نوید ادهم: آموزش و پرورش باید به آموزش‌های انفرادی هم فکر کند
تهران (پانا) - دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش وظیفه مدرسه در تراز تمدن اسلامی را تربیت دانش‌آموزان جهانی اندیش دانست.
مهدی نویدادهم در نشست هم‌اندیشی روسای سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بعد از انقلاب که در مدرسه دارالفنون برگزار شد، گفت: «به نظر می‌رسد به زعم آینده پژوهی‌ها تغییرات جهان در آینده بسیار جدی‌تر از اکنون است.»
او به مطرح بودن بحث تغییرات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و روبه رو بودن با پارادایم‌های جدید اشاره کرد و گفت: «باید با ادراکی اجمالی به استقبال آینده برویم و فرزندانمان را برای زندگی در آینده تربیت کنیم.»
نویدادهم ادامه داد: «برخی می‌گویند برنامه درسی که می‌نویسیم تا دم در مدرسه است و از در مدرسه تا داخل کلاس درس برای تحقق اهداف کسب شده فاصله بسیار است.»
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش به رشد درصد خانواده‌هایی که به استاندارد مدارس اعتماد ندارند و می‌خواهند فرزندان خود را در خانه آموزش دهند اشاره کرد و گفت: «باید برای این مسئله در آینده پیش‌بینی لازم را داشته باشیم. باید دید چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم که در آینده تفکر جهانی داشته باشند. وظیفه مدرسه در تراز تمدن اسلامی تربیت دانش آموزان جهانی‌اندیش است.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: «ما را نقد می‌کنند که فارغ‌التحصیلان‌مان مهارت گفت‌وگو با زبان‌های خارجی دیگر را ندارند که درست است و باید روی آن برنامه داشته باشیم.»
او در ادامه گفت: «مدرسه آینده برخلاف مدارس امروز نمی‌تواند گروه‌محور باشد اکنون با گروه دانش‌آموزان در کلاس مواجه هستیم و به نظر می‌رسد تمدن آینده فردگرا است. اگر اینطور باشد آموزش و پرورش باید به آموزش‌های انفرادی هم فکر کند. آموزش‌های مجازی نیز جز این دسته هستند.»
نویدادهم افزود: «این کار بسیار سخت است و باید روی آن تفکر کرد. باید چالش‌های نظری و عملی موجود حل شوند و برای آنها چاره‌اندیشی کنیم و معلمانی باورمند در چارچوب تمدن دینی و اسلامی داشته باشیم.»
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در پایان به موضوع مدرسه تراز تمدن اسلامی اشاره کرد که می‌تواند محور تحقیقات مختلف باشد و برنامه درسی مبتنی بر آن بازخوانی شود.
باید فکر کنیم فرزندمان چطور باید تربیت شود که بعد از فارغ‌التحصیلی روی پای خودش بایستد
در ادامه این نشست محمد رجبی، رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: «هر فردی در ایران دکتری می‌گیرد می‌تواند استاد دانشگاه شود. بنده مدتی در آلمان رایزن فرهنگی بودم در آنجا هر فردی بخواهد استاد دانشگاه شود باید دوره پروفسوری را بگذراند تا توانایی او برای تدریس اثبات شود.»
او ادامه داد: «سال ۶۰ مدیرکل آموزش ضمن خدمت بودم که شهید باهنر پیشنهاد کرد مسئولیت سازمان پژوهش را بپذیرم. وقتی آمدم سوال کردم که هدف دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه چیست؟ در کمال تعجب هدفی وجود نداشت و قبل انقلاب یک انگلیسی و افراد دیگر برنامه درسی را نوشته‌اند.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به پایین بودن نرخ گذر آن زمان دوره‌ها اشاره کرد که این نرخ تا ۳۰ درصد هم ریزش بوده است. او گفت: «در آن زمان ۱۰ درصد از جمعیت دبستان به دبیرستان می‌رسیدند و ۴ درصد از دیپلمه‌های هرسال به علاوه دیپلمه‌های قدیم وارد دانشگاه می‌شدند.»
رجبی هدف آموزش و پرورش در هر کشوری را تربیت شهروند مترقی دانست و گفت: «در سال ۶۰ سفری به چین داشتیم و بسیار تأسف خوردم آن زمان چقدر آموزش و پرورش پیشرفته‌تری نسبت به ما دارند.»
او همچنین به تجاربی از مدل‌های آموزش و پرورش در کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: «باید فکر کنیم فرزندمان چطور باید تربیت شود که بعد از فارغ‌التحصیلی روی پای خودش بایستد. اکنون دانشجوی دکترای ما هم وقتی فارغ‌التحصیل می‌شود شاید همه مهارت‌های زندگی را نداند.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان افزود: «بنده پیشنهادی مطرح کردم که در شورای معاونان به شدت مورد مخالفت قرار گرفت. پیشنهاد این بود که برای هر چیزی در جامعه نیاز داریم یک دوره آموزشی بگذاریم اما انجام نشد.»
سند تحول بنیادین سکوی پرتاب خوبی است
حجت‌الاسلام محی‌الدین محمدیان نیز در این نشست دهه پنجم انقلاب اسلامی را دهه تثبیت و شکست دیوارهای استکبار جهانی دانست و گفت: «کتاب‌های ترجمه‌ای در آموزش و پرورش ما مد شده است که گرفتار آن هستیم. کتاب‌های خارجی را می‌خوانیم و برای جامعه خودمان نسخه‌پیچی می‌کنیم در حالی که بومی‌سازی نشده‌اند.»
او سند تحول بنیادین را سکوی پرتاب خوبی دانست و افزود: «ما نمی‌گوییم سند تحول بنیادین بدون عیب و ایراد است اما این سند پایه‌ای است که بر اساس اصول تربیت اسلامی بنا شده است.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی آموزش ندیدن معلمان برای تدریس کتاب‌های جدید را یکی از اشکالات برنامه درس ملی دانست و ادامه داد: «امروز نیازمند تربیت معلم برای برنامه درسی ملی هستیم. بهانه‌های مختلفی وجود داشت مانند آنکه برخی دروس چقدر لازم و ضروری هستند یا اینکه این دروس در دانشگاه دوباره تکرار می‌شوند.»
او به کنکور را تهدیدی برای مدارس دانست و گفت: «تصور ذهنی که از تمدن اسلامی داریم باید با رفع موانع موجود عملیاتی شود. ما در جامعه کنونی به جای مدیران خاطره‌گو به مدیران آرزومند نیاز داریم که آینده را ببینند.»
محمدیان گفت: «مدیران مقلد و ترجمه‌گرا به درد ما نمی‌خورند، این معلمان برای اردوگاه تفکر مقابل، نیرو تربیت می‌کنند مدیرانی که به منابع انسانی و نیروی فکری داخلی توجه نمی‌کنند و خود را وامدار دیگران می‌دانند نمی‌توانند پایه‌های تمدن اسلامی را بنا نهند. صحبت این نیست که از تجارب غرب استفاده نکنیم بلکه مقصود توجه به داشته‌های خودمان و بهره‌برداری مطلوب از آن‌هاست.»
به گفته رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی معلمی که به پخته‌خواری عادت کند، دانش‌آموز پرسشگر تربیت نمی‌کند و شکوفایی فطرت و توجه به تربیت عقلانی نباید در هدف‌گذاری مورد غفلت قرار بگیرد.
او بر انتقال حس کنجکاوی و پرسشگری به دانش‌آموزان تاکید کرد و گفت: «برنامه‌ریزان درسی باید به این مهم توجه کنند. باید به اخلاق در برنامه درسی ملی توجه کنیم و همه چیز را با اقتصاد گره نزنیم.»
محمدیان بر ضرورت توجه به وجه نیمه‌تخصصی دبیرستان‌ها تاکید کرد و گفت: «آیا وجه نیمه‌تخصصی برای این دوره قائل هستیم؟ چرا به وجه نیمه‌تخصصی دوره متوسطه فقط از زاویه راهیابی به دانشگاه نگاه می‌کنیم. درست است که نقص آمایش سرزمینی داریم و نمی‌دانیم در آینده در هر رشته‌ای به چه تعداد نیروی کار نیاز داریم.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در ادامه گفت: «چند سال قبل هدایت تحصیلی مبتنی بر نیازهای بازار کار بسیار مورد تاکید بود اما مسئولان گفتند هدایت تحصیلی را کنار بگذاریم و هرفرد هر رشته‌ای می‌خواهد برود و این نشان می‌دهد ما هنر مهندسی نیروی انسانی نداریم. مدرسه‌های بدون دیوار در حال توسعه‌اند، اما این به معنای دست بالا بردن و تسلیم شدن در برابر نظریه‌های موجود دیگر نیست.»
همچنین حیدر تورانی، سرپرست سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در این نشست گفت: «تا سند تحول بنیادین پیموده نشود، پیاده نمی‌شود. معتقدم که آموزش و پرورش با وجود سند تحول بنیادین در روشنایی است و مردان تحول، فتیله این چراغ هستند.»
او ادامه داد: «در اجرای سند تحول بنیادین خوب عمل نکرده‌ایم، اما انتظار شفا داریم و این نکته‌ای مهم است که باید به آن توجه شود.»
تورانی گفت: «با وجود این شرایط سند تحول بنیادین در مسیر اجرا گام‌هایی برداشته است، اگر قرار باشد کار خوب انجام دهیم توجه به برنامه درسی است که برای آن وقت و هزینه گذاشته‌ایم، حال باید تلاش کنیم تا آن را پیش ببریم.»
سرپرست سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: «سازمان در مسیر اجرای سند پیشگام بود، کتاب‌های درسی بر مبنای تجربیات زیسته کارشناسان ما تدوین و با وجود کمی کاستی‌ها، اما کار نفس‌گیر دنبال شد، این تلاش باعث شده بود تا سند آنطور که باید اجرا نشود.»
او در ادامه افزود: «هنوز خانواده‌ها از مدرسه انتظار نمره دارند، اصلاح مطالبات والدین و اصلاح نگاه معلمان و مدیران باید در دستور کار باشد.»
سرپرست سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی از فرصتی خوب برای اجرای سند تحول بنیادین گفت که همان گذر از چرخش به انطباق است. او ادامه داد: «باید به سبک رهبری اثربخش توجه کنیم و اگر در این جهات کار‌ها دنبال شود به نتایج خوبی می‌رسیم.»
تورانی افزود: «کار‌ها برای رسیدن به موقع کتاب‌های درسی در اول مهر با فشردگی پیش می‌رفت، اما الان که این نگرانی نیست باید به اجرای برنامه درسی توجه کنیم.»
او ادامه داد: «آنقدر که دنبال نو کردن کتاب‌ها هستیم به اجرا نمی‌پردازیم، اهداف دوره‌های تحصیلی کمتر مورد توجه سازمان پژوهش است، ارزش‌های دفاع مقدس فقط از طریق کتاب درسی محقق نمی‌شود اگر معلمان ما به این موضوع واقف نباشند نتیجه نمی‌گیریم.»
او گفت: «باید در آموزش و پرورش رهبری اثر بخش را دنبال کنیم، در این راستا با بنیاد نخبگان صحبت کردیم و جلساتی داشتیم تا از ظرفیت نخبگان استفاده کنیم و به سمت اجرای درست و دقیق برنانه درسی برویم.»
سرپرست سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به فعالیت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: «پژوهشگاه خیلی مهم است و اکنون پژوهشگاه نهادی است که به سازمان پیوند خورده اما هنوز این پیوند نگرفته است اگر سازمان واقعا می‌خواهد کار‌ها پیش رود، باید پژوهشگاه برنامه درسی را حفظ کند.»
ارسال دیدگاه