وزیر کشور: تاسیس وزارت‌خانه همسایگان در دست بررسی است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، احمد وحیدی روز دوشنبه در همایش ایران و سیاست همسایگی با بیان اینکه سیاست همسایگی یک طرفه نیست،‌ گفت: این موضوع باید مورد تفاهم در سطح منطقه و همسایگان باشد و همسایگان هم به این مفهوم مشترک برسند.

وی با بیان اینکه سیاست همسایگی در منطقه ما دشمنان زیادی دارد، افزود: جمهوری اسلامی از آغاز دست دوستی به سمت همسایه‌ها دراز کرد اما وقوع جنگ تحمیلی بر دل این دوستی خنجری وارد کرد. همچنین پس از برچیده شدن اتحاد جماهیر شوروی به سمت توسعه روابط با کشورهای تازه استقلال یافته منطقه رفتیم. قبل از آن همه تعاملات در قالب دو قطبی تعیین می‌شد اما فروپاشی شوروی فرصت دیگری بود که در بخشی از حوزه‌های همسایگی توانستیم از آن استفاده کنیم البته برخی مسائلی به ویژه در قفقاز جنوبی پیدا شد که اجازه نداد این فرصت به اندازه کافی مورد استفاده قرار بگیرد.

وزیر کشور ادامه داد: در دوره‌ای نگاه به تعاملات غرب در برخی دولتمردان شکل گرفت و سیاست همسایگی تا حد قابل توجهی از دست رفت و یا به اندازه کافی بارور نشد.

وی یکی از فرصت‌ها برای اجرا و پیگیری سیاست همسایگی را خروج آمریکا از برجام و بدعهدی غربی‌ها عنوان کرد و گفت: خروج از برجام و بدعهدی‌ها نشان داد که نگاه به غرب همچنان یک نگاه معیوب است و راه به جایی نمی‌برد و این اتفاق عامل موثری بوده و هست.

رییس شورای امنیت کشور با بیان اینکه غربی‌ها هیچ وقت قابل اعتماد نبودند،گفت: آنها از اول انقلاب با ما بنای دشمنی داشتند و در هر فرصتی که به دست آوردند، از اعلام این دشمنی دریغ نکردند و این فرصتی برای بازگشت توجهات به این موضوع است که نباید در غرب دنبال بسیاری از مسائل بگردیم.

وزیر کشور تصریح کرد: فرصت دوم شکست‌های پی در پی آمریکا در منطقه و خروج آن از منطقه است چون حضور پررنگ آمریکا در منطقه اجازه نخواهند داد سیاست همسایگی که برپایه صلح، رفاه متقابل و امنیت چندجانبه است شکل بگیرد و در آن دخالت می‌کنند.

وی یادآور شد: با رفتن آمریکا از منطقه می‌توان از این فرصت برای تقویت سیاست همسایگی استفاده کرد چون همسایگان به ویژه کشورهایی که پیشتر تصور می‌کردند در پناه آمریکا می‌توانند قدرت، امنیت و پیشرفت داشته باشند، کمرنگ‌تر شده است و ممکن است پیام خوبی برای این سیاست باشد.

وحیدی ادامه داد: فرصت دیگر خود دولت سیزدهم است که اعتقادش بر این است که بیش از پیش باید به سیاست همسایگی بپردازیم. البته مشکلاتی هم در این راه وجود دارد. اولین مشکل وجود قدرت‌های خارجی موثر مخرب است. امروز سیاست بخشی از کشورهای غربی که تلاش می‌کنند خلاء حضور آمریکا در منطقه را پرکنند، می‌تواند عامل مخرب باشد.

وی ادامه داد: قبل از آمریکا و بیش از آمریکا رژیم صهیونیستی تلاش دارد در منطقه حضور داشته باشد و این حضور حتما در چارچوب عدم اعتماد کشورهای منطقه به یکدیگر و عدم یکپارچگی آنها باهم و امنیت زدایی در منطقه عمل خواهد کرد.

می‌توان سیاست همسایگی را به سیاست منطقه‌ای تغییر داد

رییس شورای امنیت کشور در ادامه سند بالادستی جمهوری اسلامی را از فرصت‌های پیگیری سیاست همسایگی عنوان کرد و گفت: سیاست منطقه‌ای در سند بالادستی جمهوری اسلامی دستی قوی دارد. از وقتی بحث چشم انداز ۱۰ ساله مطرح شد سیاست‌ها براساس اولویت نگاه منطقه‌ای بود.

وی افزود: منطقه یا همسایه به مفهوم عدم توجه به جامعه بین‌الملل نیست. هم براساس وظایف و رسالت‌های جهانی و هم براساس ظرفیت‌های ملی و فراملی و هم شرایط بین المللی، جمهوری اسلامی به هیچ وجه به دنبال این نیست که از فضای بین المللی دور باشد و رسالت خود را با این فضا نادیده بگیرد بلکه رسالتش این است که در معادلات جهانی حتما حضور قوی داشته باشد اما وقتی می‌گوییم اولویت یعنی بتوانیم توجهمان را بیشتر در حوزه منطقه متمرکز کنیم.

وحیدی با بیان اینکه سند چشم انداز منطقه ۲۵ کشور را شامل می‌شود و فعالیت‌های مهمی در این سیاست ترسیم شده است، ادامه داد: همسایگان بخش مهمی از نگاه منطقه‌ای هستند و می‌توان سیاست همسایگی را به سیاست منطقه‌ای تغییر داد ، در چشم انداز خود را نشان داد.

آمایش مناطق مرزی براساس نوع تعامل با کشورهای منطقه دیده شده است

وزیر کشور با اشاره به سیاست‌های آمایش سرزمینی گفت: در سیاست‌های آمایش هم ردپای سیاست همسایگی به خوبی دیده می‌شود. بحث آمایش مناطق مرزی براساس نوع تعامل با کشورهای منطقه‌ای دیده و در آنجا کاملا به این موضوع اشاره شده است.

وی افزود: وقتی سیاست آمایش را در مناطق مرزی و استان‌های مرزی دنبال کنید این سیاست براساس نوع تعاملی است که قرار است با کشورهای همسایه داشته باشید. آمایش ترکیب فعالیت، انسان و جغرافیا است. براساس رابطه با کشورهای همسایه است که باید در سیاست آمایش دیده شود.

وزیر کشور با تاکید بر داشتن استان‌های قوی مرزی، وجود این استان‌ها را فرصتی دیگر برای اجرای سیاست همسایگی دانست و گفت: ۱۶ استان مرزی داریم که به لحاظ اجتماعی، افتصادی و فرهنگی باید استان‌های قوی باشند البته در این میان کم و کسری‌هایی داریم اما آنها می‌توانند حلقه وصل خوبی در روابط با همسایگان ما باشند.

وی ادامه داد: از جمله چیزهایی که از استان‌های مرزی خواسته شده این است که روابط خود را با استان‌های همجوار کشورهای همسایه قوی‌تر کنند. استان‌های مرزی هر چه اختیارات بیشتری داشته باشند، می‌توانند روابط بسیار طبیعی را با همسایگان شکل دهند و این در منطقه می‌توان جواب می‌دهد.

وحیدی با بیان اینکه برخ استان‌های همجوار مرزی به اندازه استانداران مرزی ما اختیارات ندارند، گفت: این مسیر مهمی است البته استان‌های ما باید از هر جهت تقویت شوند و هر استان ما باید بتواند در رابطه با کشور همجوار نقش‌آفرینی کند و این شدنی است.

دیپلماسی مرزی قوی، روابط با کشورهای همسایه را تقویت می‌کند

رییس شورای امنیت کشور با اشاره به وجود ۵۹ بازارچه‌های مرزی و فعال نبودن برخی از این بازارچه‌ها ادامه داد: باید همه را فعال کنیم. تعاملات، تبادلات و دیپلماسی مرزی قوی عناصری است که روابط ما را با کشورهای همجوار تقویت می‌کند و باید این را تعمیق ببخشیم و دنبال کنیم. مرزهای دریایی به ویژه در جنوب ظرفیت‌های خاص خود دارد که باید به طور ویژه به آن نگاه شود.

وزیر کشور با انتقاد از نبود ساختار لازم برای ناجام این کار گفت: ما حتی می‌توانستیم وزارت همسایگان را ایجاد کنیم و این طرح اگر چه مشکلاتی دارد و فعلا در دستور کار دولت و مجلس نیست اما درحال بررسی است.

وی همچنین خواستار تشکیل سازمانی برای توسعه اقتصاد منطقه‌ای شد و افزود: سازمان توسعه اقتصاد منطقه‌ای برای انجام فعالیت‌های اقتصادی با کشورهای منطقه باید شکل بگیرد که برخی کشورها این سازمان را دارند.

وحیدی خاطرنشان کرد: با این کار حداقل ظرفیت ۱۰۰ میلیارد تعاملات وتبادلات مرزی را با چند تدبیر می‌توانیم با کشورهای همسایه داشته باشیم و ۲.۲ درصد از کل واردات این کشورها را داریم که این به راحتی قابل توسعه است. شاید ساختار موجود ما باید برای تحقق این هدف بزرگ باید نوسازی شود چون امروز اقتصاد پایه مهمی برای این همبستگی است.