پسماند استان تهران از آغاز شیوع کرونا تا پایان سال ۹۹ چه وضعیتی دارد

به‌گزارش ایسنا، فاطمه اکبرپور با اشاره به اینکه در سال ۹۹ با افزایش شیوع ویروس کرونا، پسماندهای تولیدی در تهران دستخوش تغییر شد، گفت: میزان پسماندهای پزشکی حدود ۲۰ تن در روز افزایش یافت و ترکیب پسماندهای عادی نیز با توجه به افزایش میزان استفاده از وسایل حفاظتی نظیر ماسک، دستکش و ضدعفونی کننده‌ها تغییر کرد. با این حال خوشبختانه به‌رغم افزایش استفاده از وسایل حفاظتی، سرانه تولید پسماند در تهران تغییر نکرده و حدود ۷۶۵ گرم به ازای هر نفر است.

وی ادامه داد: با توجه به اقدامات صورت گرفته برای جداسازی پسماندهای حجیم و پسماندهای مربوط به سرشاخه‌ها و ... میزان پسماند ورودی به آرادکوه نیز کاهش پیدا کرده است.

اکبرپور یکی از چالش‌های مدیریت پسماند در سال ۹۹ را تخلیه غیر مجاز پسماندهای پزشکی در اراضی جنوب و جنوب شرق استان تهران ذکر و اظهار کرد: اقدامات قانونی برای مقابله با این معضل بلافاصله انجام شد و پاکسازی اراضی توسط شهرداری‌ها صورت گرفت. چالش دیگر نیز مربوط به تخلف تعدادی از پیمانکاران پسماندهای صنعتی و ویژه بود که شفاف نبودن مناسبات حاکم بر بازار پسماندها بستر را برای تخلف و سوء استفاده پیمانکاران فراهم کرده بود.

وی در ادامه توضیح داد: برخی از این پیمانکاران با نازل‌ترین قیمت با تولید کنندگان پسماند قرارداد منعقد می‌کردند و به دلیل هزینه‌های مترتب بر دفع اصولی پسماندها به ویژه پسماندهای خطرناک، آن‌ها را در محیط تخلیه می‌کردند. به‌منظور برخورد با این معضل و حل آن، بخش نقل و انتقال پسماندها در سامانه جامع محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست پیش‌بینی شد تا امکان نظارت برای استان‌های مبدا و مقصد و استان های مسیر فراهم شود.

مشکلات مرکز دفع و ‌پردازش آرادکوه و بوی نامطبوع مسیر فرودگاه امام(ره)

رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران یکی دیگر از چالش‌های مهم استان تهران را انتشار بوی نامطبوع از مرکز پردازش و دفع پسماندهای آراد کوه برشمرد که به عنوان یکی از کانون‌های انتشار بو در مسیر فرودگاه بین‌المللی مطرح است و تصریح کرد: این مرکز دارای مشکلات متعددی است که مرتفع نشدن آن‌ها منجر به ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و انتشار بوی نامطبوع شده است. از جمله این مشکلات می‌توان به فرسودگی دستگاه‌ها و ماشین آلات خطوط پردازش و بازدهی کم این خطوط در جداسازی پسماندها، بالا بودن میزان رطوبت موجود در پسماند مخلوط ورودی، عدم استفاده از سیستم‌های فیلتر بو و تهویه مناسب برای سالن‌های پردازش، عدم بهسازی و به‌روز رسانی دستگاه‌های هوادهی و تاپ ترن (هم زن) فرآیند تولید کمپوست، کیورینگ (عمل آوری) نامناسب کمپوست درشت دانه، دپوی نامناسب کمپوست درشت دانه، جاری شدن شیرابه از آن و آتش‌سوزی، هوادهی نامناسب توده‌های کمپوست و عدم تثبیت کامل آن، عدم مدیریت و دفع شیرابه تولیدی مطابق با استانداردها، فقدان طراحی و اجرای اصولی مرکز دفن، ارتفاع زیاد مرکز دفن و نبود چاه‌های پایش و عدم استحصال بیوگاز اشاره کرد.

از مافیای ‌پسماند و زباله‌گردی تا مشکلات واحدهای بازیافت‌کننده

به گفته اکبرپور تا زمانی که شرایط ذخیره‌سازی موجود یعنی مخازن تعبیه‌شده در معابر و سطح شهر ادامه داشته و امکان دسترسی به پسماند در هر ساعت از شبانه روز فراهم باشد، معضل مراکز جمع‌آوری و تفکیک غیرمجاز پسماندهای خشک و زباله گردی حل نخواهد شد. از طرف دیگر عملکرد پیمانکاران فعال در این عرصه اعم از رسمی و غیر رسمی خود به تداوم این وضع دامن می‌زند چرا که سود آن‌ها در تداوم وضعیت موجود است. از این رو ساماندهی پیمانکاران و شفاف کردن نحوه فعالیت آن‌ها در این حوزه ضرورت دارد.

وی ادامه داد: نحوه فعالیت این پیمانکاران به گونه‌ای است که باعث ایجاد مراکز غیرمجاز به‌ویژه در جنوب تهران شده که علاوه‌بر ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و تغییر کاربری اراضی کشاورزی، منجر به تولید مصنوعات غیر بهداشتی و غیراستاندارد از بازیافت پسماندها شده است که مجدد به چرخه مصرف باز می‌گردد. صنایع بازیافت موجود نیز که بر اساس مقررات و ضوابط شکل گرفته‌اند به دلیل عدم دسترسی آسان به پسماندهای مورد نیاز به عنوان ماده اولیه امکان ادامه فعالیت ندارند چرا که این پسماندها تا رسیدن به دست بازیافت کننده چند دست می‌چرخند و هزینه‌های نهایی برای بازیافت کننده غیر واقعی می‌شود همچنین در برخی از موارد این بازیافت‌کنندگان جهت تامین پسماندهای مورد نیاز مجبور به واردات پسماندها از کشورهای دیگر هستند.

تدوین سه طرح جامع مدیریت پسماند در استان تهران

رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران همچنین درباره اتفاقات مثبتی که در سال ۹۹ در حوزه مدیریت پسماندها صورت گرفت، ‌ اظهار کرد: یکی از اقدامات مثبتی که طی سال گذشته صورت گرفت «تجهیز کارگاه احداث محل دفع پسماندهای صنعتی و ویژه استان» پس از ۱۲ سال بود. همچنین در سال ۹۹ تدوین سه طرح جامع مدیریت پسماند در استان تهران توسط مشاوران انجام شد که یکی از این طرح‌ها، «طرح جامع مدیریت پسماند کلانشهر تهران» است که در حال حاضر توسط کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران بررسی می‌شود و امید می‌رود با اعمال نظر کلیه ذینفعان در کارگروه مدیریت پسماند به تصویب برسد و تامین و تخصیص بودجه‌های مورد نیاز برای عملیاتی شدن برنامه‌های پیشنهادی گره‌گشای مشکلات مدیریت پسماند تهران به‌ویژه آراد کوه باشد.

اکبرپور در ‌پایان گفت: دو طرح دیگر مربوط به «طرح جامع مدیریت پسماندهای حوضه‌های آبریز سدهای لتیان و ماملو» و «طرح جامع مدیریت پسماند شهرستان‌های استان تهران» است که در پنجاه و سومین جلسه کارگروه مدیریت پسماند استان تصویب و جهت بررسی و ابلاغ به سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ارسال خواهد شد. انتظار می رود با توجه به اهمیت موضوع به‌ویژه مدیریت و دفع اصولی پسماندهای شهرها و روستاهای واقع در حوضه آبریز سدهای لتیان و ماملو شاهد تامین اعتبار و بودجه های لازم برای عملیاتی شدن طرح‌های مذکور در اسرع وقت باشیم.