دستاوردها و عملکرد شورای عالی آموزش و پرورش در راستای کمک به اجرای سند تحول بنیادین

سابقه تاریخی شورای عالی آموزش و پرورش به سال 1275شمسی بر می گردد که توسط عده ای رجال معارف پرور وقت در حدود10 سال قبل از انقلاب مشروطه با عنوان انجمن معارف متولد شد. این شورا در سال 1300 با مصوبه مجلس آن زمان رسمیت یافت و طی بیش از یک سده دچار تغییرات بسیاری در عنوان و محتوای آن شد از آن جمله عنوان آن بعد از انجمن معارف به اسامی نظیر شورای معارف، مجلس شورای معارف، شورای عالی معارف، شورای عالی فرهنگ و در نهایت به شورای عالی آموزش و پرورش تغییر یافت.

شورای عالی آموزش و پرورش در طول سال های حیات خود تحولات و تغییرات زیادی را تجربه کرده است ولی هیچ یک از این تغییرات به خاطر مسائل و سلایق سیاسی نبوده بلکه در راستای تحول نظام آموزشی بوده است.

اگر یک بار «کتاب گزارش مشاوران ماوراء بحار(طرح توسعه هفت ساله دولت ایران با تاکید بر بخش آموزش- سال 1328)» را مطالعه کرده باشید، پی خواهید برد که مسائل امروز آموزش و پرورش همان مسائلی است که در حدود 70 سال پیش عنوان شده است. ریشه مشکلات و معضل های آموزش و پرورش سابقه اش به اندازه تاریخ آن است برخی از مسائل و مشکلات موجود آموزش و پرورش ریشه در بیرون آن دارند از جمله اینکه هیچگاه آموزش و پرورش دغدغه اصلی و در اولویت کاری دولت ها نبوده است چون بودجه مناسب، نظام حذب نیروی انسانی منسجم و ویژه آن، آزمون های استاندارد، نظام دریافت و پرداخت مناسب و... برای آن پیش بینی نکرده اند.

تمام کشورهای جهان البته آنهایی که نسبت به سرنوشت فرزندان خود و آینده کشورشان احساس مسئولیت می کنند، همه اعضای شورای سیاستگذاری و قانونگذاری نظام تعلیم و تربیت را از افراد با تجربه، متخصص، اهل فن و صاحب سبک در حوزه نظام تعلیم و تربیت انتخاب می کنند چون کار آنها برنامه ریزی، تعین استراتژی و مسیر حال و آینده نظام آموزشی و تسهیل کننده روند آموزش و پرورش کشورشان هستند، کار آموزش و پرورش با کار و حرفه سیاست تفاوت اساسی دارد، نظام تعلیم و تربیت با جامعه و روح و روان آدم ها سروکار دارد، بندرت اتفاق می افتد در کشورهای توسعه یافته در شوراهای سیاستگذاری و قانونگذاری در حوزه آموزش و پرورش سرنوشت فرزندان شان را به افراد کم تجربه و بدون برنامه بسپارند، معمولا در این شوراها از افراد با تجربه بالا، متخصص، دارای علم و دانش کافی که مدت ها در حوزه تعلیم و تربیت کار کرده اند و همچنین از دستگاه های مرتبط با حوزه آموزش و پرورش در بخش هایی مانند صنعت، کشاورزی، فنی و حرفه ای، دانشگاه ها و... به نحو مطلوبی استفاده می کنند.

سند تحول بنیادین یکی از بزرگترین دستاوردهای شورای عالی آموزش و پرورش است

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یکی از بزرگترین دستاوردهای شورای عالی آموزش و پرورش است که سال های متمادی به علت به دلایل مختلف، بطور کامل اجرا نشده است. شورای عالی آموزش و پرورش درباره ایجاد تحول در نظام آموزشی و تربیتی کشور، یعنی سیاستگذاری، قانونگذاری ،کارکارشناسی و انجام پژوهش در تهیه و تدوین سند تحول و تصویب مصوبات تحولی نقش آفرینی کرده و... سند را در اختیار آموزش و پرورش قرار داده است حال وزارت آموزش و پرورش با کمک سایر دستگاه ها و نهادها باید آن را اجرایی کنند.

شورا یک نهاد مسئله محور است که بزرگترین مسئله آن آموزش و پرورش کشور است؛ با اینکه این شورا وظیفه ای برای تهیه و تدوین زیرنظام های سند تحول بنیادین نداشت(وزارت آموزش و پرورش باید زیرنظام های سند تحول را تهیه و تدوین نموده و برای بررسی و تصویب به شورای عالی ارسال می کرد) این شورا اقدام به تهیه و تدوین زیرنظام ها نمود تا روند تحول در آموزش و پرورش تسهیل شده و به مشکل برنخورد.

سند تحول بنیادین مورد تایید نظام و تاکید مقام معظم رهبری است که می فرماید:«سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ... یک سند عالمانه، جامع، منسجم، پیشرو و قابل افتخار است» و یا در جای دیگری می فرمایند:« رسالت اصلی آموزش و پرورش اجرای سند تحول بنیادین است» و باز هم می فرمایند:«سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یک ریل گذاری است، سند تحول می تواند آموزش و پرورش را به آن سر منزل مورد نظر برساند، سند، سند بسیار خوبی است». بنابراین سند تحول بنیادین یکی از مهم ترین اسناد بالادستی است که برای بازمهندسی، تغییر و تحول نظام آموزش و پرورش تهیه و تدوین شده و لذا مبنا و اساس تغییر و تحول در آموزش و پرورش همین سند است.

برای اجرای این سند، وزارت آموزش و پرورش نیازمند مشارکت و همکاری و همراهی دستگاهها و نهادهای مختلف است، آموزش و پرورش به تنهایی قادر به اجرای این سند نیست و از توان این دستگاه خارج است، مجلس محترم با تصویب بودجه مستقل برای آن، دولت با اولویت دادن آموزش و پرورش و پیش بینی بودجه صد درصدی برای اجرای سند تحول و سایر دستگاهها با همراهی و مشارکت با آموزش و پرورش برای اجرای آن باید اقدام نمایند و تحول خواهی و تحول آفرینی در آموزش و پرورش باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود و به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی همه باید به کمک آموزش و پرورش بیایند. بنابر این تا این اتفاق نیفتاد نمی توان انتظار بیش از این از آموزش و پرورش داشت، چون 98 دصد بودجه آموزش و پرورش صرف هزینه های پرسنلی می شود. آیا با 2 درصد بودجه باقی مانده می توان انتظار تحول در آموزش و پرورش داشت؟

اجرای تمام محورهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وظیفه وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه های ذی نفع است نه شورای عالی آموزش و پروش؛ کار شورای عالی آموزش و پرورش سیاستگذاری و قانونگذاری در نظام تعلیم و تربیت براساس قانون تشکیل آن است.

مطالبات از شورای عالی آموزش و پرورش باید مبتنی بر قانون تشکیل آن باشد

ماموریت های شورای عالی آموزش و پرورش در قانون تشکیل آن مشخص و معین است بنابراین مطالبات مخاطبان از شورای عالی هم باید بر اساس قانون تشکیل آن و نه چیزی فراتر از آن باشد. مطالبات از شورای عالی باید آگاهانه و مبتنی بر شناخت کافی از این نهاد باشد، هیچکدام از اعضای شورای عالی آموزش و پرورش اعضای حقیقی نیستند همه این اعضا از طرف فرهنگستانها، حوزه علمیه و... معرفی می شوند، هر کسی وارد این شورا می شود، این واقعیت را درک می کند که این شورا جای طرح مسائل سیاسی نیست، تمام هم و غم اعضای شورای عالی، تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم بوده و هست.

این شورا یک لنگرگاه برای نظام تعلیم و تربیت کشور است که در رفت و آمدهای افراد مختلف استقلال و اصالت خود را حفظ نموده و بدور از مسائل و سلایق سیاسی کار می کند.

نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش

به استناد سیاست‌های کلی تحول در نظام آموزش و پرورش (ابلاغی مقام معظم رهبری) منابع انسانی مورد نیاز آموزش وپرورش در مشاغل آموزشی و تربیتی را در چارچوب شایستگی‌های مندرج در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و بر اساس شرایط و ضوابط مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، صرفاً از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر فنی شهید رجایی تأمین کند و هر گونه استخدام خارج از این طریق ممنوع است.

شرط اشتغال به حرفه معلمی در کلیه مدارس (اعم از دولتی و غیر دولتی)، دارا بودن «گواهینامه صلاحیت معلمی» به عنوان مستند رسمی احراز توانایی یک فرد برای ایفای نقش معلمی است(ماده واحده «نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش).

نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش بر اساس قانون فقط باید از طریق دو دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی تربیت، تامین و جذب آموزش و پرورش شوند، چون وظیفه این دو دانشگاه و پردیس های آنها، تربیت نیروی انسانی متخصص و دارای صلاحیت های حرفه ای معلمی است و تنها دانشگاه های تخصصی آموزشی و تربیتی کشور هستند که نیروی حرفه ای و تخصصی مورد نیاز آموزش و پرورش را تربیت می کنند؛ شورای عالی آموزش و پرورش بارها چه به صورت کتبی و چه به صورت شفاهی از طریق رسانه های جمعی به دستگاه ها و نهادهای تصمیم گیر در این مورد، اعلام نموده است، جذب نیروی انسانی برای آموزش و پرورش طبق قانون باید از طریق این دو دانشگاه انجام شود ولاغیر.

نیروی مورد نیاز آموزش و پرورش حتما باید صلاحیت حرفه ای معلمی را داشته باشد و از ورود نیروهای غیرمرتبط با حرفه تعلیم و تربیت باید جلوگیری شود چون این نیروها بعدها به یک معضل بزرگ برای آموزش و پرورش تبدیل می شوند.

بهترین و با استعداد ترین افراد باید جذب آموزش و پرورش شوند تا با آموزش، نوآوری و خلاقیت مسیر آموزش و پرورش را هموار نموده و شاهد رشد و شکوفایی نظام تعلیم و تربیت کشور باشیم.

باید تلاش کنیم شورای عالی آموزش و پرورش بر اساس قانون آن و مقررات موجود کار خودش را انجام دهد و از جریان های سیاسی در امان بماند تا در آینده شاهد رشد، شکوفایی و پیشرفت کشور باشیم.

یکی از اهداف و برنامه های دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش استفاده از توانمندی افراد متخصص کارآمد و تاثیرگذاری در حوزه تعلیم و تربیت است که بدون ایجاد هیاهوی های معمول سیاسی فقط به اعتلای آموزش و پرورش فکر می کنند و تاکنون دبیرخانه این شورا سعی نموده از آنها به نحو احسن استفاده کند.