نکات ایمنی و پیشگیرانه در استفاده از سیستم‌های گرمایشی مدارس در فصل سرما

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، همزمان با آغاز فصل سرد سال دغدغه‌های مسئولان آموزش و پرورش در خصوص رعایت نکات ایمنی در مدارس افزایش می‌یابد و لزوم اجرای دقیق مفاد دستورالعمل‌های نگهداری و مدیریت فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی مورد تأکید است.

سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور همزمان با فرآیند حضوری شدن مدارس و براساس نظا‌م‌نامه‌های فنی و اجرایی، آخرین بروز رسانی مقررات مبحث ملی ساختمان و دستورالعمل مدیریت، نگهداری و تعمیرات فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی، نکات، توصیه‌ها و موارد پیشگیرانه در بهره‌برداری مطلوب از فضا، ساختمان مدارس و تجهیزات گرمایشی را ابلاغ کرد.

مدیران محترم مدارس ضمن دقت کافی به موارد مندرج در این اطلاعیه، جهت بالا بردن ضریب ایمنی مدارس و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و همچنین تأمین آسایش حرارتی در مدارس، قبل از راه‌اندازی سیستم‌های تاسیساتی و گرمایشی به دستورالعمل ذیل با حساسیت بسیار عمل نمایید.

پکیج گرمایشی دیواری و زمینی:

1-سرویس توسط کارشناسان خدمات پس از فروش شرکت سازنده انجام شود.

2-کنترل شیلنگ ارتباطی گاز از محل شیر قطع و وصل قبل از پکیج تا ورودی به آن.

3-کنترل مسیر دودکش و کلاهک دودکش.

4- بازدید از دریچه تامین هوای تازه.

5-کنترل دودکش دوجداره در پکیج‌های فن‌دار.

6-کلیه الزامات نصب دستگاه و محل نصب دستگاه مجددا بررسی شود.

موتورخانه:

1-در صورت بروز شرایط جوی نامناسب و کاهش شدید دمای هوا و تعطیلی احتمالی مدارس از خاموش کردن موتورخانه پرهیز شود و ترموستات دیگ روی حداقل دما تنظیم شود.

2-منابع انبساط باز، بازدید شوند و در صورت معیوب بودن عایق حرارتی، نسبت به ترمیم آن اقدام شود.

3-منابع انبساط بسته، بازدید شوند و از عدم وجود اشکال در عملکرد آنها اطمینان حاصل شود.

4-در صورتی که به علت سرمای شدید احتمال قطع سوخت وجود داشته باشد، آب سیستم حرارتی (از طریق بازکردن شیر تخلیه دیگ و بستن شیر پرکن منبع انبساط) کاملاً تخلیه شود یا به نسبت کافی ضدیخ به سیستم حرارت مرکزی اضافه شود.

5-در کلیه سیستم‌های حرارت مرکزی که به مشعل دو سوخته مجهز شده‌اند، سرویس‌های لازم انجام و مخزن ذخیره سوخت اضطراری شارژ شود.

6-سرویس‌های لازم برای مشعل قبل از راه اندازی مجدد به صورت کامل انجام شود.

7-کلیه شیر فلکه‌ها کنترل شده و از عدم وجود نشتی در آنها اطمینان حاصل شود.

8- پمپ‌ها به طور کامل بازبینی شده و از عدم وجود اشکال در عملکرد آنها اطمینان حاصل شود.

9-داخل موتورخانه از هرگونه مصالح یا لوازمی که ممکن است ایجاد حریق نمایند، پاکسازی شود.

10-راه اندازی موتورخانه توسط افراد ذیصلاح یا شرکت‌های معتبر تاسیساتی انجام پذیرد.

بخاری‌های نفتی:

نکته: اکنون بخاری نفتی فقط در برخی مناطق به صورت محدود که زیرساخت گاز و یا برق وجود ندارد استفاده می‌شود که باید کاربراتوری و استاندارد باشد.

1- کنترل مسیر دودکش و کلاهک آن به دقت صورت گیرد.

2- سالم بودن کاربراتور کنترل شود.

3- مخزن احتراق کنترل و از سالم بودن و تمیزی آن اطمینان حاصل شود.

4- از سالم بودن درب بخاری اطمینان حاصل شود.

5- لوله رابط از منبع سوخت به کاربراتور کنترل شود و از سالم بودن آن و عدم نشتی اتصالات مربوطه اطمینان حاصل شود.

6- سوخت‌گیری قبل از شروع کلاس و بدون حضور دانش‌آموزان انجام شود و پس از اتمام سوخت‌گیری بخاری روشن شود.

7- گالن حمل سوخت مایع برای پر کردن مخزن بخاری می‌بایست سالم، قابل حمل و در حد متعارف باشد که هنگام حمل، ریزش نداشته باشد تا به سهولت بتوان سوخت را در مخزن بخاری تخلیه کرد.

8- از پرکردن کامل مخزن سوخت خودداری شود و از آغشته نبودن جداره مخزن و سطح زیرین بخاری اطمینان حاصل شود، در صورت لزوم محل‌های مربوطه نظافت شود.

9- هنگام روشن کردن بخاری از جمع نشدن سوخت مایع در مخزن احتراق بیشتر از حد مجاز اطمینان حاصل شود.

10- از آنجائیکه ظرفیت مخزن بخاری حداکثر 20 لیتر بوده و لازم است مدیریت مصرف در طول روز صورت پذیرد، تنظیم میزان سوخت مصرفی توسط متصدیان ذی‌صلاح انجام شود.

11- برای تامین هوای تازه در کلاس‌های درس می‌بایست هر یک ساعت پنجره‌ها به مدت 5 دقیقه در طول زمان زنگ تفریح باز شوند.

12- بخاری در محفظه‌ای قرار گیرد که از برخورد دانش‌آموزان به آن جلوگیری شود.

13- در صورت بروز حادثه آتش‌سوزی قبل از هر اقدامی باید دانش‌آموزان را به بیرون از کلاس هدایت نمود و پس از آن توسط کپسول اطفاء حریق، نسبت به مهار آتش اقدام شود.

14- تعیین متولی برای حفاظت از بخاری در هنگام زنگ تفریح برای جلوگیری از تجمع دانش‌آموزان و ضربه زدن به بخاری.

15- کنترل پوشش فلزی بخاری یا بدنه آن به لحاظ عدم وجود آسیب ضربه‌ای.

16- لوله رابط دودکش از خروجی بخاری تا دریچه دودکش کنترل شود و اتصالات بطور کامل دودبند باشند.

17- استفاده از بخاری‌های نفتی چکه‌ای و غیر استاندارد به هیچ وجه در مدارس مجاز نیست. (در صورت وجود این گونه بخاری‌ها، با هماهنگی و تائید مدیران کل آموزش و پرورش و نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان از محل ردیف استانداردسازی تاسیسات نسبت به خرید و نصب بخاری استاندارد اقدام شود).

بخاری‌های گازی:

علاوه بر رعایت نکات معمول و مشترک با بخاری‌های نفتی موارد زیر نیز مد نظر قرار گیرد:

1-سالم بودن رگولاتور کنترل شود.

2- سالم بودن شیلنگ گاز از محل شیر گاز تا اتصال به بخاری کنترل شود.

3- شیلنگ گاز ارتباطی از محل شیر گاز تا بخاری می‌بایست استاندارد بوده و طول آن حداکثر 150 سانتیمتر باشد.

4-چنانچه بخاری دارای شیشه رویت شعله باشد، شیشه آن از لحاظ نداشتن شکستگی کنترل شود.

5- تنظیم میزان سوخت مصرفی توسط متصدیان ذی‌صلاح انجام شود.

6- در صورت بروز حادثه بلافاصله نسبت به بستن شیر قطع، قبل از بخاری و پس از آن نسبت به بستن شیر اصلی گاز اقدام شود و سپس از کپسول اطفا حریق استفاده شود.

منابع ذخیره سوخت:

1-عایق منبع کنترل و در صورت نیاز ترمیم شود.

2-عدم نشتی در منبع ذخیره روزانه کنترل شود.

3-علاوه بر کنترل عدم نشتی منبع ذخیره کلیه لوله‌های ارتباطی آن چک شود.

4-کنترل سطح سوخت موجود در منبع و در صورت لزوم تامین سوخت مورد نیاز.

5-ایجاد حفاظ برای منبع جهت عدم دسترسی دانش‌آموزان به آن.

6-مخزن ذخیره سوخت تحت هیچ شرایطی نباید داخل ساختمان آموزشی باشد و با رعایت فاصله مجاز، بیرون از ساختمان به گونه‌ای که دچار یخ زدگی نشود، قرار گیرد.

7-منابع گازوئیلی که در محوطه مستقر هستند عایق کاری شوند و از ارتباط لوله برگشت گازوئیل از سمت مشعل به سمت مخزن، اطمینان حاصل شود.

کولرهای آبی:

1- لوله‌های تغذیه کولرهای آبی روی بام باید تخلیه و شیر فلکه اصلی آن بسته شود.

2- آب تشت کولر تخلیه شود.

3-بدنه کولر توسط برزنت یا پوشش مناسب به طور کامل پوشانده شود.

4- دریچه‌های کولر در داخل ساختمان مسدود شود تا از خروج هوای گرم جلوگیری به‌عمل آید.

سایر نکات:

1-تجهیزات اطفای حریق بطور منظم توسط شرکت‌های ذیصلاح و مسئولان واحدهای آموزشی مورد بازرسی و کنترل قرار گیرد.

2-در صورتی که مراکز آموزشی مجهز به هواساز و یا زنت و یا پکیج با کویل گرمایی و یا یونیت هیتر هستند و سیستم حرارت مرکزی به هر علت خاموش شود باید آب درون کویل وسایل مذکور تخلیه شود.

3- با عنایت به ضرورت استانداردسازی سیستم حرارتی و با توجه به استفاده از سوخت گاز در مدارس، نصب تجهیزات هشدار دهنده‌ی جلوگیری از خطر گاز گرفتگی و نشت گاز (سنسورهای نشت گاز و منواکسید کربن و شیر حساس به زلزله) برای تامین امنیت و ایجاد شرایط آسایش دانش‌آموزان و کارکنان واحدهای آموزشی الزامی است. ضمناً کنترل، بازبینی و رعایت نکات ایمنی وسایل گرمایشی مدارس، مجدداً مورد تاکید است و فقط سیستم‌های حرارتی استاندارد یا در صورت استفاده اجباری از بخاری نفتی، از بخاری‌های نفتی کاربراتوری استاندارد در مدارس مجاز است و رعایت نکات ایمنی و بازرسی دوره‌ای کلیه وسایل گرمایشی توسط افراد ذی‌صلاح الزامی است.

4-در خصوص مدارسی که اخیراً از محل اعتبار استانداردسازی سیستم حرارتی به موتورخانه حرارت مرکزی، پکیج گرمایشی و یا دیگر سیستم‌های حرارتی مجهز شده‌اند نیز با هماهنگی اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان و با توجه به شیوه‌نامه تعمیر و نگهداری (ابلاغی وزارت آموزش و پرورش)، با بکارگیری شرکت‌های تاسیساتی و یا افراد ذی‌صلاح، نگهداری و راهبری شود و همواره از کارکرد صحیح سیستم‌های کنترلی و ایمنی تجهیزات نصب شده اطمینان حاصل شود.

5-برای آمادگی مسئولان واحدهای آموزشی و دانش‌آموزان برای مقابله با حریق و خطرات ناشی از آن، ترتیبی اتخاذ شود که با هماهنگی سازمان آتش نشانی مهارت‌های لازم برای مقابله با حوادث و حریق و همچنین روش استفاده از تجهیزات اطفای حریق به کلیه پرسنل و دانش آموزان‌ آموزش داده شود.

6-برای جلوگیری از یخ زدگی لوله‌های سرویس‌های بهداشتی که در حیاط مدارس قرار دارند، ضروری است شیر فلکه اصلی مربوطه بسته و کلیه شیرهای مصرف باز شود تا آب درون لوله‌ها تخلیه شود. سپس کلیه فلاش تانک‌ها و یا فلاش ولوها باز شود تا آب درون آنها نیز تخلیه شود.

7- بار دیگر بر ممنوعیت استفاده از بخاری‌های چکه‌ای و غیر استاندارد تاکید می شود، درصورت بروز هرگونه حادثه ابتدا نسبت به تخلیه کلاس درس از دانش‌آموزان اقدام شود و از جابجایی وسایل حرارتی آن در حضور دانش‌آموزان جداً خودداری کنید.