چهار شنبه‌سوزی، خطری بزرگ برای جامعه در نتیجه دگردیسی فرهنک سنتی چهارشنبه‌سوری
تهران(پانا) - چهارشنبه‌سوری که جشن سنتی ایرانیان است و ریشه در کشور ما دارد، امروزه تبدیل به یک خطر بزرگ به نام چهارشنبه سوزی شده که خطری بزرگ برای جامعه و عمومی مردم است.
یکی از آئین های سالانه و دیرینه ایرانیان، جشن چارشنبه سوری است. ایرانیان آخرین سه‌شنبه سال خورشیدی را با برافروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می‌روند.
چهارشنبه‌سوری ریشه در «گاهنبارِ هَمَسْپَتْمَدَم» زرتشتیان و نیز جشن نزول فروهرها دارد، که شش روز پیش از فرارسیدن نوروز برگزار می‌شد؛ احتمال دیگر این است که چهارشنبه‌سوری بازمانده و شکل تحول‌یافته‌ای از جشن سده باشد، که احتمال بعیدی است.
در قدیمی‌ترین اشاره به «شب سوری» در قرن چهارم در تاریخ بخارا اشاره‌ای به روز چهارشنبه نیست ولی از لفظ «عادت قدیم» استفاده شده‌است که نشان‌دهندهٔ پیشینهٔ این جشن است: «و چون امیر منصور بن نوح به مُلک بنشست، اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه، به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود، بهتر از آن به حاصل کردند. آنگاه امیر به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شبِ سوری چنان‌که عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند. پاره‌ای از آن بجست و سقف سرای درگرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت».
در عین حال، ریشه‌ای غیرآیینی برای چهارشنبه‌سوری نیز قابل بررسی است؛ برافروختن آتش که کاربردهای بهداشتی و خاصیت گندزدایی داشته، احتمالاً جزوی از برنامه‌های نظافت عمومی پیش از آغاز سال جدید بوده، به‌ویژه اینکه دور انداختن و شکستن کوزه‌های قدیمی و مصرف شده در طول سال نیز از رسوم رایج در چهارشنبه‌سوری بوده‌است.
با وجود مشابهت‌های آداب و رسوم رایج در چهارشنبه‌سوری و جشنی به نام آخرین چهارشنبه که در آخرین چهارشنبهٔ ماه صفر از تقویم قمری، به‌ویژه در هند و پاکستان برگزار می‌شود، بعید است که این جشن چنان‌که پنداشته شده است.
دگردیسیِ چهارشنبه‌سوری امروزه باعث شده این جشن سنتی که ریشه در آیین‌های کشور ما دارد تبدیل شده به چهارشنبه سوزی.
جوانان و نوجوانان کشور ما که از تاریخچه این جشن تاریخی اطلاعی ندارند، چهارشنبه سوری را با استفاده از مواد منفجره و ترقه های مختلف تبدیل به یک خطر بزرگ برای مردم و اماکن عمومی شهر تبدیل کرده است.
سخنگوی آتش‌نشانی در سال ۱۴۰۰ اینگونه از آمار آسیب دیدگان چهارشنبه سوری اعلام کرده است، در چهارشنبه سوری سال ۱۴۰۰ تنها در یک روز آمار مصدومان ۲۰۳۸ نفر و تعداد جانباختگان به ۱۷ نفر رسید.
علاوه بر آسیب های جانی امروزه این جشن آسیب و زیان بسیاری برای اموال عمومی داشته است. امید است با فرهنگسازی و آگاهی عمومی، شاهد احیای سنت شاد و قدیمی صحیح چهارشنبه‌سوری باشیم.
خبرنگار دانش آموز: سیدمحمدطاها دلاوری
ارسال دیدگاه