاه داستانی هستند.

همچنین در بخش ملی شاهد تنوع فراوان بومی و جغرافیایی هستیم. از ۳۵۹ فیلم متقاضی در بخش بلند داستانی (شامل فیلم‌های ویدئویی، تله فیلم و سینمایی) آثاری از آذربایجان شرقی و غربی البرز، یزد، قم، گیلان و اصفهان حاضر هستند که فیلمسازان با تنوع بومی فراوان و با فرهنگ‌ها و آداب مختلف در جشنواره شرکت کرده‌اند که این مسئله نشان دهنده نگرش آن‌ها به سینمای کودک و نوجوان است.

زین‌العابدین افزود: ۷۲ درصد از فیلم‌های بخش ملی تولید بخش خصوصی هستند و این مسئله نشان می‌دهد که بخش خصوصی توجه زیادی به تولید فیلم‌های کودک و نوجوان دارد و تنها ۲۸ درصد فیلم‌ها از حمایت نهادهای مختلف دولتی بهره برده‌اند.

وی اظهار کرد: در بخش پویانمایی، به جهت گران بودن این هنر، وضعیت متفاوت است و ۶۴ درصد آثار مربوط به بخش دولتی و ۳۴ درصد فیلم‌ها مربوط به بخش خصوصی است. در بخش فیلم‌های کوتاه داستانی، غلبه با بخش خصوصی است و ۷۵ درصد متعلق به تهیه‌کنندگان مستقل سینما و ۲۵ درصد آثار با حمایت‌های نهادهای مختلف ساخته شده‌اند.

زین‌العابدین درباره سایر بخش‌های سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌ کودکان و نوجوانان گفت: بخشی از جشنواره به مرور آثار بین‌المللی اختصاص یافته است. فیلم‌هایی از روسیه با همکاری موسسه روسکینو که معتبر‌ترین شرکت تولید و توزیع فیلم در روسیه است، در این بخش حاضر هستند و از سینمای چین نیز با همکاری شرکت سینمای کودک و نوجوان چین، هر روز یک فیلم در بخش مرور آثار در خانه جشنواره و در بخشی خارج از مسابقه به نمایش درمی‌آیند.

زین‌العابدین گفت: در کنار داوران کودک و نوجوان ایرانی تعدادی کودک و نوجوان از کشورهای خارجی مهمان جشنواره هستند که آن‌ها به عنوان داور کودک و نوجوان خارجی با جشنواره همکاری خواهند داشت.

وی ادامه داد: در بخش سیفژ نیز میهمانانی داریم. سیفژ قدیمی‌ترین نهاد سینمای کودک و نوجوان بوده که دبیرخانه آن در تهران واقع شده است. همچنین پنج‌ کارگاه تخصصی برای نقد فیلم خواهیم داشت و کشورهایی چون صربستان و… کارگاه‌های بخش بین المللی را ارئه می‌دهند.

وی در پایان بخش اول سخنان خود به برگزاری دومین نشست خبری جشنواره کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: هفته آینده در نشست خبری دوم جشنواره که در شهر اصفهان برگزار می‌شود اسامی داوران و نیز نام فیلم‌های بین‌الملل اعلام خواهد شد.

در ادامه، مصطفی محمودی مدیر روابط عمومی جشنواره سی و پنجم کودک و نوجوان مجددا بر روی صحنه حاضر شد تا نشست پرسش و پاسخ با حضور خبرنگاران آغاز شود.

به گزارش بنیاد فارابی، وی در ابتدا در پاسخ به «رضا استادی» درباره بودجه این دوره جشنواره گفت: در دوران کرونا و پس از کرونا باید به مساله تولید توجه می‌شد. آن زمان شرایطی وجود داشت که متعاقب آن، برگزاری جشنواره ممکن نبود. جشنواره با مشارکت و حمایت بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان برگزار می‌شود. هر جشنواره سرفصل‌های مشخصی برای هزینه‌‌کردها و مسائل مالی دارد. خوشبختانه تفاهم بسیار خوبی با شهرداری اصفهان داشتیم و من از مجموعه مدیران شهری اصفهان تشکر می‌کنم که کمک کردند و بخشی از هزینه‌ها طبق سرفصل‌های مربوط به میزبانی برعهده شهرداری اصفهان خواهد بود و برگزاری امور حرفه‌ای جشنواره مانند حق‌رایت فیلم‌ها و… نیز برعهده بنیاد سینمایی فارابی است. من معتقدم هر اندازه که ما برای سینمای کودک هزینه کنیم کم است. با این وجود، همه می‌دانیم که برگزاری جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان، از تولید یک فیلم سینمایی هزینه کمتری دارد.

وی در ادامه افزود: تصمیم گرفتیم در هزینه‌های جشنواره از جمله در مسائل مربوط به اقامت و پشتیبانی صرفه‌جویی کنیم.

در ادامه این نشست خبرنگار پانا پرسید: از چهارده فیلم حاضر در بخش ملی، سه فیلم در جشنواره فیلم فجر حاضر بوده‌اند. سال گذشته جشنواره برگزار نشد زیرا تعداد فیلم ها به حد نصاب نرسیده بود. از میان ۱۴ اثر جشنواره امسال نیز، تعدادی از آثار را تله‌ فیلم‌ها و فیلم‌های ویدئویی تشکیل می‌دهند. باعث تأسف است که تعداد فیلم‌های سینمایی همچنان به حد نصاب نرسیده است. یک سال جشنواره تعطیل شد و حالا چرا چنین اتفاقی برای این جشنواره رخ داده است؟ یک یا دو فیلم جشنواره نیز از محصولات سازمان سوره هستند. درباره زنگ سینما تفاهم‌نامه‌هایی نوشته شده که هیچ وقت جدی گرفته نشده است و… ‌

زین‌ا‌لعابدین در پاسخ گفت: من بیست و چند سال عقبه مدیریت فرهنگی دارم. در فاصله دو ماه مانده به جشنواره فیلم کودک و پنج ماه به جشنواره فیلم فجر، هر کسی مسئولیت این نهاد را نمی‌پذیرد و چراکه حل و فصل مسائل، نیازمند زمان بیشتری برای برنامه‌ریزی است. فیلم‌های کودک برای احیا شدن نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند. تعداد آثار تولید شده در این گونه از سینما عدد قابل اعتنایی نیست و سال‌هاست در سینمای کودک دچار اختلال و کسری تولید هستیم و فیلمسازان نیازمند حمایت بسیار بیشتری هستند. در دوره بعد از کرونا، تولید فیلم‌های کودک و نوجوان متوقف شد. تا زمانی که اکران رونق نداشته باشد، تولید راه به جایی نمی‌برد و شاید باید مهندسی معکوس صورت پذیرد و حل مشکل را ابتدا از اکران فیلم‌ها شروع کرد. البته نقطه‌ای برای ناامیدی وجود ندارد چراکه در جشنواره امسال ۵۱ فیلم متقاضی حضور بودند ولو این که برخی از آن‌ها با تغییر پروانه ویدئویی به سینمایی تبدیل شده‌ باشند. این را هم باید اضافه کنیم که در این مدت بخشی از فیلم‌های کودک و نوجوان اکران شده‌اند و به همین دلیل این فیلم‌ها نتوانستند در جشنواره شرکت کنند. همه این‌ها موجودیت سینمای کودک هستند که البته با نقطه آرمانی هنوز فاصله داریم.

وی اظهار کرد: با گفت و گوهایی که با سازمان سینمایی داشتیم، مأموریت پیدا کردیم تا از سینمای کودک در دو حوزه اکران و تولید حمایت کنیم و باید تسهیلاتی را برای این نوع از سینما فراهم کنیم. سازوکار مربوط به این اقدام در سازمان سینمایی در حال تدوین است تا در ادامه نقشه راه حمایت از اکران و تولید به تصویب برسد.

دبیر جشنواره فیلم کودک گفت: ما از اقدام هیجانی در حمایت از تولید پرهیز داریم. عده‌ای قصد داشتند در این مدت کوتاه باقی مانده تا جشنواره ما در فارابی تولید داشته باشیم اما من معتقد هستم که یک فیلم نباید صرفا برای جشنواره تولید شود. جشنواره محل تجلی سینماگران و آثار سینمایی است و اصل ماجرا در اکران و استقبال مخاطب است. ما از تصمیمات هیجانی پرهیز کردیم چراکه این جزئی از راهبرد ما در بنیاد سینمایی فارابی است.

وی همچنین درباره بخش دوم این پرسش درباره ضمانت اجرایی طرح «زنگ سینما» گفت: متاسفانه تفاهم‌ها چون با سازوکارهای دقیق سنجیده نشده‌اند پایدار باقی نمی‌مانند. درباره موضوع «زنگ سینما» هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید شخص وزیر و هم وزارت آموزش و پرورش، در حال طراحی سازوکارهای برای قوام و دوام این تفاهم‌نامه هستند.

«نسرین بختیاری» از جام جم پرسید: در شرایط فعلی دیگر فیلم کودک و نوجوان مانند گذشته ساخته نمی‌شود و در اکران مشکلاتی وجود دارد. همچنین در فیلم‌های سال گذشته فارابی نیز فیلم کودک وجود ندارد. در این وضعیت، ضرورت برگزاری جشنواره چیست؟ فارابی به جای تاکید بر روی برگزاری جشنواره بهتر نیست تلاش کند تا فیلم‌هایی باکیفیت تولید کند؟

مجید زین‌العابدین در پاسخ گفت: بحث کارشناسی در این زمینه دارای دو سوی مختلف است و عده‌ای معتقدند باید جشنواره سالانه برگزار شود و برخی معتقدند باید این جشنواره را به صورت دوسالانه برگزار کرد و دو نظر متفاوت وجود دارد. ما در فارابی از کمی‌گرایی پرهیز داریم. به دنبال کار باقوام هستیم و نگاه ما به سینمای کودک، نگاهی کیفی است. جشنواره محل بروز خلاقیت و ارزشیابی کیفی است و نبود آن باعث اجحاف در حق سینماگران می‌شود. یک سویه سینمای کودک تولید و سویه دیگر آن اکران و دیگری مخاطب است و این مسئله نیاز به محل بروز و جلب توجه دارد که بخشی از آن بستر، همین جشنواره است و به همین دلیل ما در تلاشیم تا این جشنواره را هر ساله برگزار کنیم.

«احمدرضا معراجی» از خبرگزاری میزان پرسید: شهردار اصفهان به چه دلیل برای مراسم رونمایی از پوستر جشنواره در سالن حاضر نشد؟ چه اصراری به برگزاری این جشنواره در اصفهان است؟ گفتید به فکر اکران و مخاطب هستید. یکی از فیلم‌هایی که توسط فیلمسازان بخش بلند داستانی این دوره جشنواره در اکران سال گذشته دیدیم، طی دو ماه ۲۷ میلیون فروخت و فیلم فیلمساز دیگر در اکران تنها یک بلیط در یک روز فروخته بود…

زین‌العابدین در پاسخ به این پرسش گفت: برگزاری جشنواره در اصفهان مورد تقاضا و پیگیری مسئولانه مدیران اصفهان بوده است. تا کنون ۳۴ دوره از این جشنواره برگزار شده که ۲۲ دوره آن در اصفهان بوده است. بحث اولیه ما این بود که امسال جشنواره فیلم کودک در کدام شهر برگزار شود. استقبال و پیگری شهرداری اصفهان باعث شد این شهر را انتخاب کنیم. رونمایی پوستر قرار بود با حضور شهردار اصفهان انجام شود اما در آن روز، اجلاس اضطراری مربوط به کلا‌ شهرها در وزارت کشور برگزار شد و ایشان نمی‌توانست در این مراسم حضور داشته باشد. در مراسم رونمایی از پوستر این دوره در شهر اصفهان، رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری اصفهان و اعضای شورای شهر اصفهان هم حاضر بودند.

زین‌العابدین همچنین به توضیحاتی درباره چگونگی انتخاب آثار سینمایی از فیلمسازان مختلف در این دوره جشنواره پرداخت.

وی سپس در خصوص برنامه «زنگ سینما» هم گفت: «زنگ سینما» نیازمند سازوکار قوی است و برای برگزاری پرقدرت آن در تلاش هستیم. سینمای کودک آسیب دیده است و در اکران مشکل دارد و ما وظیفه داریم از آن حمایت کنیم. ما در بنیاد سینمایی فارابی، علاوه بر حمایت در تولید، به حمایت در اکران هم می‌اندیشیم. سینما اگر اکران و فروش نداشته باشد دیگر معنای سینما نخواهد داشت. اما باید در این زمینه کمک کرد تا سینمای کودک و نوجوان به سال‌های درخشان خود برسد.

«رضا منتظری» از سینماپرس پرسید: ما نیازمند احیای سینمای کودک و نوجوان هستیم. در اسامی فیلم‌هایی که اعلام شدند، کم تر خبری از اسم‌های مطرح این حوزه وجود دارد و همه این افراد امروز بیکار شده‌اند. با توجه به همه شوآف‌های گذشته، طرح و برنامه شما برای احیای سینمای کودک چیست؟

زین‌العابدین در پاسخ به این سوال گفت: باید پیوسته کار کرد تا به نقطه‌ای رسید که امکان عرضه کارنامه وجود داشته باشد. خصوصا فعالیت در عرصه سینما نیازمند زمان است تا نتیجه پایدار حاصل شود. اگر می‌خواهیم کار ریشه‌ای انجام دهیم باید صبور باشیم. صندوق پروانه دو بخش دارد یکی سازوکار اجرایی برای اتصال فیلم‌سازان به صندوق است که ثبت نام اولیه در سامانه فارابی انجام شده و طی آن سیصد نفر ثبت نام کرده‌اند. و بخش دیگر نیازمند حمایت مالی است که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده می‌شد اما تامین مالی برای این برنامه در بنیاد سینمایی فارابی صورت نگرفته است. در تلاشیم با کمک سازمان سینمایی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شهرداری اصفهان اتفاقات مثبتی را رقم بزنیم. ما در تلاش برای تهیه زیرساخت مالی هستیم. زمانی فارابی امکان ارائه تسهیلات داشته است اما الان این سازوکار متوقف شده و قصد داریم با حمایت سازمان سینمایی و وزارت ارشاد این سازوکار به جریان بیفتد و محقق شود تا بتوانیم دست به اقدام عملی بزنیم.

«داود کنشلو» از خبرگزاری ایکنا در بخش پایانی نشست اظهار کرد: ثبات برگزاری جشنواره به حق و اقدام مثبتی است و برخی شهرها به واسطه برگزاری یک رویداد شناخته می‌شوند و شهر اصفهان نیز با این جشنواره فیلم کودک پیوند خورده است. از سویی باید بگویم برخلاف نظر دوستانم، مدیر یک جشنواره نمی‌تواند با توجه به شرایط فعلی کشور، اتفاق خارق‌العاده‌ای رقم بزند. گویی توان رونق بخشی به سینمای کودک را در کشور نداریم. مسائلی مثل تحریم باعث شده این اتفاق نیفتند و در این شرایط بخش خصوصی امکان بازگشت سرمایه ندارد. او سپس از دبیر جشنواره پرسید با توجه به حجم تولیدات با کیفیت خارجی، توجه به امور دینی و فرهنگی ایران تا چه اندازه مورد توجه جشنواره است؟

زین‌العابدین در پاسخ به این پرسش گفت: اصفهان میزبانی بسیار شایسته است و انگیزه بسیار زیادی در شهر اصفهان وجود دارد تا این رویداد در این شهر حفظ شود و این فرصت مغتنمی است و به ما هم انگیزه مضاعف می‌دهد. البته تلاش‌های ما در بنیاد سینمایی فارابی کافی نیست و حتما باید همه کنش‌گران و نهادهای مرتبط به صحنه آمده و امکانات مالی خود را در اختیار جشنواره قرار دهند.

وی با اشاره به دغدغه‌های جشنواره در خصوص تقویت باورهای ملی و دینی کودکان و نوجوانان ادامه داد: در جشنواره امسال و در شورای سیاستگذاری درباره شعار این دوره بسیار فکر می‌کردیم و شعارهای مختلفی مطرح می‌شد که برخی مضمون‌محور نبودند و بیشتر حال و هوایی فانتزی و کودکانه داشتند اما ما به فکر شعاری بودیم که با روحیه فرهنگی و دینی ما همخوانی داشته باشد و بچه‌ها را به سمت انگیزه بیشتر پیش ببرد.

دانش‌آموز خبرنگار: فاطمه آبروش