گفتگو‌های وین در مسیر درست در حال پیشرفت است

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری با اصحاب رسانه، در خصوص رفع اختلاف نظرها در مذاکرات و آزادی زندانیان آمریکایی، اظهار کرد: آنچه که در وین امروز شاهد هستیم، پیشرفت گفتگوها در مسیر درست است. ما در هر چهار‌ حوزه پیشرفت‌های خوبی داشتیم و میزان اختلافات و پرانتزها کمتر شده است. ایده‌های ما به کلمات تبدیل شده‌اند؛ مهم این است که همه طرف‌های مذاکره پذیرفته‌اند که خروج ایالات متحده نباید تکرار شود. ما ایده‌های اجرایی و عملیاتی را ارائه کرده‌ایم و ما نمی‌توانیم ایده‌هایمان را که در پشت درهای بسته ارائه می‌کنیم، در فضای رسانه‌ای بازگو کنیم.

وی با بیان اینکه مسیر اخذ تضامین مسیر بسیار مهمی است، گفت: ایران هیچ پیش شرطی را از روز اول نپذیرفته است و از طرح موضوعاتی درباره آزادی زندانیان عبور می‌کنیم و نباید با اظهارات پیچیده، مذاکرات را پیچیده‌تر کرد. در خصوص اتباع ما از روز اول نگرانی خود را ابراز کردیم و این موضوع در دستور کار ما بوده است اما طبیعی است که مذاکرات و وضعیت اتباع دو موضوع متفاوت است و این موضوع انسانی در کمترین زمان قابل حل است. اتباع ما امروز در شرایط غیرانسانی نگهدار می‌شوند بر خلاف آنها زندانیان آمریکایی جرائمی را مرتکب شده‌اند و دادگاه صالحه مراحل رسیدگی را طی کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن اشاره به توافق موقت، بیان کرد: موضع ما در خصوص وین موضع روشن و ثابتی بوده است. توافق ما توافق پایدار و قابل اتکاست. آنچه که برای ما اصالت دارد، کیفیت توافقات است نه چیز کمتر و بیشتر. بنابراین توافق موقت هیچ‌گاه در دستور کار ما نبوده است. امیدواریم هماهنگ کننده برجام این را به آمریکا منتقل کرده باشد که دستیابی به توافقی کیفی ضرورت است.

وی در واکنش به افزایش تنش در روابط یمن و امارات و عربستان نیز اظهار کرد: امروز بحران یمن به وضعیت تراژدیک تبدیل شده و سال‌ها بمباران مردم یمن موجب شده است که چرخه خشونت ایجاد شود و این چرخه به پایان نمی‌رسد مگر اینکه اشخاصی که این چرخه را به راه انداختند، به اشتباه خود پی ببرند؛ کسانی که منافع زیادی در فروش سلاح دارند برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه، انگلیس و آمریکا به صورت مشخص دخالت می‌کنند.

خطیب‌زاده درباره جاری شدن آب سد کمال خان نیز بیان کرد: آنچه بین ایران و مقامات افغانستان در سال‌های مختلف بحث شده یک قرارداد الزام‌آور حقوقی است که در سال ۱۳۵۱ درباره حق آبه ایران از هیرمند بین دو کشور اجرا شده و لازم‌الاجرا و حقوقی است. اصول حقوق بین‌الملل تأکید می‌کند که هر شخصی که در افغانستان حاکم است، باید این حق آبه را برای ایران و طبیعت منطقه قائل شود. بسیاری از رودهای مرزی از خاک ایران می‌آمدند و به افغانستان می‌رفتند و امروز با این انحراف در آب نه موضوع حق آبه بلکه موضوع محیط زیست منطقه تحت تاثیر قرار گرفته است. در سال آبی گذشته کمتر از ۵ درصد از حق آبه ایران تامین شد. آنچه به عنوان باز شدن سدهای آبی است را باید از وزارت نیرو بپرسید. به عنوان موضع وزارت خارجه عرض می‌کنم، قرارداد ۱۳۵۱ تنها قراردادی است که با جدیت به عنوان وظیفه حقوقی طرف افغانستانی پیگیر آن هستیم.

وی در واکنش به پیشنهاد رابرت مالی مبنی بر حضور شرکت‌های آمریکایی در ایران به عنوان تضمین پایدار بودن توافق احتمالی، بیان کرد: من درباره گمانه‌زنی‌های رسانه‌ها اظهار نظر نمی‌کنیم اما در این راستا باید عرض کنم که برجام نشان می‌دهد که این دولت آمریکا بوده که شرکت‌های آمریکایی را با توجه به تحریم‌های اولیه از حضور در ایران منع کرده است. اینکه واشنگتن قصد رفع این محدودیت‌ها را دارد، مربوط به خودشان است.

خطیب‌زاده درباره نشست طالبان با نروژ نیز گفت: ایران مبتکر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بوده و از روز اول تلاش کرده این گفت‌وگوها شکل بگیرد و دو دوره در ایران برگزار شد و در سفر هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان به ایران آمد و گفت‌وگوهایی انجام شد و براساس گزارش رسیده این گفت‌وگوها خوب بوده است. ایران همواره طرفدار گفت‌وگو و مسئولیت‌پذیر کردن هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان است و هر آنچه به مردم افغانستان کمک کند، مورد حمایت ماست. بیش از ۶۰ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر هستند و ایران به طور جدی آزاد شدن وجوه مسدود شده مردم افغانستان را مطالبه می‌کند تا مردم افغانستان از این سختی رها شوند.

خطیب‌زاده در خصوص حواشی به وجود آمده پیرامون موضوع عضویت ایران در پیمان همکاری شانگهای بیان کرد: برخی حاشیه سازی‌ها بر متن غلبه پیدا کرده است. موقعی که اجلاس سران بود و عضویت ایران پذیرفته شد وزارت خارجه یک بیانیه داد و اعلام کرد که با قبول عضویت ایران، فرآیند عضویت دائم آغاز شده است اما حالا برخی حواشی به وجود آمد و باید از آنها عبور کرد.

وی در خصوص عکس منتشر شده از سوی اولیانوف مبنی بر این‌که گفت‌وگوهای وین خوب پیش می‌رود و اینکه مرندی اظهارات دیگری در مصاحبه اخیر خود گفته است، گفت: درباره سفیر روسیه در وین اظهارنظری نمی‌کنم و همه مذاکره کنندگان در وین اظهارات خودشان را داشته‌اند. گفت‌وگوها در مسیر درست با موضوعات مشخص و نقاط اختلافی روشن و دستورکار دقیق در حال انجام است. معتقدیم اگر به آنچه بر روی میز است تعهد شود و طرف مقابل اراده داشته باشد، گفت‌وگوها به سرانجام خواهد رسید.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص رزمایش مشترک نظامی بین ایران، چین و روسیه نیز گفت: جزئیات این رزمایش باید از سخنگوی نیروهای مسلح پرسیده شود. این رزمایش با شرکت واحدهای مختلف نیروهای مسلح ایران، روسیه و چین در حال برگزاری است. با یک هدف که آن نیز صلح و ثبات و امنیت در این منطقه است. روابط ایران،‌ روسیه و چین در مسیر رو به گسترش قرار دارد و یکی از ابعاد آن گسترش همکاری‌ها و هماهنگی‌ها در ابعاد نظامی است.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه قیس خزعلی از رهبران یکی از جریانات مقاومت در عراق اخیراً طی مصاحبه‌ای اعلام کرده است که بعد از شهادت سردار سلیمانی حمایت ایران از جریان مقاومت کمرنگ شده و به نظر می‌رسد تجدیدنظرهایی در این زمینه از سوی ایران صورت گرفته است، اظهار کرد:‌ جمهوری اسلامی ایران همواره حامی مقاومت و در کنار مقاومت بوده است و تلاش کرده که صدای مظلومان را در این زمینه زنده نگه دارد. ایران همواره در کنار کسانی بوده که در برابر تجاوز و ‌ظلم ایستادگی کردند و به تعهدات خود نیز در این زمینه استوار بودند و همه عزیزان نیز این را می‌دانند.

وی درباره تحولات اوکراین و تنش پیش آمده بین روسیه و غرب بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران با دقت و از نزدیک تحولات اوکراین را پیگیری می‌کند با طرف‌هایی که در موضوع هستند رایزنی‌های خود را داشته باشیم راه حل ما برای همه تنش ها گفت‌وگو و راه حل سیاسی است و امیدواریم با کاهش تنش به چنین گفت‌وگوهایی نزدیک شویم.

خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی در خصوص علت کندی مذاکرات نیز اظهار کرد: یکی از دلایل کندی در مذاکرات وین، عدم آمادگی آمریکا در خصوص برخی ایده‌های ماست. در برخی حوزه‌ها از جمله راستی‌آزمایی موضوعات بسیار مهمی همچنان باقی مانده است که باید در خصوص آنها در واشنگتن تصمیم سیاسی گرفته شود و امیدواریم این تصمیم سیاسی گرفته شود.

وی در خصوص پرداخت حق عضویت ایران در سازمان ملل و همچنین آخرین وضعیت پرداخت بدهی کره جنوبی به ایران، گفت:‌ متأسفانه بدهی قطعی کره جنوبی به ایران همچنان پرداخت نشده باقی مانده است و آنچه بین دو کشور گفت‌وگو می‌شود با سرعت لاک پشتی در حرکت است که نه مورد قبول ماست و نه فراموش می‌شود اینها پول مردم ایران و منابع قطعی مردم ایران است که نزد دولت کره جنوبی به امانت است و آنچه انجام شده بخش کوچکی از پول ما در کره به حساب امنی در سازمان ملل منتقل شده است. منتظر شرایطی هستیم که امکان دسترسی کامل به منابعمان ایجاد شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص رایزنی وزیر امور خارجه ایران و روسیه درباره مشکلات پیش آمده برای ایرانیان در فرودگاه مسکو نیز اظهار کرد: یکی از موضوعات جدی در گفت‌وگو موضوعات کنسولی بود و ابعاد مختلف آن بحث شد و برخی نکات و جزئیات تبادل و مقرر شد از دو طرف رایزنی‌ها در سطوح کارشناسی و مراودات بین بخش‌های کنسولی پیگیری شود. لغو روادید گروهی با روسیه اجرایی شده ولی به خاطر پروتکل‌‌های کرونایی و ممنوعیت‌های سفر بعضی مواقع با سختی‌هایی همراه بوده، اما به طور مداوم این بحث‌ها بین دو کشور صورت گرفته که انجام شود.