پانا گزارش می‌دهد؛
سینمای کودک رؤیاپرداز است، اما سینمای نوجوان مسئولیت‌پذیر
تهران (پانا) - در سومین نشست «قرار هفت» با موضوع «کنش‌گری نوجوان و سینمای دفاع مقدس» رسول صدرعاملی و محمدرضا شریفی‌نیا با تأکید بر مغفول‌ماندن نوجوانان در روایت‌های جنگ تحمیلی، بر لزوم جداسازی سینمای کودک از سینمای نوجوان و توجه به قهرمان‌سازی در این حوزه تأکید کردند.
سومین نشست از سلسله برنامه‌های «قرار هفت» ظهر سه‌شنبه ۸ مهرماه با موضوع «کنش‌گری نوجوان و سینمای دفاع مقدس» در بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد.
در ابتدای این نشست نسخه بازسازی‌شده فیلم سینمایی «باشو غریبه کوچک» به کارگردانی بهرام بیضایی به نمایش درآمد. این برنامه به همت سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و با همکاری بنیاد سینمایی فارابی، مرکز آموزش‌های هنری و سینمایی دارالفنون و اندیشکده امید برگزار شد و رسول صدرعاملی و محمدرضا شریفی‌نیا مهمانان اصلی آن بودند.
صدرعاملی در سخنان خود با اشاره به نقش نوجوانان در دوران دفاع مقدس گفت: «عرصه دفاع مقدس دوره حاکمیت نوجوان‌ها بود. آمارها نشان می‌دهد ۳۶ هزار دانش‌آموز در میان شهدا قرار دارند اما سهم نوجوانان تنها در جبهه نبود؛ در زندگی روزمره نیز بار خانواده‌ها بر دوش آن‌ها بود.» او با انتقاد از غفلت سینمای ایران نسبت به این نسل ادامه داد: «نوجوانان می‌توانستند بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی باشند اما درگیر جنگ شدند و سینمای ما نتوانست تصویر درست و جامعی از آنان بسازد.»
کارگردان «من ترانه پانزده سال دارم» همچنین درباره تفاوت سینمای کودک و نوجوان توضیح داد: «سینمای کودک سرگرم‌کننده و خیال‌پردازانه است، اما سینمای نوجوان دنیایی کاملاً متفاوت دارد؛ نوجوانان در این سن با تصمیم‌های جدی زندگی روبه‌رو هستند و به همین دلیل در همه جای دنیا جشنواره‌های مستقل نوجوان برگزار می‌شود. متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم این تفکیک را درک و اجرا کنیم.»
صدرعاملی با اشاره به فیلم «نیاز» علیرضا داودنژاد، «باشو غریبه کوچک» و آثار اجتماعی مشابه، از اهمیت قهرمان‌سازی در سینمای نوجوان گفت و افزود: «فیلم درباره کودک با فیلم برای کودک فرق دارد. سینمای کودک باید رؤیاپردازی و قصه‌پردازی کند تا کودک خودش را جای قهرمان بگذارد، اما سینمای نوجوان باید مسئولیت‌پذیری و مواجهه با جامعه را به تصویر بکشد.»
در ادامه نشست، محمدرضا شریفی‌نیا از نقش بی‌بدیل بهرام بیضایی یاد کرد و اظهار داشت: «بیضایی با آثاری مثل "باشو غریبه کوچک"، "روز واقعه" و "مجلس ضربت زدن" بخش مهمی از بار اجتماعی و مذهبی جامعه را به دوش کشید اما متأسفانه با او نامهربانی شد. فیلم ضدجنگ "باشو" سه سال اجازه اکران نداشت، در حالی که تبعات جنگ امری واضح است و نباید از نمایش آن در سینما جلوگیری می‌شد.»
این بازیگر ادامه داد: «۴۵ درصد اسرای جنگ تحمیلی دانش‌آموز بودند اما سینمای ما به جز چند اثر معدود، سهمی برای آن‌ها قائل نشده است. ما در حوزه کودک آثار خوبی داشته‌ایم؛ از "گلنار" تا "بچه زرنگ"، اما سینمای نوجوان تقریباً فراموش شده است.»
شریفی‌نیا سپس به فیلم «زیبا صدایم کن» صدرعاملی اشاره کرد و گفت: «این فیلم یکی از بهترین آثار سال‌های اخیر در تجلیل از مقام پدر است. متأسفانه به دلیل ضعف تبلیغات و بی‌توجهی رسانه ملی، این فیلم به جای فروش ۳۰۰ میلیاردی تنها ۱۵ میلیارد فروخت. در حالی که چنین اثری باید با حمایت همه‌جانبه دولت و رسانه‌ها به دیده‌شدن می‌رسید.»
صدرعاملی نیز در بخش دیگری از نشست به تغییر ذائقه مخاطب و نقش پلتفرم‌ها در اکران آثار پرداخت و گفت: «پلتفرم‌ها توقع تماشاگر را بالا برده‌اند و اگرچه امروز سالن‌های سینمای ما به مراتب بهتر از گذشته‌اند، اما تولیدات متناسب با پرده بسیار کم است. نباید فیلم‌هایی بسازیم که صرفاً کلاس اخلاق باشند، بلکه سینما باید قصه‌ای جذاب و حرفی تازه داشته باشد.»
وی با انتقاد از تمرکز بر تولیدات دولتی خاطرنشان کرد: «سینما اساساً بخش خصوصی است. در همه جای دنیا فیلم‌های سفارشی توسط دولت و شهرداری‌ها ساخته می‌شود اما سینمای اصلی مستقل است. در ایران به دلیل نبود استودیوهای بزرگ و تهیه‌کنندگان مقتدر، وابستگی به نهادهای دولتی همواره پررنگ بوده است.»
شریفی‌نیا در ادامه سخنان صدرعاملی درباره تفاوت رسانه‌ها گفت: «تلویزیون به دلیل محدودیت‌ها و رعایت همه‌جانبه، نمی‌تواند فضای آزاد سینما و پلتفرم‌ها را داشته باشد. همین موضوع باعث شد تماشاگران حاضر شوند برای سریال‌های نمایش خانگی پول پرداخت کنند. به نظر من سینما هم باید فضایی آزادتر از پلتفرم‌ها داشته باشد.»
در پایان، صدرعاملی با اشاره به ضرورت توجه به جشنواره مستقل نوجوان تأکید کرد: «تا زمانی که جشنواره تخصصی نوجوان نداشته باشیم، نمی‌توانیم سینمای نوجوان واقعی داشته باشیم. سینما عرصه دشواری است؛ از صد فیلم تنها پنج اثر تأثیرگذار باقی می‌ماند و این تنوع آرا و نگاه‌هاست که سینما را زنده و جذاب نگه می‌دارد.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه