سرعت گیرهایی برای زنان ایستاده در چراغ قرمز اجتماعی

پزشکان ایرانی می‌گویند شیوع آرتروز، سرطان سینه، اختلالات اضطرابی، اضافه وزن و کم‌ تحرکی، پوکی استخوان، ‌ام‌ اس، دیابت، بیماری‌های قلبی، عروقی و کمبود ویتامین‌های موثردر سلامت زنان مهم‌ ترین مشکلاتی است که امروز جامعه پزشکی کشور را نسبت به افزایش آن در زنان ایرانی نگران کرده است.

این روزها نگران‌کننده‌ ترین شاخص در جمعیت زنان ایرانی، اضافه وزن و چاقی است که تحقیقات متعدد انجام شده از سوی مراکز تحقیقاتی کشور هم این ادعا را مورد تایید قرار داده است. نتایج تحقیقی که وزارت بهداشت در سال 90 انجام داد، اعلام می‌کرد که 38 درصد از زنان ایرانی چاق هستند اما نتایج تحقیق سال 92 خبر داد که این رقم به 57 درصد افزایش یافته است.

نگاهی به آمارهای وضعیت بهداشتی زنان کشور حاکی است سرطان پستان با 23.8 درصد در رتبه اول سرطان‌های زنان قرار دارد. سرطان پوست با 9.5 و سرطان روده با 7.8 درصد نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

متاسفانه زندگی بدون تحرک در زنان ایران دو برابر مردان است و این خطر ابتلا به بیماریها را برای زنان بیش از مردان افزایش می‌دهد. کم‌ تحرکی در زنان بیشترین فاکتور خطر برای زنان است که نقش مهمی در مرگ و میر و ناتوانی زنان دارد.

از سویی دیگر بهداشت روانی هر فرد، اگر نگوییم بیشتر از سلامت جسمانی او اهمیت دارد، لااقل به همان اندازه مهم و قابل توجه است. فرد برخوردار از بهداشت روانی، توانایی احترام به خود را دارد، می‌تواند توانایی‌هایش را در حد واقعی و همان طور که هست قلمداد ‌کند، دوستی و احترام دیگران را جلب کند، نیازهای زندگی شخصی‌اش را تأمین کند و از اعتماد به نفس خوب و روحیه‌ ایی شاد برخوردار باشد.

آمارهای معتبر ودقیقی از میزان خودکشی زنان ودختران ایرانی وجود ندارد اما آمار غیر رسمی اینطور نشان می‌دهند که افسردگی و خودکشی در زنان و دختران رقمی بالاتر از مردان دارد که می‌ تواند ریشه در محدودیت‌های فرهنگی جامعه برای دختران و حاکمیت فرهنگ مردسالاری و پدرسالاری در جامعه و خانواده داشته باشد. همچنین این آرمارها نشان می دهد که میزان برخورداری زنان از آرامش روانی نسبت به مردان کمتر است.

علاوه بر آن افسردگی بین دختران شایع‌ترین مسائلی است که از لحاظ روانپزشکی آنها را دچار مشکل کرده است که البته بر اساس تحقیقات صورت گرفته دختران و زنان در تمامی جوامع بیشتر از مردان با بیماری‌های روحی و روانی بخصوص افسردگی مواجه هستند. افسردگی در بین دختران در کشور ما نیز به دلایل فرهنگی، کم توجهی، انتظارات نابجا و غیرمعقول شایع است.

فرهنگمان مردسالار است

نفیسه سیفی 48 ساله و معلم یکی از مدارس دولتی ارومیه است. وی معتقد است فرهنگ مردم باعث نابرابری های جنسیتی شده است و مردان نقش خود را به خوبی در خانواده اجرا نمی کنند.

وی با اشاره به چالش های زنان گفت: بانوان ایرانی برای متمایز بودن از مادران و زنان نسل پیشین خود و داشتن موقعیت شغلی و تحصیلی چندین برابر مادرانشان تلاش می کنند و این تلاش های روزانه باعث شده تا فشار های روانی بیشتری را تحمل کنند.

سمیرا محمدی دانشجوی کارشناسی زبان انگلیسی نیز با اشاره به بیماری های روانی زنان و دختران جامعه گفت: شریط جامعه تا حدودی زنان و دختران را از پرداختن به تفریح، ورزش یا برنامه های شاد باز می دارد و اغلب دختران از همان دوران کودکی به کم تحرکی دچارند.

وی شادابی وسلامتی زنان را تضمینی برای شادابی اجتماع و تربیت نسلی سالم و فرزندانی با تعادل روحی و روانی دانست.

تنش زنان در خانه یا محل کار

لاله سارمی، کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه بسیاری از مشکلات روحی و روانی دختران ایرانی ریشه فرهنگی و اجتماعی دارد، گفت: در واقع انتظارات نامعقول، اعتماد به نفس پایین، حس کنجکاوی، روحیه لذت طلبی، نگرش های غلط اجتماعی، نگرش های نابجا در مورد آینده و برخی کسالت های خفیف روانپزشکی در ذهن دختران باعث بروز انواع مشکلات روحی و روانی در بین آنها می شود.

وی افزود: امروزه تجرد گرایی و زندگی های تک نفره در بین دختران جامعه ما بخصوص در کلان شهر ها و پایتخت به دلایلی از جمله فرار از مسئولیت، مشکلات مالی و آموزش ناصحیح افرایش یافته است که یکی از دلایل تنش های روانی به شمار می رود.

سارمی تا کید کرد: علاوه بر این یکی از مسائلی که سلامت روان زنان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد، مسئولیت های متعدد آن ها در خانواده و در اجتماع است؛ ساعات کاری طولانی، تبعیض های جنسیتی حاکم بر فضاهای مردانه در اجتماع، دریافت نکردن حقوق مناسب با کار، تداخل وظایف زندگی خانوادگی و زناشویی با وظایف کاری، نبود حمایت های اقتصادی، شغلی و روانی از مهم ترین چالش هایی است که زنان شاغل را درگیر خود کرده است.

کارشناس ارشد روانشناسی تصریح کرد: نداشتن هویت اقتصادی، وابستگی شدید به فرزندان پس از فوت همسر، کم ارزش جلوه دادن خدمات و فعالیت های زنان خانه دار و نبود زمینه برای مشارکت های اجتماعی گسترده نیز مهم ترین دغدغه ای است که باعث ایجاد تنش های روانی در زنان خانه دار می شود.

اولین گام برای ارتقای سلامت روان زنان این است که برای زنان همانند مردان حق و حقوق عادلانه قائل شده و حضور در انجمن ها، خیریه ها، سازمان های مردم نهاد و خصوصی می تواند انگیزه و هدفمندی به زندگی زنان دهد. همچنین رسانه ها باید به صورت دراز مدت برخی نگرش های غلط در مورد زنان و دختران را در سطح جامعه را اصلاح کند.

شادی غلامی