یک روان‌شناس در گفت‌وگو با پانا مطرح کرد؛
راهکارهایی برای ارتقای رابطه عاطفی والدین و فرزندان
تهران (پانا) - یک روان‌شناس گفت: در دنیای امروز که مشغله‌ها و فناوری ارتباط واقعی والدین و فرزندان را کم‌رنگ کرده، زهرا خزایی روان‌شناس به خانواده‌ها توصیه می‌کند با روش‌هایی ساده اما مؤثر مثل گفت‌وگوی روزانه بدون حواس‌پرتی، شناخت دقیق زبان عشق کودک و بازی‌های نمادین، عمق و کیفیت رابطه عاطفی خود را بازسازی کنند و از بروز مشکلات هیجانی و رفتاری پیشگیری کنند.
زهرا خزایی در گفت‌وگو با پانا درباره راهکارهای ارتقای کیفیت ارتباط والدین با فرزندان در جامعه امروز اظهار کرد: «در دنیای امروز والدین بیشتر از هر زمان دیگری با فرزندانشان کنار هم هستند، اما این حضور لزوماً به معنای ارتباط عاطفی عمیق نیست. رشد فناوری، مشغله‌های زیاد و تغییر سبک زندگی باعث شده است رابطه عاطفی بین والدین و کودک کم‌عمق‌تر شود. در نتیجه والدین دچار احساس تنهایی می‌شوند و کودکان نیز ممکن است دچار احساس تنهایی، اضطراب یا پرخاشگری پنهان شوند، در حالی که والدین تصور می‌کنند همه چیز عادی و عالی است.»
وی افزود: «کیفیت رابطه والد و فرزند یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل در رشد هیجانی، امنیت روانی و حتی موفقیت‌های اجتماعی کودک در آینده است. رابطه سالم والد و فرزند، رابطه‌ای است که بر پایه پذیرش بی‌قید و شرط شکل می‌گیرد، نه بر اساس عملکرد. همچنین حضور هیجانی و واقعی والد کنار کودک، نه فقط حضور فیزیکی، اهمیت زیادی دارد. والد باید توانایی شنیدن بدون قضاوت و پاسخ فوری را داشته باشد و مرزهای روشن و محبت‌آمیز ایجاد کند که به کودک احساس امنیت بدهد.»
این روان‌شناس درباره مولفه‌های اصلی رابطه امن گفت: «از دیدگاه روانشناسی رشد، سه مولفه اصلی برای رابطه امن وجود دارد: پیوستگی هیجانی، پاسخگویی حساس و همدلی شناختی.»
وی ادامه داد: «از نشانه‌های رابطه سالم این است که کودک احساس کند می‌تواند اشتباه کند و باز هم پذیرفته شود. گفت‌وگو بین والد و کودک باید دوطرفه باشد و حالت دستوری نداشته باشد. کودک در حضور والد احساس آرامش کند، نه اضطراب، و والد هنگام بروز خطا در کودک به جای تحقیر یا تهدید، فرصت تربیتی ایجاد کند.»
خزایی درباره دلایل افت کیفیت رابطه در خانواده‌های امروزی بیان کرد: «یکی از دلایل مشغله‌های ذهنی و عاطفی والدین است، شامل خستگی روانی، فشار شغلی و استفاده بیش از حد از گوشی‌های هوشمند. همچنین مقایسه‌های مداوم در فضای مجازی، مثل مقایسه موفقیت‌های کودکان با یکدیگر، تأثیر منفی بر کیفیت رابطه دارد. سبک‌های تربیتی ناپایدار، گاهی سختگیرانه و گاهی بی‌توجهی، و فقدان گفت‌وگو درباره احساسات در خانواده نیز از عوامل دیگر است. در بسیاری از خانواده‌ها، وقتی کودکان یا والدین می‌خواهند احساساتشان را بیان کنند، با عباراتی مانند «بس کن، گریه نکن» مواجه می‌شوند که سرکوب احساسات کودک را به دنبال دارد.»
وی درباره راهکارهای تخصصی برای بهبود رابطه والد و فرزند گفت: «اولین راهکار ارتباط روزانه آگاهانه است؛ یعنی هر روز حداقل ۱۵ دقیقه گفت‌وگوی بدون حواس‌پرتی با کودک، بدون موبایل و تلویزیون، با پرسش‌هایی مانند «امروز چه چیزی تو را خوشحال کرد؟» یا «اگر می‌توانستی یک کار را عوض کنی، چه بود؟» این نوع گفت‌وگو بسیار کمک‌کننده است.»
خزایی افزود: «شناخت زبان عشق کودک اهمیت دارد. بر اساس نظریه‌ها، هر کودک زبان عشق متفاوتی دارد؛ مانند کلمات تأیید، تماس بدنی مثل بغل و نوازش، وقت با کیفیت، هدیه‌های کوچک و کمک و مشارکت. همچنین تنظیم هیجان والد قبل از آموزش کلامی به کودک اهمیت دارد، زیرا کودک بیشتر از طریق هیجان والد یاد می‌گیرد. والدی که بتواند خشم و اضطراب خود را تنظیم کند، الگوی مناسبی برای کودک خواهد بود.»
این روان‌شناس درباره بازی و قصه‌درمانی گفت: «بازی، نه تنها تفریح بلکه زبان طبیعی رابطه است. بازی‌های دو نفره و به ویژه بازی‌های نمادین که شامل نقش‌آفرینی می‌شود، به کودک فرصت می‌دهد احساساتش را در محیطی امن بروز دهد و والد او را بهتر درک کند. قصه‌گویی در خانواده، به‌ویژه قبل از خواب، فرصتی برای انتقال غیرمستقیم ارزش‌ها، گفتگو درباره احساسات در قالب شخصیت‌ها و افزایش همدلی و پیوند عاطفی است.»
وی بیان کرد: «رابطه سالم با کودک از آگاه شدن صرف درباره روش‌های تربیتی حاصل نمی‌شود، بلکه از حضور عمیق، گوش دادن واقعی و پذیرش بی‌قید و شرط آغاز می‌شود. اگر والدین فقط روزی چند دقیقه از نگاه کودک به دنیا نگاه کنند، ریشه بسیاری از مشکلات رفتاری و هیجانی خود به خود درمان خواهد شد.»
ارسال دیدگاه