روی زرد چهارشنبه سوری در آتش بدعت‌ها

به گزارش ایرنا، گرد آوردن بوته، برافروختن آتش و پریدن از روی آن و گفتن عبارت 'زردی من از تو، سرخی تو از من' که به معنای رهایی آدمی از اندوه و برگشت شادابی و نشاط به جسم و روح تعبیر شده، از مهم ترین رسوم شب چهارشنبه سوری است که هم اکنون دستخوش تغییرات منفی و گرفتار آسیب های مرگبار شده و نیازمند احیا و اصلاح است.
یک جامعه شناس خراسان شمالی در این زمینه می گوید: در گذشته در این روز همه در خانه بزرگان گرد می آمدند و بعد از روشن کردن آتش و پریدن از آن و دعای خداوند بزرگ به سبب نعمت هایش دور یک سفره رنگین جمع شده و غذاهای محلی مربوط به هر شهر، روستا و فرهنگی را مصرف می کردند و بعد از آن به دیدار بزرگان دیگر رفته و آن روز را به آنها تبریک می گفتند.
جواد شرافتی ثمرین در گفت وگو با ایرنا اظهارکرد: هنوز پدران و مادران ما به یاد دارند که ایام نزدیک به عید و در روز چهارشنبه سوری، خانواده ها برای دختران خود عیدی می فرستادند و همین آمدن و رفتن ها و دیدارها بود که باعث تحکیم ثبات خانواده ها و اقوام می شد.
وی ادامه داد: مراسم چهارشنبه سوری یکی از روزهایی است که باید نخست آن را باور کرد، یعنی باید به این باور برسیم که این یکی از واقعیت های اجتماعی و جزو حقایق زندگی هر ایرانی است که هر سال آخرین چهارشنبه سال را جشن می گیرند، اگر ما این مساله را باور کردیم می توانیم راهکارهای بهتری را با کمک و راهنمایی های دیگر دوستان در حوزه های مختلف ارائه بدهیم.
شرافتی ثمرین گفت: خطراتی که در سالهای اخیر به وجود آمده و مراسم زیبای سنتی چهارشنبه سوری را تبدیل به یک کابوس برای خانواده ها، مراکز بهداشتی و درمانی، نیروی انتظامی و بسیاری از نهادهای درگیر کرده است.
وی افزود: اگر ما این واقعیت را قبول کنیم که جوانان و نوجوانان در این روز می خواهند شادی کنند و به نحوی انرژی خود را تخلیه کنند راحت تر می توانیم آن ها را کنترل کرده و در مسیر صحیح اسباب تخلیه انرژیشان را فراهم آوریم.
وی با بیان اینکه در سالیان گذشته آسیب های ناشی از انفجار ترقه و مواد ساخت بمب های دست ساز در بسیاری از خانه ها موجب مرگ یا مجروح شدن عده زیادی از هموطنان و از دست رفتن اعضای بدن آنها شده است، گفت: آسیب های روحی، روانی و اجتماعی ناشی از این اتفاقات تأثیر بسزایی در سلامت روانی جامعه خواهد داشت.
شرافتی ثمرین عنوان کرد: باید نهادهای فرهنگی و نظارتی بجای مقابله با واقعیتی که به هیچ وجه قابل رد کردن نیست خود نقش راهبر را ایفا کنند.
وی گفت: نهادهای فرهنگی مانند ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، آموزش و پرورش و بهداشت و درمان قبل از رسیدن به ایام نزدیک عید و چهارشنبه سوری اقدام به آشنا کردن خانواده ها و نوجوانان نسبت به مضرات مواد محترقه و خطرات ناشی از آنها بکنند.
وی اضافه کرد: می توان با نظارت سازمانهای صنعت، معدن و تجارت و استاندارد وسایل و اسباب آتش بازی قانونی و استاندارد را در اختیار نوجوانان گذاشته و یا نهادهای مدیریتی و اجرایی به مانند شهرداری می توانند به مانند اعیاد دیگر جشن نورافشانی را برگزار کنند.
شرافتی ثمرین بیان کرد: با تحقق این امر نوجوانان و جوانان می توانند بیشتر مشاهده گر صحنه های زیبایی از نورافشانی باشند و در این بین خانواده ها نیز با خیالی آسوده به تماشای صحنه ای خواهند نشست که این بار آرامش را در کنار خود خواهند داشت.
وی ساده ترین راه در مقابل بی اخلاقی های شایع در روزهای های منتهی به چهارشنبه آخر سال را احتیاط دانست و افزود: باید شهروندان هم خود از ابزارهای آتش بازی و انفجاری احتراز و شادی های بی خطر و پایدارتری را جایگزین کنند.
شرافتی ثمرین گفت: هدایت کردن این اقدامات مخاطره آمیز به بیرون از شهر، در محیط های آماده شهر و دارای امکانات امنیتی درمانی نیز لازم و ضروری است.
وی تاکید کرد: شهروندان در مقابل چهارشنبه سوری به عنوان «آسیب اجتماعی» واکنش جدی نشان دهند، آنها نسبت به خود و جامعه شان دارای «مسئولیت اجتماعی» هستند و از این مهم نه تنها قانونگذار قانون اساسی که حتی شارع مقدس تحت عنوان «امر به معروف و نهی از منکر» و «دعوت به خیر» حمایت کرده و آن را وظیفه عمومی قلمداد کرده است.
این جامعه شناس همچنین اظهارکرد: سیاست ایجاد شادی و نشاط در جامعه یکی از مهم‌ترین وظایف شهرداری، نیروی انتظامی، وزارت فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش و صدا و سیما است.
وی گفت: این دستگاه ها باید با آموزش و نهادینه کردن اخلاق،حقوق شهروندی و گرایش به شادی های واقعی و تأمین امکانات لازم مانند پارک های تخصصی و خانوادگی، سیاست واحدی را برای استقرار نشاط اجتماعی فراهم آورند.
یک جامعه شناس دیگر در خراسان شمالی نیز در این زمینه گفت: تحولات اخیر در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیک سبب تغییرات مختلفی در جوامع و در عرصه فرهنگی شده است.
سعید اقبالی اضافه کرد: خانواده به عنوان یکی از نهادهای مهم جامعه نیز از این تغییر مصون نمانده و فرهنگ خانواده به سوی مصرف‌گرایی سوق پیدا کرده است و جامعه جدید مصرف کنندگانی تولید می‌کند که خواسته‌های آنان از نظم پیشین پیروی نمی‌کند.
وی گفت: الگوها و تصاویری که امروزه در جامعه ترویج می شود، با ارزش‌های خانوادگی و شأن و منزلت انسانی سازگار نیست، به نظر می‌رسد عواملی مانند مصرف‌گرایی، فردگرایی، گسترش ارتباطات مجازی و تضعیف فرهنگ‌های بومی به کودک‌سالاری در خانواده‌ها منجر شده و جایگاه مهم پدر و مادر را که مهم ترین نقش را در تربیت اجتماعی و اخلاقی کودکان دارند، تضعیف کرده است.
اقبالی با بیان اینکه گسست نسل‌ها و گرایش به رفتارهای نابهنجارنیز محصول چنین فرآیندی است اظهارکرد: یکی از مصداق هایی که برای این نوع رفتارهایی که در گذشته معنا و شکل دیگری داشته و اکنون به عنوان عاملی آزار دهنده وغیرعادی اطلاق می شود مربوط به چهارشنبه آخر سال می باشد.
وی با بیان اینکه اکنون در بیشتر جوامع خانواده هسته‌ای، بیشتر خانواده‌ها را تشکیل می‌دهد گفت: کم شدن رابطه بین خانواده هسته‌ای با سایر خویشاوندان بخصوص خانواده‌های اصلی زن و شوهر، موجب شد که آن‌ها در مشکلات مختلف زندگی خانوادگی،از حمایت‌های ویژه عاطفی و مادی خویشاوندان محروم باشند و متعاقب این مشکل روابط بین افراد خانواده نیز به شدت کاهش پیدا کرده و اعضای خانواده به میزان کمتر از گذشته نسبت به علایق و عواطف یکدیگر آگاهند.
اقبالی بیان کرد: یکی از اقدامات مهمی که می توان برای کشیده نشدن اعضای جوان خانواده به سمت رفتارهای هیجانی و نابهنجار در چهارشنبه سوری انجام داد تشویق والدین به صرف وقت بیشتر با فرزندان در طول سال و تعریف فعالیت هایی مطابق علایق فرزندان در این شب می باشد، فعالیت هایی که حد و مرز آنها عدم ایجاد مزاحمت و عدم خطرآفرینی برای خود و دیگران است.
وی ادامه داد: مشخص شدن این فعالیت ها و آمادگی قبلی والدین به همراه جلب مشارکت فرزندان در این مسیر می تواند از جذب آنها به فعالیت های آزاردهنده در میان اعضای دوستان وتحت تاثیر هیجان خاص سن آنها جلوگیری کند.
این جامعه شناس اظهارکرد: خانه و مدرسه باید از جهت روشها وتفکرات همسوی یکدیگر باشند، دانش آموزان زمانی می توانند مسیری مناسب و ثمربخش را طی کنند که قرارگرفتن آنها در محیط خانه ومدرسه در جهت یک هدف ومقصد باشد زیرا خانه ومدرسه مشابه و مکمل یکدیگرند.
وی گفت: حضور اولیا در مدرسه و رابطه آنها با معلمان نیز می تواند فرصت بسیار خوبی برای هم اندیشی و نظم دادن به فعالتهای چهارشنبه سوری باشد.
وی افزود: با رسمیت بخشیدن به این موضوع در مدرسه و انجام فعالیت هایی که مورد استقبال دانش آموزان و مورد پذیرش جامعه است و به صورت جمعی انجام می شود می توان انتظار داشت اغلب نیروی نسل جوان در این شب به صورت کنترل شده و اثربخش صرف شود.