مدرسه رفتن، رویا نیست

مریم احمدی _ بارها از میزان محرومیت استان سیستان و بلوچستان در موضوعات مختلف صحبت شده و توجه‌ها به آن جلب شده است، کمبود و شاید هم نبود مدرسه در بسیاری از روستاهای جنوب شرق ایران و به‌ویژه استان پهناور و مرزی سیستان و بلوچستان، محرومیت این خطه را بیش از پیش گوشزد می‌کند؛ موضوعی که چندسالی است باعث شده گروه‌های مردمی و افراد خیر و دغدغه‌مند در این حوزه نگاهشان را به خطه معطوف کنند.

همیشه معلمان را با آراستگی می‌شناسیم. با لباس‌های رسمی‌ که حتی اگر خیلی نو نباشد یا از مارک‌های مشهور، اما همیشه تمیز است. با آرامش و متانت در گفتار و کردار. سختی‌های کارشان را می‌شناسیم اما بعید است فکر کنیم که آن‌ها جز با گچ و تخته سیاه یا این روزها ماژیک و تخته سفید با چیز دیگری سروکار داشته باشند.

این شاید حکایت بسیاری از معلمان باشد، اما داستان همه آنها نیست. ایران مناطق دورافتاده بسیاری دارد که هنوز از بسیاری از امکانات اولیه زندگی محرومند. داستان معلمان مناطق دورافتاده، ماجرایی است، که کمتر خوانده‌ایم و شنیده‌ایم. شاید آن را متعلق به گذشته‌ها تصور کنیم.

اما هنوز هم قصه دشواری آموزش را می‌بینیم. بد نیست گاهی تصور کنیم که معلم روستایی دور افتاده در محروم‌ترین نقطه کهگیلویه هستیم و مجبور شویم برای رفتن به آن روستای بی‌آب، بی‎‌برق و بدون هر امکاناتی، ساعت‌ها در جاده‌ای خاکی و سنگلاخی پیاده‌روی کنیم، در این جاده جز با پای عشق چگونه می‌توان رفت؟! یا معلم یکی از مدارس سیستان و بلوچستان باشیم، دو شیفت در گرمای کشنده بدون کولر، پنکه و حتی پرده‌ای آویزان به پشت پنجره، تدریس کنیم و تمام لباس‌هایمان خیس از عرق بر تنت بچسبد، اگر عاشق نباشیم چگونه تحمل خواهیم کرد؟!

معلمان در مناطق دورافتاده سیستان و بلوچستان با دشواری‌های بی حساب و رنج‌های بسیار کار می‌کنند؛ با شادی‌هایی به رنگ زیبایی‌های طبیعت خشن با حسرت‌ها و امیدهایی برای ایران.

سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور در اقدامی تلاش کرده است تا برای این منطقه به ویژه برای استان سیستان و بلوچستان فضاهای آموزشی را بسازد تا دانش‌آموزان این بخش از کشور نیز بتوانند بدون هیچ دغدغه ای تحصیل کنند.

در سفر به چابهار با سیل در این شهر و استان همچنین تعطیلی مدارس مواجه شدیم. در بازدید از مدارس این بندر سری به پروژه‌های آموزشی زدیم در این مسیر دبیرستان پسرانه نمونه دولتی شهید آوینی که یک مدرسه متوسطه اول پسرانه با ۱۸۰ کلاس با میانگین هر کلاس ۳۰ نفر است فعالیت می‌کرد؛ این مدرسه ۶ کلاسه دارای یک آزمایشگاه و یک کتابخانه بوده است.

مدرسه برکت مقصد بعدی ما بود که به تازگی از سوی سازمان نوسازی مدارس کشور ساخته شده؛ در ساخت این مدرسه ۳۰ درصد بنیاد برکت و ۷۰ درصد اعتبارات دولتی سازمان نوسازی مدارس صرف شده است. این مدرسه ۶ کلاسه در 2 طبقه است که به گفته مدیر مدرسه زمان تقریبی تحویلی آن تا دهه فجر خواهد بود.

طبق برآوردها، چابهار به ۴۵۰ کلاس درس نیازمند است که به تراکم استاندارد برسد در چند سال اخیر پیشرفت خوبی در این زمینه ایجاد شده و در ۴ سال اخیر ۲۰۰ کلاس به چابهار اضافه شده، همچنین ۱۳ پروژه و ۷۶ کلاس درس در حال اجرا و احداث در چابهار است.

مدرسه سازی در مناطق کپرنشین چابهار

در سفر به چابهار به منطقه کپرنشین در منطقه میرآباد در حوالی چابهار رفتیم؛ در این منطقه با توجه به وجود خانه‌های کپری، مدرسه ای نوساز از سوی سازمان نوسازی مدارس کشور ساخته شده است تا دانش‌‌آموزان این منطقه بتوانند به تحصیل خود بپردازند.

در منطقه کنارک نیز مجتمع آموزشی شهید نوروزی و مجتمع آموزشی متوسطه دوم شبانه روزی شهدا که با همکاری بنیاد برکت و سپاه ساخته شده است به کمک سیل زده‌های این منطقه شتافته بودند.

شهرستان کنارک ۲۵ هزار جمعیت دانش‌آموزی دارد؛ کنارک ۲۰ پروژه در قالب ۱۰۲ کلاس درس با زیربنای ۸ هزار و ۶۰۸ متر مربع زیربنا در حال احداث دارد، چابهار نیز ۱۳ پروژه در قالب ۷۶ کلاس درس با زیربنای ۱۵ هزار و ۲۶۹ متر مربع زیربنا دارد. همچنین منطقه دشتیاری نیز ۲۷ پروژه در قالب ۱۲۷ کلاس درس در دست اجرا دارد.

تعداد پروژه‌های تحویلی نیز از سال ۹۶ تاکنون در چابهار ۲۶ پروژه در قالب ۱۵۲ کلاس درس است که این موضوع در دشتیاری ۶۲ پروژه در قالب ۲۴۱ کلاس درس است.

به گزارش پانا، سال‌‌هاست خیرین کشور در مناطق محروم به ساخت مدرسه پرداخته و برای بسترسازی‌های لازم جهت کمک به تحصیل دانش‌آموزان کم برخوردار اقدامات شایانی کرده اند. متاسفانه طی سال‌های اخیر بارها به دلیل فرسودگی و کمبود امکانات ضروری در مدارس به ویژه در مناطق محروم، شاهد حوادث تلخ و ناگواری بوده ایم که تبعات فراوانی در پی داشته است. آن حوادث خسارات جانی، مالی و روحی جبران ناپذیری بر خانواده‌های کم برخوردار وارد کرده، احساسات جمعی را تحت الشعاع قرار داده و تا مدت‌ها توجه رسانه‌های مختلف کشور را به خود جلب کرده است.

اهمیت و ضرورت مدرسه سازی در کشور

اهمیت و ضرورت مدرسه سازی در کشور طی سال‌های گذشته تا جایی بوده است که موسسات و بنیادهای خیریه بسیاری در کشور با همیاری و مشارکت هموطنان نیکوکار هم چنان در این زمینه به فعالیت می‌پردازند و امکان تحصیل را برای اقشار آسیب پذیر فراهم می‌آورند. در حقیقت، این اقدامات از ارزش بسیاری در کشور برخوردار است.

البته بدیهی است هدف و انگیزه مدرسه سازی به ویژه در مناطق محروم، کمک به تحصیل و توانمندسازی اقشار کم برخوردار جامعه است، در بسیاری از موارد به دلیل فقدان معلم و دانش‌آموز، این مدارس بلاستفاده باقی مانده و هرگز به بهره برداری نرسیده اند.

آنچه مورد تاکید است این موضوع است که اکنون با توجه به شرایط حاصل از ویروس کرونا، محدویت‌های آموزش حضوری و تاکید بر آموزش و کاربری مدارس مجازی، به گونه دیگری باید به تحصیل دانش‌آموزان کشور کمک کرد.

همه گیری ویروس کرونا و تعطیلی اجباری آموزش‌ها و سوق دادن مدارس به سمت آموزش غیرحضوری از حدود 2 سال گذشته و تداوم آن در سال تحصیلی گذشته به مجموعه نظام آموزشی و در کنار آن معلمان و دانش‌آموزان آن‌ها شوک وارد کرد.

با آغاز سال تحصیلی جدید بیشتر اولیا تمایلی به بازگشایی مدارس نداشتند و تدریس در سامانه شاد و فضای مجازی را به حضور دانش‌آموزان در مدرسه ترجیح می دادند، اما مدارس با تاکید بر رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی بازگشایی شدند.

محروم ماندن دانش‌آموزان از فضای شاد مدرسه و تلاش برای یادگیری، زندگی دسته جمعی و حضور در اجتماع از دیگر مشکلاتی است که آموزش غیرحضوری برای دانش‌آموزان ایجاد کرده است.

هدفگذاری در سال 1400 تحویل بالای 1400 کلاس درس با کمک خیرین است

میثم لک‌زایی، معاون پشتیبانی اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با پانا با اعلام اینکه سرانه فضای آموزشی استان سیستان و بلوچستان به ازای هر یک از دانش‌‌آموزان 3.3 متر مربع است گفت: «این عدد در کشور امروز 5.8 مترمربع است یعنی به ازای هر دانش‌آموز 2.5 متر مربع فضا نیاز داریم تا به سرانه متوسط کشور برسیم.»

وی افزود: «جمعیت دانش‌آموزان استان سیستان و بلوچستان 770 هزار نفر است که حدود 2 میلیون متر مربع به فضای آموزشی نیاز داریم تا در این صورت به متوسط کشور برسیم البته عقب ماندگی تاریخی داریم که باعث شده سرانه دانش‌آموزی استان همان 3.3 متر مربع باقی بماند.»

لک‌زایی با بیان اینکه رشد جمعیت دانش‌آموزی در سال 99 حدود 32 هزار نفر بوده است افزود: «رشد جمعیت دانش‌آموزی و جذب بازماندگان از تحصیل نیز بر ثابت ماندن این عدد موثر است؛ در سال 1400 در بحث رشد جمعیت دانش‌آموزی 57 هزار را تجربه کردیم که بخش قابل توجهی از این آمار افراد بازمانده از تحصیل بودند این افراد با توجه به جانمایی دقیق در بحث احداث فضاهای آموزشی جذب شدند و به کلاس آمدند.»

معاون پشتیبانی اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سیستان و بلوچستان با اعلام اینکه در 3 سال گذشته 2 هزار و 800 کلاس درس تحویل دادیم و 2 هزار کلاس در سطح استان در دست اجراست افزود: «در سال 1400 باید بتوانیم بالای 1400 کلاس را با کمک خیرین و سپاه پاسداران تحویل دهیم.»

ارسال تجهیزات دانش‌آموزی برای بیش از 120 هزار نفر در دو سال اخیر/در 3 سال اخیر 10 هزار کلاس درس به سیستم‌های گرمایشی و استاندارد مجهز شده است

لک‌زایی عنوان کرد: «به شهرستان‌هایی که سرانه فضای آموزشی پایین تر و تراکم دانش‌آموزی بالاتری داشتند اعتبارات بیشتر دادیم، اولویت خود را تکمیل پروژه‌های نیمه تمام گذاشتیم و در بحث تجهیزات نیز کارهای خوبی انجام دادیم. این تعداد دانش‌آموز اضافه شده حدود 90 هزار نفر بود که برای بیش از 120 هزار نفر در این دو سال تجهیزات دانش‌آموزی ارسال کردیم.»

معاون پشتیبانی اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سیستان و بلوچستان افزود: «در بحث استانداردسازی نیز استان ویژه دیده شده و در 3 سال اخیر 10 هزار کلاس درس را به سیستم‌های گرمایشی و استاندارد مجهز کردیم.»

پیش بینی اعتبار 263 میلیارد تومان برای احداث فضاهای آموزشی سیستان و بلوچستان

وی با بیان اینکه درباره رشد اعتبارات در بودجه 1400 یک ردیف خاص برای استان پیش بینی شده است گفت: «این ردیف اعتباری برای احداث و ایجاد فضاهای آموزشی است در سال 99 این عدد 170 میلیارد تومان بوده که در لایحه بودجه سال 1401 به 263 میلیارد تومان رسیده است.»

لک‌زایی همچنین با اشاره به اینکه آورده خیرین افزایش چشم گیری داشته است اظهار کرد: «این عدد در سال 92 یک میلیارد و 600 میلیون تومان بوده که در سال 99 به 196 میلیارد تومان رسیده است این عدد همچنین در سال 1400 نیز از 200 میلیارد تومان می‌گذرد.»

جدول رشد دانش‌آموزی

جدول کسب رتبه در جشنواره‌های خیرین وضعیت اعتبارات از سال 92 تاکنون جدول مقایسه سرانه فضای آموزشی استان و کشور وضعیت پروژه‌های تحویلی از سال 91 تا پایان 6 ماهه اول 1400

تعهدات خیرین از سال 90 تاکنون