مرگ 21 هزار ایرانی در سال گذشته بر اثر آلودگی هوا

داریوش گل‌علیزاده در نشست خبری امروز معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، اظهار کرد: در حوزه هوا و تغییر اقلیم دو بحث وجود دارد که یکی قانون هوای پاک است. این قانون از سال 96 این قانون جایگزین قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا شد. در این قانون حدود 176 تکلیف دستگاه احصا شده است. تکالیف دستگاه‌ها احصا شده است و برای اینکه ارزیابی عملکرد خود را تقویت کنیم سامانه‌ای طراحی شده است که در آن کلیه تکلیف بارگذاری شده است و دستگاه‌هایی که در این قانون مکلف هستند وظایف خود را نگاه کردند و صحت سنجی صورت گرفته است و این تکالیف در اختیار دولت و دستگاه‌های نظارتی قرار گرفته است.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در جلسه‌ای هم که دکتر سلاجقه با رئیس قوه قضاییه داشت، سازمان محیط زیست مکلف شد که در راستای انجام تکالیف قانون هوای پاک مستندات و گزارشات را در اختیار سازمان بازرسی قرار دهد که در این بخش اتفاقات خوبی افتاده است و سازمان بازرسی ورود جدی به این مساله داشته است.

وی با اشاره به عملکرد دستگاه‌ها در زمینه قانون هوای پاک گفت: نظرسنجی در این زمینه صورت گرفته است که بحث اسقاط خودروهای فرسوده است که انجام آن در بهبود هوای پاک، 10 درصد بوده است. بحث استاندارسازی سوخت مصرفی وسایل نقلیه 10.8 درصد، بهینه‌سازی و مصرف سوخت خانگی و صنایع 10.5، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی 9.2، ارزیابی عملکرد مبتنی بر بودجه 7.2، تجهیز نیروگاه‌ها به سیستم‌های کنترلی 7.2، تسعه انرژی‌های تجدید پذیر 6.1 و استاندارسازی سوخت مصرفی صنایع و نیروگاه‌ها 5.9 درصد است.

گل‌علیزاده تصریح کرد: وزارت کشور در بحث توسعه و نوسازی حمل‌ونقل عمومی خوب کار نکرده است و اکنون برنامه‌ای داده که امیدوار کننده است و امیدواریم در کلانشهرها به ویژه پایتخت، توسعه حمل‌ونقل عمومی را بهبهود ببخشد. در جلساتی که داریم تاکید کردیم در کلانشهرهایی که آلودگی هوا دارند از جمله اصفهان و تهران، اولویت بر روی خودروهای الکتریکی باشد نه خودروهای دیزلی. در تهران منابع انتشار زیاد است و هر خودرویی که با استاندارد جدید هم وارد چرخه شود یک یا چند واحد آلودگی ایجاد میکند. بنابراین هدف این است که این میزان به حداقل برسد.

وی ادامه داد: وزارت نیرو در بحث نیروگاه‌های حرارتی تکالیفی دارد. ما 16 نیروگاه حرارتی در کشور داریم که این نیروگاه‌ها هم قابلیت مصرف سوخت گاز را دارند و هم سوخت مایع. حدودا 25 درصد برق تولیدی کشور از نیروگاه‌های بخاری است. یکی از دغدغه‌هایی که وجود دارد بحث مصرف سوخت مازوت در کلانشهرهای کشور است. در سال‌های گذشته سعی کردیم مدیریت کنیم تا در کلانشهرها حداقل مازوت سوزانده نشود. سال گذشته و سال‌های قبل‌تر گفته می‌شد که آلودگی هوای تهران به دلیل مازوت‌سوزی است اما از سال 91 مخازن نیروگاه بعثت که نیروگاه بخاری است و قابلیت مصرف مازوت دارد، پلمب است و به هیچ وجه سوخت مازوت استفاده نمی‌کند.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: امسال آلودگی گرد و غبار در فصل تابستان، عامل اصلی آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور بود. در سال 99 در تهران چهل روز آلودگی داشتیم. در سال گذشته 30 روز و امسال از ابتدای سال تاکنون 85 روز آلودگی داشته‌ایم. در ماده 29 قانون مالیات بر ارزش افزوده تاکید شده بود که سازمان محیط‌زیست باید شهرهای آلوده هوا را برای اخذ عوارض از خودروها معرفی می‌کرد. ما کلانشهرهایی که از 30 تا 60 درصد خودروها نقش داشتند را معرفی کردیم. عوارض هم اخذ می‌شود.

وی با اشاره به توزیع سوخت بنزین با استاندارد یورو4 و تعهدات وزارت نفت در این زمینه گفت: وزارت نفت از تعهدات خود عقب است. بر اساس تعهدات سال 98 باید 55 میلیون لیتر نفت و گاز یورو 4 می‌داد و 70 میلیون لیتر بنزین یورو4. بخشی از آلودگی که در تهران وجود دارد به دلیل تردد خودروهای دیزلی است که از سوخت گازوییل معمولی استفاده می‌کردند.

گل‌علیزاده تصریح کرد: در زمستان میزان مصرف گاز در بخش خانگی از 550 میلیون متر مکعب به 650 میلیون متر مکعب رسیده است یعنی 20 درصد افزایش یافته است که اگر یک درجه کاهش دما داشته باشیم حدودا 25 میلیون لیتر صرفه‌جویی مصرف داریم و به‌راحتی می‌توان بخشی از نیازهای نیروگاه‌ها را تامین کرد.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره تجهیزات کنترلی در مصرف سوخت گفت: یکی از مواردی که در دست انجام است تجهیزات کنترلی است. اگر نیروگاهی از مازوت استفاده می‌کند باید از تجهیزات کنترلی استفاده کند. الان نیروگاه‌های بخاری سیستم کنترلی ندارند.

وی گفت: بر اساس گزارش وزارت بهداشت در سال 1400 در 27 شهر آلوده کشور، حدود 21 هزار مرگ‌ومیر منتسب آلودگی هوا در بزرگسالان ناشی از ذرات معلق دو و نیم میکرون گزارش شده است و خسارت 11 میلیارد دلار دارد که اگر تکالیف قانون هوای پاک انجام شود از این خسارات جلوگیری می‌شود. در تهران نیز برای حدود 6 هزار نفر مرگ و میر گزارش شده است.