در گفتوگو با پانا:
وقتی هنر، زبانِ توانایی می‌شود
تهران (پانا) - در حاشیه نمایشگاه آثار هنرمندان دارای معلولیت در کرمان، دکتر علیرضا وحیدزاده می‌گوید بهزیستی قرار نیست پناهگاه همیشگی باشد؛ ما می‌خواهیم مسیرِ رشد و استقلال را هموار کنیم. این گفتوگو نگاهی دارد به جایی که هنر، فراتر از محدودیت، به ابزار خودباوری بدل می‌شود.
نمایشگاه آثار هنرمندان دارای معلولیت با هدف نمایش توانمندی‌های هنری و ترویج فرهنگ مشارکت اجتماعی در کرمان برگزار شد. این رویداد فرهنگی، به همت معاونت توانبخشی اداره‌کل بهزیستی استان کرمان و با همکاری مراکز غیردولتی شکل گرفت و بستری برای نمایش خلاقیت و نگاه منحصربه‌فرد هنرمندان فراهم آورد.
در حاشیه این نمایشگاه، دکتر علیرضا وحیدزاده، مدیرکل بهزیستی استان کرمان، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی‌هنری پانا، درباره هدف از برگزاری چنین برنامه‌هایی گفت: «تقریباً همیشه از ما می‌پرسند هدف‌تان از برگزاری نمایشگاه‌ها چیست. واقعیت این است که بهزیستی فقط یک نهاد حمایتی نیست، بلکه مسیر توانمندسازی را دنبال می‌کند. نمایشگاه‌ها بستری‌اند تا توانمندی‌های جامعه هدف به نمایش گذاشته شود و این افراد به مرحله‌ای از استقلال و خودباوری برسند.»
وحیدزاده با اشاره به نقش مددکاران اجتماعی در این فرآیند افزود: «اینکه افراد دارای معلولیت چقدر به چنین برنامه‌هایی توجه نشان می‌دهند، ارتباط مستقیمی با نحوه مواجهه مددکاران دارد. مددکار باید بتواند به مراجعان نشان دهد که بهزیستی نهادی برای حمایت مادام‌العمر نیست، بلکه مأموریتی دارد برای رساندن فرد به زندگی مستقل.»
وی با تأکید بر اینکه ورود به چرخه خدمات بهزیستی باید با هدف بازگشت به زندگی اجتماعی همراه باشد، گفت: «افراد دارای معلولیت باید بدانند این حمایت‌ها برای همیشه نیست؛ زمان مشخصی دارد تا مهارت بیاموزند و بتوانند مستقل زندگی کنند. نمایشگاه‌ها هم بخشی از همین مسیر توانمندسازی‌اند.»
هنر، بستری برای رشد و خودباوری
مدیرکل بهزیستی استان کرمان در ادامه با اشاره به تمرکز سه‌ساله این نهاد بر مؤلفه‌های فرهنگی گفت: «قبلاً تصور ما از توانمندسازی فقط اقتصادی بود؛ اما امروز می‌دانیم که هنر هم می‌تواند بستر رشد باشد. بسیاری از این عزیزان استعدادهای درخشانی دارند که با آموزش و حمایت هدفمند می‌تواند شکوفا شود.»
وی افزود: «نمایشگاه اخیر از نظر گستردگی و تنوع آثار، در سطحی برگزار شد که مشابهش را در کشور نداشته‌ایم. بیش از ۲۵۰ اثر از هنرمندان دارای معلولیت در معرض دید قرار گرفت و این میزان مشارکت در استان بی‌سابقه است.»
وحیدزاده همچنین به برنامه‌های گذشته در حوزه تئاتر اشاره کرد و گفت: «سال گذشته تجربه موفقی در تئاتر افراد دارای معلولیت داشتیم. حالا نوبت آن است که جنبه‌های هنری دیگر مثل نقاشی، موسیقی و داستان‌نویسی هم تقویت شوند.»
محدودیت می‌تواند بی‌اثر شود
وی در بخش دیگری از گفتوگو با نگاهی واقع‌گرایانه گفت: «اینکه می‌گویند معلولیت محدودیت نیست، حرف دقیقی نیست. معلولیت ذاتاً محدودیت است، اما می‌توان آن را بی‌اثر کرد؛ به شرط آنکه مواجهه ما درست باشد و موانع را از سر راه برداریم.»
وحیدزاده تأکید کرد که توانمندسازی باید بر اساس استعداد فردی هر شخص انجام شود: «اگر استعدادها به‌درستی شناسایی شوند و آموزش‌ها متناسب با توانایی افراد طراحی شود، آینده‌ای که شاید امروز نامطمئن به نظر برسد، می‌تواند قابل اتکا شود.»
از کشف استعداد تا ورود به چرخه حرفه‌ای
مدیرکل بهزیستی کرمان درباره نقش این سازمان در حمایت از هنرمندان دارای معلولیت توضیح داد: «بهزیستی تا مرحله کشف استعداد و ایجاد زمینه رشد همراه است؛ اما از آن نقطه به بعد، نهادهای تخصصی مثل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی باید ورود کنند. ما متولی شناسایی استعدادها هستیم، نه حمایت حرفه‌ای در همه مراحل.»
وی افزود: «همان‌طور که در ورزش، بعد از مرحله همگانی، وزارت ورزش مسئولیت را بر عهده می‌گیرد، در هنر هم باید نهادهای تخصصی دست به کار شوند تا آثار و استعدادهای این عزیزان دیده شود.»
نمایشگاه، فرصتی برای دیده شدن و تغییر نگاه جامعه
وحیدزاده یکی از اهداف مهم نمایشگاه‌ها را تغییر نگرش عمومی نسبت به توانایی‌های افراد دارای معلولیت دانست و گفت: «نگرش جامعه هنوز گاهی با برچسب‌های ذهنی همراه است. ما باید این باور را اصلاح کنیم که فرد دارای معلولیت نمی‌تواند مؤثر باشد. این نمایشگاه‌ها کمک می‌کند مردم ببینند این عزیزان چه کارهای شگفت‌انگیزی انجام می‌دهند.»
وی با اشاره به واکنش بازدیدکنندگان افزود: «برای بسیاری از مردم باور اینکه فردی با اوتیسم یا سندروم داون چنین آثار زیبایی خلق کرده دشوار بود. اما وقتی آثار را می‌بینند و با هنرمندان گفتوگو می‌کنند، نگاهشان تغییر می‌کند. این همان نقطه‌ای است که فرهنگ‌سازی آغاز می‌شود.»
هنر، راهی برای شکوفایی در سکوت
مدیرکل بهزیستی کرمان با اشاره به محدودیت منابع مالی گفت: «ما با حداقل منابع تلاش می‌کنیم هر سال یک پنجره تازه برای شکوفایی باز کنیم. می‌خواهیم افراد دارای معلولیت نگاهی به خورشید داشته باشند، به آسمان هدف بگیرند و محدودیت‌ها را کم‌رنگ ببینند.»
وی با تقدیر از مربیان، تشکل‌ها و نیکوکاران افزود: «اگر این مسیر ادامه پیدا کند، دیگر سخن گفتن از محدودیت بی‌معنا خواهد بود. هر تابلو و هر نمایش، سندی است از توانایی انسان برای عبور از مرزهای ناتوانی.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه