گزارش پانا از رشد قابل توجه درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال آینده:
هدف از اصلاح نظام مالیاتی جلوگیری از فرار مالیاتی و اخذ مالیات از دانه درشت هاست
تهران (پانا) - به گفته سازمان برنامه و بودجه اقدامات دولت در اصلاح نظام مالیاتی، عامل مهمی در افزایش درآمدهای مالیاتی است که از طریق تمرکز بر جلوگیری از فرار مالیاتی و اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها و نیز اصلاح معافیت‌های غیرضروری اتفاق می افتاد.
سهم منابع مالیاتی از منابع عمومی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۲، ۹ درصد افزایش داشته و به ۴۵ درصد رسیده و مقدار در نظر گرفته شده درآمدهای مالیاتی حدود ۱۱۲۲ هزار میلیارد تومان است.
آنگونه که در جزئیات لایحه بودجه 1403 آمده است بیشترین رشد منابع بودجه سال ۱۴۰۳ از محل درآمدهای گمرکی و مالیاتی است که حدود ۴۰ درصد رشد داشته و میزان وابستگی به منابع نفتی حدود ۲۴ درصد کاهش یافته است.موضوعی که انتقادهایی را به همراه داشته است.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۳ در هنگام قرائت گزارش کمیسیون تلفیق درباره کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳در مجلس گفت: «بودجه ۱۴۰۳ کل کشور به عنوان اولین بودجه‌ای است که براساس آیین‌نامه جدید به مجلس شورای اسلامی ارائه شده و به عنوان اولین بودجه‌ای است که متناسب با برنامه هفتم توسعه تنظیم شده است.»
به گفته او منابع عمومی در لایحه بودجه تقدیمی با رشد ۱۸ درصدی نسبت به بودجه سال ۱۴۰۳ به ۲۴۶۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. بیشترین رشد منابع نیز به درآمدهای مالیاتی و گمرکی باز می‌گردد که حدود ۴۰ درصد رشد یافته است یا میزان وابستگی بودجه به منابع نفتی نیز حدود ۲۴ درصد کاهش یافته است که البته بدون در نظر گرفتن منابع هدفمندی یارانه‌ها است. درآمد حاصل از واگذاری‌های مالی در بودجه سال ۱۴۰۳، ۱۳ درصد بوده که بالغ بر ۳۱۹ هزار میلیارد تومان است.
رشد قابل توجه درآمدهای مالیاتی در بودجه 1403 نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. برخی معتقدند که این افزایش موجب فشار به مردم و فعالان اقتصادی در بخش تولید و صنوف خواهد شد. ضمن آنکه اگر محقق نشود منجر به کسری بودجه و تبعات تورمی بیشتر برای کشور خواهد شد.
با مسدود شدن راه‌های فرارمالیاتی می توان به درآمدهای مالیاتی اتکا کرد
بهروز محبی نجم آبادی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با پانا درباره میزان وابستگی بودجه به نفت و درآمدهای نفتی و تاثیر پیش‌رفتن به سمت درآمدهای مالیاتی برای رهایی از این وابستگی و نگرانی‌های موجود، گفت: «اگر راه‌های فرار مالیاتی در کشور مسدود شود مشکلی برای اتکا به درآمدهای مالیاتی و رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی وجود ندارد.»
اگر هدف فشار بر مردم است باید جلوی افزایش مالیات‌ها گرفته شود
وی در ادامه بیان کرد: « اگر قرار باشد اصناف، توده مردم و کارمندان تحت فشار مالیات قرار بگیرند قطعا جلوی افزایش مالیات‌ها باید گرفته شود.وقتی کشور در تولید اوج می‌گیرد مالیات بیشتری می‌دهد و منابع پایدار آن افزایش می‌یابد.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: «نقطه کانونی و مهم و تاثیرگذار در شاخص‌های اقتصادی کشور تولید و رونق تولید است. تولید موثر هم مسئله اشتغال را حل می‌کند و هم در حوزه صادرات ارزآوری برای کشور در پی دارد. هم در حوزه‌های مختلف منابع پایدار را تثبیت می‌کند.»
این نماینده مجلس یازدهم در ادامه خاطرنشان کرد: « طی سال‌ها به دلیل همین وابستگی به منابع نفتی اقداماتی مثل خام‌فروشی و ارزان‌فروشی انجام شده تا درآمد کسب شود ولی وقتی که سایر منابع درآمدی در کشور وجود داشته باشد و در دسترس باشد، از این اقدامات دوری می‌کنیم.»
اصلاح ساختار مالیات‌ها با کمترین فشار به کارمندان و کسبه خرد انجام شود
عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس افزود: «البته باید دقت داشته باشیم که در بحث اصلاح ساختار مالیات‌ها سیاستی را در پیش بگیریم که فشار به قشر کارمند اقشار آسیب پذیر کسبه خرد و تولیدکنندگان جزء وارد نشود. البته اقدامات خیلی خوبی در راستای بودجه‌ریزی بدون نفت برداشته شده اما هنوز تا اصلاح ساختارها فاصله داریم و حتی در راستای اصلاح فرهنگ مصرف انرژی نیز راه طولانی در پیش داریم و باید به آن سمت حرکت کنیم.»
این نماینده مجلس یازدهم بیان کرد: «حضور در گروه‌هایی مثل شانگهای و بریکس می تواند مقدمات یک حضور موثر را برای کشور ما در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای فراهم کند. ما فرصت‌های از دست رفته زیادی در دولت گذشته داریم ولی دولت فعلی بعد از ورود در تلاش بوده تا این مشکلات را برطرف کند یکی از این مشکلات تلاش برای بودجه‌ریزی بدون نفت بوده است.»
وی خاطرنشان کرد: «دولت از ابتدای روی کار آمدن همواره تلاش کرد تا فروش نفت افزایش پیدا کند تا از محل درآمد آن برای حوزه زیرساختی کشور هزینه شود از سوی دیگر هم تلاش شد تا حساب‌ها را از طریق حساب واحد خزانه ساماندهی کند.»
تمرکز در افزایش درآمد مالیاتی بر اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها باشد
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین نیز با تأکید بر اینکه فعالان اقتصادی کشور فارغ از اینکه زیر نظر کجا هستند، باید مشمول پرداخت مالیات باشند، گفت: «محوریت اصلی تمرکز افزایش درآمدهای مالیاتی دولت باید مبتنی بر اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها و نیز اصلاح معافیت‌های غیرضروری باشد.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح می‌گوید افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و تکیه بر مالیات در بودجه‌ریزی باید با در نظر گرفتن یک سری ملاحظات انجام شود؛ در یک دهه قبل در نظام مالیاتی کشور از سامانه‌هایی استفاده کرده‌ایم که ما را به نتایج خوبی در راستای هوشمند و عادلانه‌سازی مالیات‌ستانی رسانده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین معتقد است در نظام مالیات‌ستانی در حال حرکت از نظام سنتی ممیزمحور به سمت نظام مالیاتی سامانه محور هستیم که اتفاق خوبی است، اینکه بخش اعظمی از مالیات‌ستانی ما مربوط به مالیات مصرف و ارزش افزوده است، نکته مثبتی محسوب می‌شود، این نوع مالیات‌گیری یکی از مترقی‌ترین روش‌های مالیات‌ستانی است.
منابع مالیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ کاملا محتاطانه است
حسن چنارانی، رئیس امور هماهنگی و تلفیق بودجه سازمان برنامه و بودجه در تشریح علت افزایش ۴۹.۸ درصدی درآمد مالیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ می‌گوید همانطور که می‌دانید پایه‌های مالیاتی مختلفی وجود دارد که برخی از آنها متناسب با تورم افزایش می‌یابند؛ نظیر مالیات بر درآمد.
رئیس امور هماهنگی و تلفیق بودجه سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: برآورد ما این است که تورم سالانه در پایان سال جاری به حدود ۳۹ درصد و در سال آینده به کمتر از ۳۰ درصد خواهد رسید. بنابراین حدود ۳۰ درصد از رشد درآمد مالیاتی بر اثر تورم اتفاق خواهد افتاد. علاوه بر این، رشد اقتصادی به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت کمک خواهد کرد. همچنین، اقدامات دولت در اصلاح نظام مالیاتی، عامل مهم دیگری در افزایش درآمدهای مالیاتی دولت است. به عنوان مثال، اقدامات دولت برای جلوگیری از فرار مالیاتی، باعث رشد چشمگیر درآمدهای مالیاتی دولت در سال جاری شد.
به گفته او سند درستی برآورد درآمد مالیاتی لایحه بودجه ۱۴۰۳، عملکرد نزدیک به ۱۰۰ درصدی درآمدهای مالیاتی در سال جاری است. اگر برآوردهای دولت از درآمدهای مالیاتی غیرواقعی بود، باید در ۸ ماهه امسال، عدم تحقق بسیار زیادی در درآمدهای مالیاتی رخ می‌داد؛ در حالی که نزدیک به ۱۰۰ پیش بینی دولت از درآمدهای مالیاتی سال جاری محقق شده است.
چنارانی تاکید کرد: اتفاقاً سازمان برنامه در پیش بینی درآمدهای مالیاتی کاملاً محتاطانه عمل کرد. اما از آنجا که سازمان برنامه نمی‌خواست از ناحیه عدم تحقق درآمدهای مالیاتی در سال آینده ناترازی جدیدی به دولت تحمیل شود، در برآورد رقم مالیات، محتاطانه عمل کرد.
ارسال دیدگاه