اثبات وجود یک توده داغ درعمق 4 کیلومتری قله دماوند

علی مرادی در نشست علمی ریسک آتشفشان دماوند، بر لزوم پایش لرزه‌ای آتشفشان دماوند تاکید کرد و گفت: وقتی آتشفشانی همچون دماوند در نزدیکی مراکز جمعیتی بزرگ داریم پایش آن از جهات مختلف لرزه‌ای جی. پی. اس و ژئوشیمی اهمیت دارد.

وی افزود: تجربه کشورهای دیگر هم نشان می‌دهد که امکان بررسی و پایش تغییرات ممکن است. منطقه دماوند روی گسل مشاء و قله در استان مازندران واقع شده است، هر چند سازمان زمین شناسی چند گسل دیگر نیز در این منطقه ثبت کرده است‌.

مرادی ادامه داد: در زلزله‌های تاریخی در این منطقه زمین‌لرزه‌های کمتر از ۳ ریشتر ثبت نشده یعنی همه زمین لرزه‌ها بیش از 3 ریشتر بوده است اما اطراف قله چند رویداد داریم که ممکن است ارتباط میان خردلرزه‌ها و آتشفشان دماوند را منطقی کند.

وی افزود: در اطراف قله دماوند گسل‌های شناخته شده‌ای هم وجود دارد. یک ایستگاه فعال نزدیک دماوند داشتیم که اخیرا به دلیل استفاده نادرست کوهنوردان تخریب شد و اکنون نزدیک‌ترین ایستگاه ما بیش از 30 کیلومتر با قله دماوند فاصله دارد. هر بار بحث‌هایی در این زمینه داغ می‌شود و بر ضرورت افزایش ایستگاه‌ها تاکید می‌شود اما هیچ اقدامی نمی‌شود. موسسه ژئوفیزیک اعلام کرده است که آمادگی راه‌اندازی یک ایستگاه پایش آنلاین را دارد و از مراکز مختلف مانند وزارت علوم و وزارت راه و سازمان زمین‌شناسی درخواست کمک کردیم که بی‌نتیجه ماند.

رئیس مرکز لرزه‌نگاری کشور با بیان اینکه نباید دماوند را فراموش کرد، ادامه داد: در نهایت طرحی را با پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی داریم که اگر نتیجه دهد می‌توانیم 10 ایستگاه دائمی در اطراف قله نصب کنیم. پایش زلزله‌های سال‌های 85 تا 96 در منطقه دماوند نشان می‌دهد که بیشترین لرزه‌خیزی وابسته به گسل مشاء است اما نزدیک دماوند هم فعالیت‌هایی وجود دارد که فقط با داشتن تجهیزات گسترده و پراکنده پایشی می‌توان آن را تشخیص داد و اگر شبکه‌ای وجود داشته باشد به ساختارشناسی قله دماوند کمک می‌کند.

وی با اشاره به تحقیق دو دانشجوی موسسه ژئوفیزیک نیز گفت: این تحقیق به ما نشان داد در اعماق 3 تا 4 کیلومتری در جنوب غرب دماوند توده‌ای وجود دارد که این توده با روش‌های مختلف ثابت شده است با وجود اینکه می‌دانیم این توده داغ وجود دارد و فعل و انفعالاتی همچون بخار گوگرد و آبگرم هم آن را ثابت می‌کند نمی‌توان گفت که این مخزن در حال بالا آمدن است یا در حال سردشدن چرا که تجهیزات کافی در این زمینه نداریم و تحقیقات کافی انجام نشده است.

مرادی با بیان اینکه شبکه پایشی از هر پارامتری مختص دماوند باید وجود داشته باشد، گفت: در صورت تامین اعتبارات لازم برای نصب شبکه آنلاین لرزه‌نگاری 10 ایستگاه برای پایش لرزه‌ای دماوند، نصب آرایه‌های لرزه‌نگاری موقت در اطراف دماوند برای شناخت هر چه بهتر ساختار آن و همراهی سازمان‌های متولی همچون منابع طبیعی و سازمان محیط زیست ضروری است.