جزئیات بازسازی خانه‌های آسیب‌دیده در تهران

علیرضا زاکانی در جلسه امروز شورای شهر تهران در جریان بررسی لایحه پیشنهادی کمیسیون شهرسازی و معماری در خصوص حمایت و خدمات‌رسانی ویژه به شهروندان تهرانی در ۶ حوزه بحرانی ناشی از شرایط اضطراری و وقوع جنگ تحمیلی، اظهار کرد: ما براساس مصوبات شورا پیش می‌رویم؛ این جنگ تجربه‌ای مهم برای ما شد چرا که در روزهای اولیه دفاع مقدس محور فعالیت دستگاه‌ها مشخص شد و دستورالعملی ابلاغ شد که ۹ بند مربوط به شهرداری تهران بود و در دو بند هم شهرداری در آن مشارکت داشت.

وی ادامه داد: آتش نشانی تهران محور عملیات قرار گرفت و هلال احمر به آن کمک می‌کرد. وضعیت اسکان اضطراری و مشارکت دستگاه‌ها در همان روزهای ابتدایی مشخص شد؛ برق، آب و گاز را دستگاه‌های مربوطه دنبال کردند و اسکان نیز باید توسط هلال احمر رقم می‌خورد و مسئول مستقیم آن استانداری تهران بود و شهرداری تهران هم در این چهار موضوع هیچ مسئولیتی نداشت.

شهردار تهران اضافه کرد: وظیفه شهرداری این بود که در محل حادثه حضور پیدا کند و آن را مدیریت کند و عملیات تا زمانی که شکی در مورد وجود یک شهروند زیر آوار وجود داشت، ادامه پیدا می‌کرد. بعد از اطمینان از اینکه دیگر فردی زیر آوار نیست، بنیاد مسکن ادامه آواربرداری را برعهده داشت. در این ۱۲ روز مسیر ادامه پیدا کرد و هرجا اتفاقی رخ می‌داد با نظام مهندسی و بنیاد مسکن هماهنگی صورت می گرفت.

زاکانی همچنین عنوان کرد: برخی از امور نیز روی زمین مانده بود؛ اسکان موقت در روز اول انجام نشده بود و ما هتل شهر و شیان را برای اسکان اضطراری فراهم کردیم؛ اما وقتی تعداد افزایش پیدا کرد، سایر هتل‌ها را نیز اجاره کردیم و از این طریق مشکل اسکان اضطراری افراد حل شد.  

وی با بیان اینکه حدود ۳۵۰ خانوار در ۹ هتل مستقر هستند، گفت: در هفت هتلی که مربوط به ما نیست، شهرداری آن هتل‌ها را اجاره کرده و توزیع غذا را انجام می دهد. همزمان با این اقدامات، کار دیگری را شروع کردیم و گفتیم اگر خسارتی در حد در و پنجره و شیشه ایجاد شده وارد عمل می‌شویم. طبق آمار ۳۶۰۰ واحد در این جنگ آسیب دیده‌اند و ۲۰۰ واحد نیاز به نوسازی، ۲۵۰ واحد نیاز به مقاوم سازی و ۱۵۰۰ واحد نیاز به ترمیم دارند. مابقی واحدها نیز نیازمند ترمیم جزئی هستند.

شهردار تهران اضافه کرد: بنیاد مسکن در کل کشور متولی امور شده بود و اعلام کرد که بیش از ۴۰۰۰ واحد به ترمیم جزئی نیاز دارند اما آمار ما در این خصوص فردا قطعی خواهد شد. شهرداری تهران اسکان اضطراری و بازسازی حداقلی را تا چهارشنبه گذشته برعهده گرفته بود و بعد از چهارشنبه براساس مسئولیتی که دولت به ما واگذار کرد، دستورالعمل‌ها را مشخص کردیم. شیوه های مختلفی در این زمینه در نظر گرفته شده بود و اعلام شد که هر دستگاهی متولی واحدهای مسکونی زیرنظر خودش باشد.

جزئیات بازسازی خانه‌های آسیب‌دیده

وی ادامه داد: یکشنبه گذشته پیشنهادی را مطرح کردیم که برای ایجاد منابع شفاف، ۴۰ تا ۴۵ درصد تراکم مازاد بر طرح تفصیلی را برای منازل آسیب دیده در نظر بگیریم که از ارزش افزوده ناشی از آن منازل مسکونی را با کیفیت تر از گذشته بسازیم و قرار شد در شورا مورد بررسی قرار بگیرد و راه تصویب آن نیز در کمیسیون ماده ۵ است. این پیشنهاد را در جلسه دولت برای کل کشور نیز مطرح کردیم. اگر ۵۰ پارسل نیاز به نوسازی دارد، می‌توان برای آن ۴۰ تا ۴۵ درصد تراکم مازاد در نظر گرفت که سازندگان وارد عمل شوند و این واحدها را نوسازی کنند.

شهردار تهران اضافه کرد: روز چهارشنبه رئیس جمهور جلسه‌ای را با حضور وزیر راه، وزیر صمت، معاون سازمان برنامه و دیگر مسئولان تشکیل داد و این ایده پس از بررسی پسندیده شد که می تواند مباحث را شفاف کند. اجرای این ایده نیز مورد بررسی قرار گرفت؛ ما بخشی از آن را برعهده گرفته بودیم. گفته شد که کل اسکان موقت را شهرداری عهده دار شود تا مردم از پایان تیرماه شرایط شفافی داشته باشند.

وی با اشاره به بازسازی خانه‌های آسیب دیده گفت: قرار شد مصوبه این موضوع را از کمیسیون ماده پنج بگیریم تا بتوانیم بازسازی‌ها را انجام دهیم؛ منابع مالی این مصوبه کاملاً مشخص است و اجرا برعهده ماست. البته خلق این منابع را مدیریت شهری انجام خواهد داد و ما گفتیم متولی اسکان موقت نیز خواهیم بود. دستورالعمل‌های ما مشخص شده و از روز گذشته اقدامات خود را آغاز کردیم.

زاکانی ادامه داد: محدودیتی در اسکان اضطراری نداریم و بدون تحمیل هزینه‌ای آن را انجام می دهیم. برای اسکان موقت قرار شد وزارت راه و شهرسازی از طریق بنیاد مسکن رقمی را در نظر بگیرد که به شهرداری واگذار شد. برای مثال سه طبقه یک ساختمان در گیشا آسیب دیده و صاحب آن می گوید که نمی توان آن را مقاوم سازی کرد و باید نوسازی شود. در مواردی که امکان هدایت مقاوم سازی به نوسازی وجود دارد، بهتر است نوسازی صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه ۴۵۰ واحد نیاز به اسکان موقت دارند، گفت: یک و نیم میلیارد تومان ودیعه و ۳۰ میلیون تومان اجاره در ماه و همچنین تجهیز ۲۵۰ میلیون تومانی برای اسکان موقت افرادی که خانه آن‌ها نوسازی و بازسازی اساسی دارد و خودشان جایی برای اسکان ندارند، در نظر گرفته می‌شود. دولت هم بخشی از هزینه اسکان موقت را متقبل شد. این خانه‌ها را شهرداری رهن می‌کند و در نهایت شهرداری رهن را برداشت می‌کند.

زاکانی افزود: این ارقام با ۲۰ درصد کاهش یا افزایش پیش بینی شده و شهرداران مناطق می‌توانند این رقم را برای اجاره خانه آسیب دیدگان در نظر بگیرند. ۱۲ منطقه ما درگیر موضوع هستند و باید نسبت به اجاره خانه ها اقدام شود. اسکان موقت ظرف یک هفته و یا حداکثر تا پایان ماه انجام خواهد شد.

زاکانی با اشاره به تقسیم بندی بازسازی خانه‌ها در سه دسته خرد، متوسط و اساسی گفت: نصب درب و پنجره نهایتاً تا ۲۵ تیرماه به پایان می‌رسد اما در مجموع تا پایان تیرماه بازسازی خرد به نتیجه خواهد رسید.

شهردار تهران با بیان این‌که در بخش «متوسط» هزار و ۵۰۰ واحد، خانه‌ها نیاز به بازسازی دارند، خاطرنشان کرد: بنیاد مسکن اقداماتی را در این زمینه انجام داده بود و ما مسئولیت آن را برعهده گرفتیم و پایدارسازی را انجام خواهیم داد. بنا شد نظام مهندسی در هفته آینده ریز قیمت را به تفکیک هر واحد اعلام کند و تیم‌های سه نفره‌ای در بخش فنی و عمرانی نواحی شکل بگیرد و برداشت اطلاعات را انجام دهند و تا زمانی که بنیاد مسکن رقم نهایی و دقیق را اعلام کند. برای بازسازی متوسط عدد ۷۰ میلیون تومان پیش بینی می‌شود. گروه‌ها از روز گذشته تشکیل شدند و زیر مجموعه شهرداری مناطق قرار می‌گیرند.

زاکانی همچنین تصریح کرد: از دولت برای تغییر کاربری ها مجوز می گیریم و منابع آن را از دولت دریافت خواهیم کرد. در حال حاضر ارقام را ما می‌پردازیم که مردم در کوچه پس کوچه ادارات گرفتار نشوند. پول مورد نیاز را واریز کردیم که اقدامات انجام شود. مقاوم سازی را نمی‌توانیم به مردم واگذار کنیم که خودشان وارد عمل شوند. مسئولیت مقاوم سازی به سازمان نوسازی واگذار شد. مرحله بعدی نیز تخریب و نوسازی است که ۲۰۰ واحد در قالب ۵۰ پلاک است و مسئولیت آن را شهرداران مناطق برعهده گرفته‌اند.

وی اضافه کرد: در مواردی برخی واحدها کاملاً باید تخریب شوند. بنا شد که شهرداران مناطق در اولین مرحله پیگیری کنند که ببینند پیمانکاران در آن مناطق واحدی در اختیار دارند یا خیر؟ مثلا ممکن است ۳۰ تا ۴۰ واحد در منطقه ۲ نیاز به نوسازی داشته باشد که شهرداری منطقه باید این تعداد واحد را پیدا کند. ما به عنوان شهرداری واحد آماده را دریافت می کنیم و بعنوان واحد معوض در اختیار افراد قرار دهیم. واحدها باید به اقتضای ملک تخریب شده باشد و در اختیار قرار بگیرد. در مواردی که صاحبان این خانه ها نمی خواهند در ملک معوض مستقر شوند، سازنده را معرفی خواهند کرد و یا در مسکنی که پیمانکار ما می سازد، مستقر خواهند شد.

شهردار تهران همچنین عنوان کرد: چه افراد خودشان بخواهند بسازند و چه نوسازی با هدایت شهرداری صورت بگیرد، مابه ازای منابع مشخص شده است. ممکن است لوازم منزل برخی افراد آسیب دیده باقی مانده باشد و می توان این وسایل را منتقل کرد. همچنین مکانی نیز برای انتقال نخاله‌های ساختمانی در هر منطقه جانمایی شده و تک به تک نخاله‌های ساختمان ها به صورت جداگانه و مشخص به آن بخش منتقل می شود تا اگر اشیای قیمتی در آن وجود داشته باشد، در فرصت مناسب جمع آوری و تحویل داده شود.

وی با اشاره به خسارات وارده به خودروها گفت: برای خسارت خودرو و لوازم منزل فرم‌هایی مشخص شده است. این خودروها توسط سازمان مدیریت بحران و فراجا تأیید می‌شوند. از دیروز پرونده ۸۷۵ دستگاه خودرو تنظیم شده و وزارت صمت در این خصوص تعیین تکلیف خواهد کرد و ارتباطی به ما ندارد. با بیمه‌ها صحبت شده و جبران خسارت خواهند کرد. صحت سنجی آن توسط شهرداری صورت می گیرد که ذهن مردم درگیر نشود. فرمی نیز برای لوازم منازل تهیه شده که صحت سنجی را انجام می‌دهد و این مسیر را هم وزارت صمت دنبال خواهد کرد.

زاکانی با بیان اینکه منابع چهار دسته است که یک بخش آن را شهرداری در نظر می‌گیرد و اقدامات را بر اساس آن انجام می‌دهد، گفت: بخشی از آن را دولت در اختیار قرار می‌دهد که ممکن است افزایش یا کاهش پیدا کند. ممکن است در اسکان موقت ارقام را افزایش دهیم. بخش سوم منابع به مصوبه کمیسیون ماده ۵ مربوط است. استانداران در کل استان‌ها مسئولیت کمیسیون های ماده ۵ را برعهده دارند و در تهران برعهده شهرداری است. بخش چهارم نیز از عهده ما خارج است و به بخش هایی همچون وزارت صمت بر می‌گردد.

وی با بیان اینکه تلاش بر این است که کار هیچ کسی بدون تصمیم و پیگیری باقی نماند، گفت: از چهارشنبه که دولت وظیفه ای بر عهده ما گذاشت، شب و روز درگیر بودیم و تهران به عنوان شهری که بیشترین آسیب را دیده، می‌تواند الگویی برای بازسازی، نوسازی و اسکان باشد. پنج هزار خانوار با صدمات مختلف، مخاطب ما هستند. این خانواده‌ها نباید دغدغه‌هایی از جنس خسارات داشته باشند.

رییس شورای شهر تهران اضافه کرد: ۳۵ چادر اطلاع رسانی زده شده و عناصر شهرداری مکلف شدند اطلاع رسانی کامل انجام بگیرد. شهرداران مناطق و نواحی به سراغ تک تک خانوارها می‌روند. خدمات شهری و مناطق پیمانکار عمده گرفتند که به سراغ شهروندان بروند و خسارات دیده شده مثل شیشه‌های شکسته را بررسی و اقدامات لازم را انجام دهند. تا ۲۵ یا تا آخر این ماه جبران خسارت انجام خواهد شد.

وی عنوان کرد: ‌سازماندهی مجددی انجام دادیم تا شهرداری‌های مناطق پشتیبان هم قرار بگیرند؛ ما می‌خواهیم دپوی اقلام خودمان را در ۱۱ نقطه داشته باشیم. حداقل ۱۰ تا ۱۵ فرمانده میدان را تربیت خواهیم کرد و تمهیداتی را در این خصوص سنجیده‌ایم.

زاکانی درباره پناهگاه‌ها سطح شهر گفت: می‌خواهیم باتوجه به مجوز شورای شهر در پارکینگ‌ها ۳۰ درصد به صورت زیر سطحی پناهگاه‌هایی را درست کنیم؛ برای کل شهر سیستم صورت واحد را انجام می‌دهیم و ۶۰ درصد را عملیاتی کردیم و می‌خواهیم یک سیستم اطلاع رسانی پیوسته داشته باشیم. الگویی برای مترو طراحی کردیم؛ در برخی از شب‌ها پذیرای مردم عزیز بودیم و ۴ تا ۵ هزار نفر از مردم آمدند. ما باید بتوانیم وضعیت ایستگاه‌های مترو را بهتر و امکانات را فراهم کنیم.

وی درباره چگونگی تامین منابع شهرداری تهران بیان کرد: ‌عمده منابع شهرداری براساس ارزش افزوده تراکم در کل کشور حل می‌شود؛ به اقتضای مکان و شرایط این منابع سیال است. عمده منابع در داخل خود شهر تامین می‌شود و برای کل کشور می‌تواند الگو قرار بگیرد. می‌توان بودجه از منابع بخش خصوصی و مردم جذب شود. بنا شد چارچوبی تنظیم شود. تکلیف ما این است که آب در دل مردم تکان نخورد و تمام تلاشمان این است. باید دست به دست هم دهیم تاب آوری ایجاد کنیم.

شهرداری تهران عنوان کرد: در حوزه رفت و روب و پسماند، سمت و سویمان به سمت استفاده از کارگر داخلی است. می‌خواهیم خدمات خودمان را در بالاترین سطح داشته باشیم. با این حال هنوز در بعضی مسائل مسائل مشکل وجود دارد. مثلا در ماشین آلات و تجهیزات بسیار عقب هستیم؛ ما یک بوم بلند داشتیم و نیاز به افزایش تجهیزاتمان داریم.

وی در ادامه مطرح کرد: ما در این شرایط سخت وظایفمان را ترک نکردیم؛ نظارت‌های لازم را در این مدت برای تامین آب شرب انجام داده‌ایم تا مردم در این حوزه دچار مشکل نشوند.

زاکانی عنوان کرد: از همه اعضای شورا تشکر می‌کنم که در میدان حضور داشتند و سرکشی می‌کردند. رویکرد بسیار خوبی برای گره گشایی زندگی مردم وجود دارد و ما نیز مصوبات اخیر شورای شهر را اجرایی خواهیم کرد. باید به رضایتمندی در حد بالا برسیم و شان مردم را رعایت کنیم.