زنگ خطر جدید: اعتیاد نوجوانان را جدی بگیرید

سمانه نائینی، مدیر روابط عمومی جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها در ابتدای نشست خبری این مرکز که امروز همزمان با روز مبارزه با مواد مخدر در محل دفتر روزنامه ایران برگزار شد، به توضیحاتی درباره این NGO پرداخت و گفت:‌ 12 سال پیش با توزیع غذا در پاتوق‌های کارتن‌خوابی، تلاش شد با بحرانی به نام اعتیاد مبارزه شود. رویکرد این انجمن این بود که در آیین مهرورزی توزیع غذا فقط قرار نیست افراد را سیر کند بلکه به آنها این امید داده می‌شود که هرگاه اراده کنند افرادی کنار آنها هستند که کمک کنند تا به زندگی برگردند.

او ادامه داد: تاسیس سرای نور با هدف اینکه نوجوانان هم از بحران اعتیاد رها شوند انجام گرفت. به این دلیل که متوجه شدیم باید فضایی را فراهم کنیم که نوجوانان در کنار مردان مسن که ممکن است تجربه‌های مختلف داشته باشند، قرار نگیرند. علاوه بر اینکه نیازهای آموزشی و تفریحی آنها نیز با یکدیگر متفاوت بود.

تلنگر امروز در جامعه، اعتیاد نوجوانان است

نائینی با بیان اینکه تلنگر امروز در جامعه ما اعتیاد نوجوانان است، اضافه کرد: با توجه به آنچه در پیرامونمان می‌بینیم به نظر می‌رسد بحران اعتیاد به نوجوانی رسیده و باید هم و غم خود را برای مبارزه با این موضوع بگذاریم. در همین راستا کمپین نه به اعتیاد نوجوانان را در فضای مجازی راه‌اندازی کردیم که امیدواریم تعداد زیادی به آن بپیوندند و در پیشگیری از اعتیاد نوجوانان موثر باشد.

در ادامه این نشست اکبر رجبی، مدیرعامل جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها به توضیحاتی درباره NGO پرداخت و گفت: اکنون در جامعه در تب و تاب فوتبال است اما ای کاش بتوانیم این هیجان‌ها را جهت بدهیم و کاری کنیم هیجان‌های اجتماعی برای پیشگیری و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی شکل بگیرد.

چهره اعتیاد تغییر کرده است

او ادامه داد: در گذشته معتاد را با سرنگ در رسانه‌ها نشان می‌دادیم اما حالا چهره اعتیاد تغییر کرده و اگر فکری به حال این وضع نکنیم کمتر از 3 یا 4 سال دیگر با نوجوان‌های معتاد روبه‌رو خواهیم بود.

رجبی همچنین درباره طلوع بی‌نشان‌ها توضیح داد: هم‌اکنون 300 تخت داریم که در فصول مختلف سال، تعداد تقریبا مشخصی از افراد را پوشش می‌دهیم و در انجمن طلوع بی‌نشان‌ها حدود 280 نفر را پذیرش کرده‌ایم و هزینه آنها ماهانه 126 میلیون است. این در حالی است که تمام این هزینه را از کمک خیران می‌پردازیم و یارانه و کمک دولتی خاصی دریافت نمی‌کنیم.

او همچنین افزود: بحران دیگری که در اینجا می‌خواهم درباره آن هشدار بدهم کودکان و نوجوانان زباله‌گرد است. تهران ظرف 4 تا 5 سال آینده 20 هزار کودک زباله‌گرد خواهد داشت این هشداری است که باید جدی گرفته شود چون پشت این مسأله پول و پیمانکارهایی است که می‌خواهند از این افراد سوءاستفاده کنند.

رجبی اظهار کرد: ما با بودجه ناچیز در حال فعالیت برای بهبود بخشی معتادان هستیم و هر کدام از سازمان‌ها اگر به اندازه ما بهبود یافته داشته باشند حاضریم میزان دریافتی و خروجی‌مان را با آن مقایسه کنیم. این‌که امروز درباره اعتیاد نوجوان‌ها هشدار می‌دهیم ناشی از گسترش این مسأله است و شواهد نشان‌دهنده این است که باید آن را جدی بگیریم.

برای حل مشکلات اجتماعی باید همدل بود

محمدعلی کرمی مدیر درمان جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها نیز در ادامه با بیان اینکه اولویت ما آسیب‌های اجتماعی است، اظهار کرد: برای حل مشکلات اجتماعی باید همدل بود چراکه این همدلی اثرگذار خواهد بود. یکی از دلایلی که در طلوع بی‌نشان‌ها موفق بوده‌ایم این است که همراهی مردم را داشته‌ایم. موضوع دیگر این است که به حاشیه نرفته‌ایم و همواره حتی زمانی که مطرح کردن مسائلی مانند کارتن‌خوابی تابو بود روی آنها دست گذاشته و برای حل آن تلاش کردیم.

او تاکید کرد: وقت آن رسیده که مسئولان تصمیم بگیرند یک نهاد واحد برای درمان اعتیاد داشته باشیم. این تصمیمی است که لازم است نمایندگان مجلس، وزرا و سایر مسئولان با توجه به بحران کنونی اعتیاد در نظر بگیرند.

کرمی اضافه کرد: من معتقدم کارتن‌خوابی به عنوان یک آسیب اجتماعی در تهران در عرض پنج سال می‌تواند به پنج درصد برسد این کار کاملا شدنی است و این را با بیشتر از 12 سال تجربه در این زمینه اعلام می‌کنم. کافیست مسئولان دغدغه و همت داشته باشند و به متخصصان اعتماد کرده و عرصه را به آنها بسپارند.

همچنین علی بدخشان مدیر سرای نور که شامل اقامتگاه پسران نوجوان است، گفت: ما در سرای نور این شیوه را طراحی کرده‌ایم که افراد احساس کنند در خانه خودشان زندگی می‌کنند. بچه‌هایی که به این مرکز می‌آیند تصور مناسبی از خانه و خانواده ندارند اغلب آنها مورد آزار قرار گرفته‌اند و اولین وظیفه ما در اینجا جلب اعتماد آنهاست. تلاش می‌کنیم در سرای نور برای این افراد فضایی ایجاد کنیم که احساس تعلق خاطر کرده و بخواهند مراحل درمان ترک اعتیاد و همچنین آموزش و کسب مهارت را طی کنند.

بدخشان اضافه کرد: رفتار این کودکان و نوجوانان واکنشی به خانه‌های ناامن‌شان بوده است و حالا باید آنها را امیدوار نگهداریم. البته مسأله مهم طرد اجتماعی آنها است که لازم است فضای جامعه را هم برای پذیرش آنها آماده کنیم.

یکی دیگر از سخنرانان این نشست دکتر فتاح نیازی روانشناس بود. او با اشاره به اینکه شرایط خوبی درباره وضعیت اعتیاد و مخصوصا در حوزه کودکان و نوجوانان نداریم، گفت:‌ در این زمینه فقط با مسأله مواجه نیستیم بلکه مشکل داریم. تا زمانی‌که موضوعی مسأله باشد کمی خیالمان راحت است که این موضوع قابل حل است ولی وقتی تبدیل به مشکل شود حل آن به مراتب سخت‌تر می‌شود.

او تاکید کرد: سال‌هاست درباره اعتیاد همایش برگزار می‌شود سخنرانی می‌شود و مسئولان از برنامه‌ریزی حرف می‌زنند اما می‌بینیم که نتایج خوبی به همراه نداشته است. باید این موضوع را ریشه‌یابی کنیم و ببینیم چرا وضعیت بهتر نشده. من فکر می‌کنم عمده‌ترین دلیل این موضوع این است که کارهایی که انجام گرفته دولتی بوده و مردم کمتر در حل این معضل اجتماعی سهم داشتند. در حالیکه باید کار را به افرادی سپرد که تجربه، تخصص و دغدغه زیادی برای حل این مشکل داشته باشند.