ضرورت توجه به امر به معروف در برنامه‌ریزی درسی
تهران (پانا) - رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، همکاری با ستاد امر به معروف و نهی از منکر را ضروری خواند.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، با حضور رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، جلسه همکاری سازمان با ستاد امر به معروف و نهی از منکر برگزار شد.
در ابتدای جلسه، حسن ملکی، امر به معروف و نهی از منکر را عنصر مهمی در جامعه اسلامی خواند و گفت: این مسئله برای شخص من جزوء مطالبات مدیریتی به شمار می‌رود بر همین مبنا همواره این تاکید وجود داشته که دفاتر تألیف ما کاشف مسائل باشند و در طراحی و تدوین برنامه‌های درسی، به این مباحث توجه جدی داشته باشند زیرا برنامه درسی بینا، کاشف مساله‌هاست و برنامه درسی نابینا، غافل از مسئله است. در واقع از کشف تا غفلت فاصله بسیار اندک است و ما باید به این مسئله توجه داشته باشیم.
وی افزود: امر به معروف و نهی از منکر، یک هدف تربیتی بی بدیل است که جانشین ندارد. در واقع باید امر به معروف و نهی از منکر را، به صورت مستقیم هدف تربیتی بدانیم.
بی‌تفاوتی در جامعه ریشه در نگاه سکولاریستی دارد
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تاکید کرد: در این راستا، وجه دانشی، مهارتی، ارزشی و نگرشی ضرورت دارد. یکی از اهداف مهم این است که بتوانیم ابعاد مختلف را به افراد آموزش دهیم زیرا ممکن است، افرادی دانش امر به معروف را داشته و از بعد ارزشی نیز به این عرصه تعلق خاطر داشته باشند، اما برای اجرا بد عمل کنند زیرا در بعد مهارتی ضعیف هستند لذا باید در این بخش اقداماتی انجام شود. از نگاه دیگر نیز، ممکن است، برخی از افراد، در بعد ارزشی و طرز تلقی مشکل داشته باشند و معتقد به تفکر غیر دینی تبلیغ شده از سویی اباهی گری باشند لذا اقدام در این بخش‌ها ضروری است.
ملکی بی تفاوتی به مسئله امر به معروف و نهی از منکر را دارای ریشه سکولاریستی دانست و گفت: این بی تفاوتی به مسئله امر به معروف، ریشه در تفکر غلط جامعه سکولاریستی دارد و یک مشکل ارزشی است البته در بخش‌هایی نیز، ممکن است که افراد دانش کافی برای انجام عمل امر به معروف را نداشته باشند و ندانند که عملا در این عرصه موظف هستند لذا ما باید دانش آموزان را به نحوی تربیت کنیم که عمل امر به معروف و نهی از منکر در وجود آنها نهادینه شود.
وی ادامه داد: امر به معروف باید به نحوی ارائه شود که افراد بتوانند با آن زندگی کنند و نتوانند امور زشت و رفتارهای غلط را به راحتی، در جامعه بپذیرند. در ادامه مسیر، این موضوع که افراد، چه عکس‌العملی باید در این عرصه، نشان دهند، به دانش، عملکرد، اطلاعات و ارزش‌های آنان باز می‌گردد لذا موضوع امر به معروف، هدف تربیتی است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: موضوع امر به را می‌توان، نوعی روش تربیتی دانست زیرا اگر بخواهیم کسی را تغییر دهیم، باید عامل به معروف قابلی نیز باشیم. در واقع اگر قرار باشد که جلوه اجتماعی تربیت عملی شود، باید شایستگی اعضای جامعه برای امر به معروف نیز، افزایش پیدا کند. بر همین مبنا، برای رسیدن به هدف‌های تربیتی، باید امر به معروف و نهی از منکر، به عنوان یکی از بسترها، و روش‌ها مورد توجه قرار گیرد زیرا موضوع بسیار مهم است کما اینکه مقام معظم رهبری بارها به این بخش، اشاره کرده و بر آن تاکید داشته‌اند. در این راستا امیدوارم که گفتگوی امروز، فضای امر به معروف را به یک جمع بندی مناسب و نگاهی شفاف برساند.
ضرورت توجه به امر به معروف در برنامه ریزی درسی
در ادامه جلسه، مهدی دوستان، معاون علمی آموزشی ستاد امر به معروف و نهی از منکر، گفت: همانطور که مستحضر هستید، ستاد امر به معروف دارای مبنای قانونی حمایت از آمران و ناهیان از منکر است که در سال 94 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و پس از آن نیز، ابلاغ شده است.
وی افزود: در قانون مصوب، به صورت صریح یکی از وظایف این بخش، آموزش قید شده است لذا برخی از سازمان‌ها نظیر آموزش و پرورش و وزارت خارجه نیز باید در این بخش دخیل باشند. در این راستا، موضوع قانونی و نیاز عملی این بخش، باعث شد که در دوره جدید، معاونت علمی نوعی استقلال به دست بیاورد.
معاون علمی آموزشی ستاد امر به معروف و نهی از منکر ادامه داد: در کنار این امر، در قم نیز، پژوهشکده‌ای مشغول به فعالیت است تا به لحاظ مبنایی و نظری بتواند به ما کمک کند. در بخش دروس آموزش مدارس نیز ما مبنای آموزش را مد نظر داریم تا بتوانیم در این بخش نیز همکاری مشترکی داشته باشیم.
دوستان خاطر نشان کرد: بدیهی است که آموزش‌های این بخش، باید جامع، منسجم، منعطف و کاربردی باشد تا صرفا در مبانی نظری نمانیم. انعطاف نیز، در این بخش، به معنای این است که به تناسب مخاطب، علاقه و خواسته او بتوانیم وارد عملی شویم تا هم آموزش‌ها وارد بخش‌های مختلف شود و هم بتوانیم از پایه و کودکان کار را آغاز کنیم.
وی افزود: در این روند، 17 حوزه، نظیر بهداشت، محیط زیست، حقوق، فضا، وکالت و ... تعریف شده است تا یک شهروند بتواند این مباحث را از مسئولان، و بالعکس مسئولان از مردم، بتوانند مطالبه کنند لذا در این راستا، و ناظر به این عرصه‌ها، ما نیازمند رشته هستیم و باید یک گرایش و آمیزه‌ای را در این بخش‌ها تعریف کنیم.
معاون علمی آموزشی ستاد امر به معروف و نهی از منکر بیان کرد: امروز در کتابهای درسی مسئله امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد اما نگاه ما این است که به جز کتابهای دینی، در بخش‌هایی نظیر ادبیات، علوم اجتماعی و ... نیز به مساله بپردازیم و با نگاه گسترده‌تری وارد عمل شویم.
استفاده از تصویر در فرهنگسازی امر به معروف و نهی از منکر موثرتر است
حجت الاسلام ابوالقاسمی، مدیر کل رسانه و فضای مجازی ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز گفت: فرضیه احیای امر به معروف و نهی از منکر امروز بر دوش ماست لذا امیدوارم که بتوانیم با لطف خداوند بتوانیم این بخش را از سنین پایین نهادینه کنیم.
وی افزود: در این بخش ما با استفاده از فیلم، موشن گرافی، تیزر، مینی سریال، دوربین مخفی و ... سعی داریم که فعالیت‌های مختلفی، را به شکلی اثر گذار ارائه کنیم. با توجه به اینکه رسانه و فضای مجازی، محیطی لایتناهی است و دارای ابعاد مثبت و منفی زیادی است، ما سعی داریم که در این بخش وارد عمل شویم و با همکاری سازمان بتوانیم در این بخش اثرگذارتر عمل کنیم.
مدیر کل رسانه و فضای مجازی ستاد امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: ما سرفصل‌های کتاب درسی که دارای رمزینه‌های سریع پاسخ است، را مد نظر داریم تا در این بخش بتوانیم بخش‌هایی از کار را دنبال کنیم. در این راستا ما می‌توانیم با موضوع درس، کارهای موشن گرافی و انیمیشن ارائه کنیم زیرا امروز کودکان با تصویر ارتباط بسیار خوبی دارند. در واقع اگر ما بتوانیم در فضای مجازی و کتابهای درسی وارد عمل شویم، بسیار خوب است.
شیرازیان، مشاور اجرایی معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز گفت: بدیهی است که کار باید از همین نقطه آغاز شود زیرا مقام معظم رهبری بسیار بر بخش آموزش تاکید دارند. امروز امر به معروف و نهی از منکر، که واجب الهی است، فراموش شده و عملا جامعه نسبت به برخی از موضوعات بی‌تفاوت شده است.
وی افزود: امروز رویکرد جدیدی در این ستاد، بر پایه علم و آموزش، مد نظر قرار گرفته است کما اینکه در کشورهای موفقی چون فنلاند، سنگاپور و ...، کار از بدنه آموزش و پرورش، آغاز شده است.
مشاور اجرایی معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر ادامه داد: متاسفانه امروز مردم را به سمت بی تفاوتی سوق داده‌اند لذا این بخش نیازمند تلاش بیشتری است، و ما باید همه کمک کنیم تا این واجب الهی اجرا شود.
تاکید بر امر به معروف در بخش شایستگی‌های پایه مد نظر قرار گرفته است
علی محبی، معاون برنامه ریزی درسی و تولید بسته های تربیت و یادگیری سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نیز بیان کرد: امر به معروف و نهی از منکر یک واجب الهی است که در تمام دنیا با عناوین دیگر انجام می‌شود لذا این امر، خاص دین اسلام نیست و در کشورهای مختلف تحت عنوان نظارت عمومی، و به شکلی قویتر انجام می‌شود.
وی افزود: در واقع حساسیت به منکرها در تمام دنیا وجود دارد اما تفاوت ما با آنها، در مبانی و شیوه اجراست زیرا در دیگر کشورها مبنا زندگی دنیوی است اما ما به زندگی الهی، در این مسیر تاکید جدی داریم. در این کشورها، مسئولان در صورت اشتباه، مجبور به پاسخگویی می‌شوند و مردم به قدری از نظر فرهنگی حساس هستند که افراد خاطی، قدرت ادامه کار را در جامعه ندارند اما متاسفانه امروز در جامعه ما بی تفاوتی پررنگ شده، و در ابعاد مختلف این امر مشاهده می‌شود.
معاون سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: با توجه به اقدامات انجام شده، در بسته‌های تربیت یادگیری سال آینده، بخش امر به معروف و نهی از منکر، تحت عنوان شایستگی‌های پایه مد نظر قرار گرفته، و این مباحث در بسته‌ها ذکر خواهد شد لذا این شایستگی‌ها در تمام حوزه‌ها حضور دارند و محدود به کتاب معارف نیست. در بخش رمزینه‌ها نیز سازمان، آمادگی این را دارد که در تمام درس مربوط به هر کتاب، از محتواهای مورد نظر استفاده کند.
محبی ادامه داد: با توجه به اینکه در هر کتاب، حداقل یک رمزینه نصب شده، و برای سال آینده، این میزان افزایش نیز، خواهد یافت، این امکان وجود دارد که از محتواهای تولید شده استفاده کنیم اما در این مسیر باید استانداردهای محتوایی در بخش علمی، هنری، فرهنگی و فنی، مد نظر قرار گیرد.
معصومه نجفی پازوکی، مدیرکل دفتر تألیف کتابهای آموزش عمومی و متوسطه نظری از برگزاری این جلسه ابراز خرسندی کرد و گفت: یکی از مسائل جدی ما، حجاب است لذا باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشیم. در این راستا ضروری است که در کنار جشنواره‌های فیلم، کتاب و ... باید بر این مسئله نیز تمرکز کنیم البته بدیهی است که مسئله امروز ما فراتر از موضوع حجاب است لذا ما باید نگاه گسترده‌ای را در این مسیر، دنبال کنیم.
وی افزود: اینکه در 17 عرصه، موضوعات امر به معروف ذکر شده، بسیار خوب است اما ما باید بدانیم که در این مسیر، چگونه وارد عمل شویم، لذا در این راستا باید چیستی کار و ابعاد مسئله، کاملا مشخص شود زیرا در این صورت می‌توانیم کار را به صورت دقیق و حساب شده از ابتدایی تا پایان دوره متوسطه دنبال کنیم.
رامین نوظهوری، مشاور رئیس سازمان پژوهش نیز در این بخش از جلسه گفت: در این مسیر، ما می‌توانیم با برگزاری همایش‌های مختلف، در سطح مدارس، مناطق و استان‌ها می توانیم به شکل پررنگتری، عمل کنیم.
وی افزود: همه مسائل را طبق تاکیدات ریاست سازمان پژوهش باید به شکل پژوهش رفع کنیم. بدیهی است که بی تفاوتی موجود در عرصه امر به معروف و نهی از منکر یک مشکل است و ما باید تمام ابعادی را که می‌توانیم، در این بخش دخیل کنیم لذا در این راستا لازم است که بدانیم با چه روش، راهبرد و نگاهی، باید وارد عمل شویم.
مشاور رئیس سازمان پژوهش تاکید کرد: تذکر لسانی در امر به معروف یکی از روش‌هاست اما ما باید به شکل عملی و پژوهشی درباره روش‌ها فکر کنیم و به آسیب شناسی بپردازیم و سپس درباره طراحی محتوای مناسب صحبت کنیم. بدیهی است که مسئله امر به معروف باید به شکل جدی‌تری در دروس دیده شود. در ادامه نیز، باید در فضای مجازی، بیشتر تلاش کنیم تا بدانیم که از هنر و توانایی‌های این بخش، چگونه در امر به معروف استفاده کنیم. باید در احیای دو فریضه ی واجب امر به معروف و نهی از منکر باید به جنبه ی تربیتی آن پرداخته شود.
قمرزاده، مشاور رئیس سازمان نیز در ادامه گفت: باید به این نکته فکر کنیم که چگونه امر به معروف را تبدیل به یک فرهنگ موثر کنیم، لذا در این مسیر باید ابعاد مختلفی را مورد نظر قرار دهیم زیرا نگاه صلبی صرف نمی‌تواند در این عرصه موثر عمل کندو باید یک رویکرد ایجابی در پیش گرفت.
وی افزود: امر به معروف باید یک مطالبه عمومی باشد و این مطالبه گری از سوی مردم و از مسولان صورت گیرد. امر به معروف موضوعی است که در کل زندگی ما دخیل است و تاکید بر یک نقطه باعث تحت الشعاع قرار گرفتن سایر بخش‌ها شود.
دلبری معاون دفتر تالیف کتابهای آموزش عمومی و متوسطه نظری تاکید کرد: کتاب درسی امروز به معرفی معروف‌ها و ایجاد بینش‌ها و تلاش برای رفتار در این راستا دارد لذا نمی پذیرم که امر به معروف واجب فراموش شده است زیرا در نظام آموزشی، دانشگاه و بخش‌های مختلف به این امر پرداخته می‌شود. شاید بتوان گفت که در برخی از مسائل ضد ارزش‌ها جایگزین شده‌اند اما این به معنای فراموشی امر به معروف نیست لذا باید فکر کنیم که چرا ارزش‌ها کمرنگ شده و ضد ارزش‌ها توانسته‌اند، پررنگ شوند.
عبدالله اسدی، مشاور رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نیز بیان کرد: التزام عمومی به امر به معروف و نهی از منکر، یک نظم اجتماعی جدید را رقم زد. در این راستا، دولت‌ها بر پایه منافع مشترک، همگرایی، و پس از تاسیس سازمان‌های بین‌المللی، تغییراتی را تجربه کردند اما امروز پس از شیوع کرونا و ضربه‌ای که به نظم جهانی زد، ناکامی سیستم‌های موجود، کاملا مشخص شد.
وی افزود: با شیوع کرونا، مردمی سازی و نظم مردم پایه که از چهل سال پیش توسط جمهوری اسلامی مطرح شده بود، مورد توجه، نظام جهانی قرار گرفت لذا امروز رویکرد مردم محوری می‌تواند جایگزین انتظام عمومی باشد. در این مسیر، که مراقبت و محافظت مردم از یکدیگر مد نظر قرار دارد، بن مایه نظریه سیاستی امر به معروف است زیرا کرونا باعث شد که تاثیرگذاری و مسئولیت مردم بر یکدیگر کاملا مشخص شود لذا این دیدگاه می‌تواند به ما کمک کند. در واقع ما بدون التزام به امر به معروف نمی‌توانیم رویکرد مردمی سازی را در مقابل نظم جهانی پیش ببریم.
همکاری مصمم سازمان پژوهش با ستاد امر به معروف و نهی از منکر
ملکی در بخش پایانی، مباحث مطرح شده در جلسه را دارای ابعاد مثبت و آموزش دانست، او افزود: امروز، موضوع امر به معروف و نهی از منکر، به موضوعی پیچیده تبدیل شده است و اگر در این بخش سهل نگر باشیم، راه به جایی نخواهیم برد. در پیچیدگی این بخش همین بس که امروز در خیابان‌های کشورمان، با مصادیق منکر یعنی بد حجابی رو به رو هستیم و این امر حرام تبدیل به موضوعی عادی شده است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: بدیهی است که ما باید به این مسئله مهم، با نگاهی دلسوزانه بپردازیم البته ما در کتابهای درسی، بسیار به این امر پرداخته‌ایم و کار از گذشته دور دنبال شده است.
ملکی تاکید کرد: با توجه به اینکه سلامت جامعه منوط به نظارت درست است، مردمی شدن دولت امروز را می‌توان در جلوه امر به معروف و نهی از منکر ملاحظه کرد زیرا امر به معروف یک وظیفه عمومی است.
وی از اجرای اقدامات علمی در ستاد امر به معروف ابراز خرسندی کرد و گفت: بسیار خرسندم که ستاد امر به معروف و نهی از منکر به سمت دانش بنیان شدن حرکت می‌کند زیرا فکر می‌کنم که در ستاد یک روش نوینی دنبال می‌شود، لذا ما نیز باید همین مسیر را دنبال کنیم و بر بعد آکادمیک و تربیتی امر به معروف تاکید داشته باشیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ادامه داد: در این راستا ما نیازمند اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت هستیم. در اقدام کوتاه مدت، می‌توانیم کارهای انجام شده، در برنامه‌های درسی را مدون کرده و به صورت همه جانبه مورد بررسی قرار دهیم زیرا بدون توجه به این بخش نمی‌توان قدم های بعدی را برداشت. آسیب شناسی انجام شده توسط ستاد نیز، باید مجددا مورد بررسی قرار گیرد و به چرایی‌ها بپردازیم لذا لازم است که یک تبادل اطلاعات داشته باشیم.
ملکی افزود: با توجه به اینکه رمزینه‌های سریع پاسخ از جمله اقدامات امروز ماست، لازم است که یک همکاری جدی را از همین امروز در این عرصه آغاز کنیم.
وی خاطر نشان کرد: در برنامه ریزی بلند مدت نیز، برای آموزش، پرورش و تربیت امر به معروف و نهی از منکر، باید وارد عمل شویم لذا نیازمند یک نقشه مفهومی هستیم که فراتر از کتاب درسی است. در این فضا ما باید یک نقشه حرکت کنیم تا بدانیم که دقیقا در هر دوره ای چه نکاتی را مد نظر داریم زیرا ما در این راستا مصمم هستیم. در این راستا تدوین نقشه مفهومی راه نیز باید از همین امروز مورد توجه قرار گیرد و طی همکاری تنگاتنگ با ستاد به سمت جلو حرکت کند.
ارسال دیدگاه