مشاورامور بانوان آموزش و پرورش مازندران در گفتگو با پانا:
حضور زنان در جامعه فرصتی است که نمی‌توان آن را به حاشیه برد
مشاور مدیرکل در امور بانوان آموزش و پرورش مازندران گفت: «حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی به عنوان نیمی از جمعیت جامعه فرصتی برای کل جامعه است که نمی‌توان این واقعیت را به حاشیه برد.»
رئوفه سادات خالقی دکترای روانشناسی تربیتی دارد و هفت سال در آموزش و پرورش مازندران مشغول فعالیت است. او که پیش از این در آموزش و پرورش ناحیه دو شهرستان ساری مشاور مدرسه بوده، از یازدهم مهر سال جاری به عنوان مشاور مدیرکل در امور بانوان، دغدغه و حرف دل زنان فرهنگی و دانش‌آموزان دختر مازندران را می‌شنود و برای رفع و رجوع آن می‌کوشد. در هر یک از اداره‌های آموزش و پرورش مازندران یک مشاور یا یک رابط دارد که با یک رابط افتخاری در هر مدرسه در ارتباط هستند و به این صورت مشاور مدیرکل در امور بانوان در جریان مسائل تمامی مدارس استان قرار می‌گیرد.
خالقیِ جوان و پر انرژی را در آستانه روز زن در اتاق کار آراسته و آرامش دیدیم و با او به گفتگو نشستیم.
خالقی در پاسخ به سؤال ما پیرامون نوع کار مشاور امور بانوان، مسئولیت اصلی آن را تقریبا خارج از حوزه اجراییات می‌داند و بر مسئله‌یابی و مشکل‌یابی تأکید دارد و می‌گوید: «وظیفه اصلی ما شناسایی مشکلات و پیدا کردن مسائل و ارجاع به مدیرکل و یافتن راه حل مشکل است. در کنار این وظیفه مهم اصلی، طرح‌های وزارتخانه‌ای و طرح‌های مختص استانی را نیز انجام می‌دهیم که طرح‌های وزارتی شامل چهار طرح بشرا، مشکات، توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و آموزش حقوق و تکالیف است.»
خالقی این چهار طرح که سه تای نخست آن شامل زنان فرهنگی و دانش‌آموزان دختر و طرح چهارمی هم مربوط به دانش‌آموزان دختر و هم دانش‌آموزان پسر است را توضیح میدهد و می‌گوید: «طرح بشرا ویژه دختران پایه هفتم مدارس شبانه‌روزی مناطق محروم است که در این سن از خانواده جدا شده و وارد مدارس شبانه‌روزی شده‌اند و پدیده بلوغ را دارند که البته در نظر داریم آموزش مواجه شدن با پدیده بلوغ را به پایه ششم هم منتقل کنیم به این دلیل که بلوغ در برخی از دختران امروزه در پایه ششم هم اتفاق می‌افتد. در این طرح آموزش‌هایی در حیطه مسائل بلوغ و بهداشت بنا به تفاهم‌نامه‌ای که با دانشگاه علوم پزشکی داریم، با حضور مدرسان تخصصی این رشته به والدین و دانش‌آموزان داده شد. علی‌رغم اینکه بودجه تخصیص یافته به این طرح مختص دانش‌آموزان پایه هفتم مدارس شبانه‌روزی مناطق محروم و حتی نه همه‌ی آن‌هاست، اما در سال تحصیلی جاری سعی ما بر این بود که تمامی مدارس شبانه‌روزی متوسطه اول در مناطق محروم تحت پوشش این طرح ببریم و نتیجه‌ی آن آموزش 850 دانش‌آموز بود.»
خالقی طرح «توانمندسازی زنان سرپرست خانوار» را طرح مورد توجه ویژه مدیرکل آموزش و پرورش مازندران معرفی می‌کند و می‌گوید که مازندران نزدیک به یک‌هزار زن سرپرست خانوار فرهنگی دارد و دلیل عمده‌ی سرپرست بودن زنانی که به دفتر او مراجعه می‌کنند، مرگ همسر و یا متارکه است.
او ادامه میدهد: «بسیاری از همکارانی که به ما مراجعه می‌کنند جزو زنان بدسرپرست هم هستند که یا همسرشان ترکشان کرده و یا به دلیل بیماری قادر به کسب درآمد نیست. این دسته از زنان با مشکلات بسیار روبرو هستند. علاوه بر مسئولیت فرزندان و خانه، مسئولیت کسب درآمد نیز را به تنهایی به دوش می‌کشند. از منابع محدود استانی برای کمک به آنان استفاده می‌کنیم.» وقتی بحث کمک از خیران را به میان می‌آورم خالقی می‌گوید که علی‌رغم حضور جدی خیران در بحث مدرسه‌سازی، تا کنون در مورد زنان سرپرست خانوار کمک چندانی از سوی خیران صورت نگرفته است که شاید یک دلیل آن این باشد که همکاران فرهنگی ما ترجیح می‌دهند موضوعات و مشکلاتشان علنی نشود.»
رئوفه سادات خالقی مشکلات زنان سرپرست خانوار را به کل بی‌تأثیر در روند کارشان نمی‌داند زیرا به گفتخ‌ی او ممکن است این زنان به دلیل خستگی جسمی و فکری بابت مشکلات خانه، در محیط کار نیز دچار خستگی روحی باشند اما معتقد است که بسیاری از همین زنان زمانی که در نقش معلم یا مربی وارد کلاس درس و مدرسه می‌شوند، محبتی بی‌دریغ نثار دانش‌آموزانشان می‌کنند. می‌گوید: «دو کار در حیطه زنان سرپرست خانوار انجام می‌دهیم: یکی برگزاری کارگاه‌های آموزشی روانشناسی و نیز حقوقی است که امسال کارگاه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را با حضور250 زن سرپرست خانوار در یک اردوی دو روزه در اردوگاه شهدای دانش‌آموز بادله در شهرستان ساری برگزار کردیم که در واقع برای توانمندتر کردن آنان بوده است. فرزندپروری به دلیل اینکه این زنان مجبورند وقت زیادی را در بیرون از منزل برای کسب درآمد بگذرانند، از موضوعات مهم این کارگاه‌ها بود. کارشناسان و رابطان ما در شهرستان‌ها نیز این دست کارگاه‌های آموزشی را برای زنان فرهنگی سرپرست خانوار در شهرستان‌ها نیز برگزار می‌کنند.»
خالقی راه‌اندازی «صندوق کوثر» بر اساس ایده‌ی مدیرکل آموزش و پرورش مازندران را یکی از اقدامات مناسب برای رفع برخی از مشکلات زنان سرپرست خانوار می‌داند که تا کنون 400 زن سرپرست خانوار از جامع ه فرهنگی استان عضو آن شده‌اند و بنا به نیاز خود وام ضروری بدون بهره دریافت می‌کنند. او ضمن اینکه به حق عضویت پنج تا بیست هزار تومان اعضا به نسبت توانایی مالی‌شان اشاره می‌کند، از کمک خیرین برای تأمین اعتبار مالی صندوق نیز نام می‌برد.
خالقی در ادامه طرح «مشکات» با هدف تقویت مهارت‌های ارتباطی دانش‌اموزان با اولیا و مربیان در پایه هشتم را به میان می‌آورد که در تمام شهرهای مازندران در حال اجرا شدن است و می‌گوید: «این طرح در تمامی مدارس متوسطه اول شهرهایی مانند بهشهر، قائم‌شهر و بابل اجرا شده است و طبق آمار تاکنون 500 دانش‌آموز پایه هشتم، 500 نفر از والدین و 120 مربی آن‌ها در این شهرهایی که برایشان مصوبه شده و به عنوان پایلوت این طرح فعال هستند، تحت آموزش قرار گرفته‌اند.»
مشاور مدیرکل آموزش و پرورش مازندران در امور بانوان به طرح «آموزش حقوق و تکالیف برای دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطه دوم» نیز اشاره دارد که برای دومین سال در کشور و در مازندران اجرا می‌شود: «نگاه وزارتخانه در این طرح این است که تا زمانی که آموزش‌های ما همگام نباشد، دانش‌آموزان آسیب خواهند دید. در این طرح حقوق شهروند، حقوق فردی، حقوق خانوادگی و حقوق تحصیلی به دانش‌آموزان در قالب یک کتابچه جامع و مدرسان تخصصی دادگستری آموزش داده می‌شود. امسال یک‌هزار دانش‌اموز شامل 200 دانش‌آموز پسر و 800 دانش‌آموز دختر به همراه والدین و مربیانشان تحت پوشش این طرح قرار گرفتند. در فروردین سال 97 نیز قرار است با همکاری معاونت پرورشی و سازمان دانش‌آموزی استان، دو هزار و 800 دانش‌آموز عضو شوراهای دانش‌آموزی شهرستان‌ها و مناطق نیز آموزش ببینند تا با ارتباطی که با سایر دانش‌آموزان دارند، در انتقال این آموخته‌ها به ما کمک کنند.»
خالقی تهیه بانک اطلاعاتی زنان توانمند در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و ورزشی برای بهره‌مندی از آنان در پست‌های مدیریتی استان را اقدامی در حال انجام معرفی می‌کند و می‌گوید: «شاخص‌هایی چون میزان تحصیلات، سابقه کاری، رزومه علمی، کارهای تحقیقاتی و پژوهشی، مهارت‌های ارتباطی و تعاملی، عملکرد آنان حتی در سطح یک مدرسه، از جمله مواردی است که در انتخاب این زنان مؤثر است اما مشکل اینجاست که خود بانوان چندان برای دست‌یابی به پست‌های مدیریتی به دلیل مشکلاتی که برایش ایجاد می‌شود، استقبال نمی‌کنند. حضور بانوان در این مناصب مستلزم ایجاد شرایط لازم است. واقعیت این است که هیچ‌یک از مسئولیت‌ها و نقش‌های متعدد زنان از دوش زنان شاغل برداشته نمی‌شود. از سویی زنان مجبورند با تلاشی مضاعف خود را در محیط کار اثبات کنند. برای رسیدن به تعادل حضور زنان و مردان در جامعه، باید درون سازمان و خانواده این تفکر حاکم باشد که زن و مرد هر دو می‌توانند به یک میزان در محیط بیرون از خانه موثر و دارای نقش باشند و در عین حال وظایف مادری و پدری خود را نیز به عهده گیرند.»
خالقی مخالف این تفکر است که زنان تمام نقش‌های دیگر را ایفا کنند و حال اگر جانی بود و فرصتی بود در اجتماع نیز حاضر شوند. او بودن زنان در عرصه اجتماعی به عنوان نیمی از جمعیت جامعه را فرصتی برای کل جامعه می‌داند که نمی‌توان آنان را به حاشیه برد.
خالقی میزان حضور فعلی زنان در منصب‌های تصمیم‌گیرنده را نسبت به چند سال گذشته تقریبا دو برابر اعلام می‌کند و می‌گوید: «قوی‌ترین عامل این اتفاق نگاه مدیرکل به حوزه زنان است و سپس تأمین بخش بیشتری از شرایط رضایتمندی بانوان. از سویی نگاه‌ها در سطح جامعه تغییر کرده و خودباوری در زنان بیشتر شده است. زنان دریافته‌اند که از نقش‌های کلیشه‌ای که جامعه برایشان در نظر گرفته فاصله بگیرند.»
از مشاور مدیرکل آموزش و پرورش در امور بانوان پرسیدم که بیشترین مشکل دانش‌آموزان دختری که مطرح شود، چیست و او پاسخ داد که با توجه به منطقه متفاوت است اما به یک اصل اشاره کرد و آن اینکه مادرها و پدرها به دلیل کسب درآمد ساعات زیادی در خارج از خانه هستند. به دنبال رفع خلا مادی، خانواده دچار خلا عاطفی می‌شود. زمانی که پدرها و مادرها در برآورده کردن نیازهای فیزیولوژیک فرزندانشان می‌مانند، فرصت نمی‌یابند به نیازهای عاطفی آنان پاسخ دهند.
می‌گوید: «در مناطق محروم نیازهای اولیه‌ای مانند تامین پوشاک و لوازم بهداشتی و خورد و خوراک مطرح است زیرا دانش‌آموزان دور از خانواده در مدارس شبانه روزی به سر می‌برند. در مدارس حاشیه‌ی شهر کارگرنشین جنس مسائل متفاوت است و بیشتر مربوط به عدم توجه والدین به فرزندان است که به دنبال آن بچه‌ها ساعات زیادی در روز رها هستند و در معرض آسیب قرار می‌‌گیرند. در واقع آزادی‌هایی دارند که برای آن آموزش ندیده‌اند و اوقاتشان با برنامه‌های مناسب پر نشده است. در مدارس روستایی ازدواج‌های زودهنگام دختران بیشتر مطرح است به شکلی که دانش‌آموزانی ممکن است در پایه هفتم ازدواج کنند و در پایه نهم مطلقه شوند که نیاز به آموزش دارند. در مدارس شهری برخلاف مدارس حاشیه شهر اختلاف والدین، وسواس والدین و برنامه‌ریزی آنان برای فرزندانشان و آسیب‌هایی که از این طریق به دانش‌اموزان وارد می‌شود، بیشتر است.»
خالقی در پایان این گفتگو بار دیگر تأکید می‌کند که امور بانوان نقطه به نقطه استان را با توجه به بضاعت و توانمان تا جایی که قابل رصد و مطرح کردن باشد، پی می‌گیرد و وارد می‌شود. حتی اگر مشخصا مربوط به بانوان نباشد. او کار در این حوزه را بسیار گسترده اعلام می‌کند اما شناسایی و مطرح کردن مشکلات زنان و دختران را مهم‌ترین موضوع کار امور بانوان می‌داند.
ارسال دیدگاه