جنبش جورج فلوید متفاوت‌ترین جنبش 52 سال اخیر امریکاست

به‌گزارش ایران، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا هم تا این لحظه هیچ اقدام مثبتی برای بازگرداندن معترضان به خانه‌هایشان نکرده و هیچ‌کس نمی‌داند سرنوشت امریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نوامبر چگونه رقم خواهد خورد اما فواد ایزدی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل امریکا از سقوط امریکا در مسیر افول خبر می‌دهد و اتفاق‌های اخیر در این کشور را تحلیل می‌کند.

چه عواملی باعث شده که تظاهرات ضدنژادپرستی در امریکا تا این حد گسترده و جدی شود؟
تظاهرات اخیر در ایالات متحده امریکا را می‌توان گسترده‌ترین جنبش اعتراضی 52 سال گذشته امریکا نامید. جنبشی که از نظر گستردگی پس از جنبش مارتین لوترکینگ در این کشور سابقه نداشته و حتی به نوعی از جنبش وال استریت هم وسیع‌تر بوده است. این تظاهرات از جنبه‌های مختلف با اعتراض‎های گذشته متفاوت است. نخست اینکه، خشم مردم در مقایسه با گذشته بسیار بیشتر است. دوم آنکه فقط سیاهپوستان نیستند که به خیابان‌ها آمده اند؛ سفید پوست‌ها، اقلیت‌ها، نسل دوم مسلمانان، رنگین پوست‌های دیگر، منتقدان سیاست‌های جنگ طلبانه و... هم در جمع معترضان دیده می‌شوند. این ترکیب جمعیتی هم به‌دلیل عملکرد ترامپ در کاخ سفید است که از 2017 تاکنون مدام درصدد ایجاد شکاف در جامعه ایالات متحده بود و هر بار یکی از اقشار جامعه را هدف قرار می‌داد. سوم اینکه، دغدغه معترضان تنها دغدغه تبعیض نژادی نیست بلکه آنها خواستار حل شدن مشکلات ساختاری در جامعه امریکا از جمله معضل خشونت نیروی پلیس و تبعیض طبقاتی هستند. بسیاری از سفیدپوست‌هایی که در تظاهرات شرکت می‌کنند خواستار برچیده شدن تبعیض طبقاتی هستند.

آیا تحقق مطالبات معترضان برای اجرای عدالت، آنهم در شرایطی که یک رهبر راستگرای افراطی مانند دونالد ترامپ در رأس کاخ سفید است، امکان پذیر است؟
پایان نژادپرستی یکی از مطالبات معترضان است اما اصلی‌ترین مطالبه نیست. همان‌طور که اشاره کردم آنها خواستار برطرف شدن مشکلات ساختاری در امریکا هستند؛اتفاقی که در آینده نزدیک رخ نخواهد داد و امریکا که در گذشته در سرکوب جنبش‌های اجتماعی موفق بوده، ممکن است اینبار هم این جنبش را با موفقیت سرکوب کند. اما در نهایت این خشم عمومی مانند آتش زیر خاکستر در ایالات متحده باقی خواهد ماند و به مرور زمان منجر به تغییر امریکا خواهد شد. بر اساس آمار ارائه شده از سوی اداره آمار امریکا، تا سال 2045 میلادی یعنی 25 سال دیگر ترکیب جمعیتی امریکا تغییر خواهد کرد و سفیدپوست‌های این کشور در اقلیت قرار خواهند گرفت.
یکی از دلایلی که فعالیت‌های نژادپرستانه ترامپ تا این اندازه گسترده است، نگرانی از این موضوع است. او می‌خواهد با این کارها سال 2045 را به تعویق بیندازد اما باید بداند که امریکا در حال حاضر در یک دوره‌گذار ترکیب جمعیتی بسر می‌برد. در این دوره‌گذار افرادی که اکنون در اکثریت هستند از جمله ترامپ راستگرا و خودبرتربین، می‌کوشند با توطئه و سرکوب موقعیت خود را حفظ کنند.

در جامعه‌ای مانند امریکا که مدعی آزادی بیان و دموکراسی است سرکوب‌های اخیر چه معنایی دارد؟
در ایالات متحده امریکا پلیس با توجه به مصونیتی که دارد، بسیار خشن عمل می‌کند. در جریان قتل جورج فلوید، عاملان قتل پس از چند روز دستگیر و بسرعت آزاد شدند. سپس مقامات قضایی اعلام کردند، آنها مرتکب قتل غیر عمد شده‌اند و حالا پس از دو هفته ناآرامی در سراسر امریکا گفته می‌شود آنها مرتکب قتل شبه عمد شده‌اند. با این حال هنوز هیچ حکم قطعی علیه آنها صادر نشده است.
نکته دیگر درباره امریکا این است که عمل و گفتار مقامات امریکایی بسیار متفاوت است. آنها از حقوق بشر حرف می‌زنند اما عملکرد حقوق بشری بسیار پرنفاقی دارند. به این معنا که خودشان دست به آدم‌کشی می‌زنند اما در مقابل دیگر کشورها ژست حمایت از حقوق بشر می‌گیرند. بواقع بحث حقوق بشر در امریکا بیشتر یک بحث ابزاری است برای لاپوشانی نقض‌های آشکار حقوق بشر که در این کشور رخ می‌دهد.

با این اوصاف، شانس پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر را چگونه می‌بینید؟
ترامپ کسی است که در سال 2016 با قطبی‌سازی جامعه امریکا به پیروزی رسید. او حالا هم که در آستانه انتخابات قرار دارد می‌کوشد تا جایی که می‌تواند جامعه امریکا را قطبی کند. این کار شاید به نفع شخص ترامپ باشد اما به هیچ وجه به نفع کشور ایالات متحده نیست و افول امریکا را تسریع می‌کند.
واشنگتن پست اخیراً مصاحبه خود با مقامات سازمان اطلاعات امریکا (سیا) را منتشر کرد که در آن یک ژنرال 4 ستاره امریکایی عضو سیا گفته بود، عملکرد ترامپ باعث شده کشور امریکا «در آغاز پایان خود قرار بگیرد.» در این مصاحبه به گفته این مقامات سیا که مسئول پیش‌بینی روند افول کشورهای جهان هستند، در حال حاضر امریکا شاخص‌های افول را دارد. در کل، اتفاق‌هایی که در امریکا در حال وقوع است و مواضع کنونی ترامپ هم می‌تواند منجر به ریزش آرای او شود و هم ممکن است باعث رویش آرای جدید به نفع او شود.

ممکن است رنگین پوست‌ها، اقلیت‌ها و حتی سفیدپوست‌های غیرنژادپرست که قصد داشتند به ترامپ رأی دهند، نظرشان را تغییر دهند اما نژادپرست‌هایی که از عملکرد ترامپ در بخش اقتصاد، اشتغال و... راضی نبودند و نمی‌خواستند به او رأی دهند، صرفاً به خاطر اینکه نژادپرستی ترامپ برایشان محرز شده به او رأی دهند. اینکه ریزش آرای ترامپ بیشتر خواهد بود یا رویش آرای او هنوز معلوم نیست.
یکی از نقاط تمرکز جو بایدن در رقابت‌های مقدماتی جلب آرای اقلیت‌ها و رنگین پوستان بود. آیا می‌توان از شرایط کنونی به‌عنوان فرصتی مغتنم برای بایدن و به طور کلی دموکرات‌ها یاد کرد.
لزوماً نمی‌توان گفت که یک فرصت مغتنم نصیب دموکرات‌ها شده است. دموکرات‌ها هم تناقض در گفتار و عمل را دارند. دموکرات‌ها هم زمانی که در رأس کار بودند، کاری برای اقلیت‌ها نکردند. آنها فقط ژست عدالتخواهانه بهتری می‌گیرند.