عکس‌خوان‌بودن تیتر
واحدآموزش پانا: در عکاسی خبری با سه عنصر عکس، تیتر و شرح عکس مواجه هستیم و به‌تناسب نوع عکس و اینکه در چه جایگاهی قراردارد- آیا در خبر استفاده شده یا خود به‌تنهایی و بدون‌متن‌خبر به‌صورت یک مجموعه رساننده پیام و اطلاعات است- از این سه‌عنصر استفاده می‌شود. اما چگونه؟ بیشتر بدانید:
*بخش اول
تیتربرای عکس یا عکس برای تیتر؟
"عکس‌خوان‌بودن تیتر" یک ویژگی جدی در تیترنویسی است؛ که توجه خاصِ عکاسان خبری، تیترنویسان و خبرنگاران را می‌طلبد.
[پیشتر گفته‌ایم؛ عکس‌خبری و تیتر مکمل هم هستند و هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد بلکه به کمک هم موظفند به بهترین شکل، پیام را به خواننده منتقل کنند.
به عبارت دیگر اگر بپرسید آیا عکس وظیفه دارد تیتر را بخواند و آن را تکمیل کنید و گویای آن باشد یا تیتر باید در توضیح و تکمیل عکس بیاید. به شما خواهیم گفت. اولویت باهیچ‌کدام نیست بستگی دارد که شما از عکس چگونه استفاده می‌کنید وقتی خبری را نوشته‌اید و برای توضیح و تکمیل و جذابیت‌دادن بیشتر به آن به دنبال عکس هستید! این عکس است که باید تیترخوان باشد یعنی بتواند تیتر ما را بخواند و کامل کند؛ اما زمانی که عکس به‌تنهایی و بدون وابستگی به متن یک خبر وظیفه اطلاع‌رسانی دارد(گزارشهای تصویری) آنگاه تیتری می‌خواهیم که عکس را بخواند و گویای آن باشد.] در این گونه موارد شرح عکس، کار متن یا خبر را می‌کند و در این هنگام، تیتر عکس و شرح عکس با هم ارائه می‌شود- در این مواقع تیتر عکس، بیشتر بارخبری یا توصیفی دارد.
تصور کنید، عکسی را که قرار است در روزنامه چاپ کنید؛ قطاری است که از ریل خارج شده‌است، درختان را شکسته و از میان چند واگن که در کادر عکس دیده می‌شود، سه واگن از ریل خارج و واژگون شده‌است.
شما با دیدن عکس نمی‌توانید بفهمید که این قطار واژگون‌شده مربوط به کجا و چه زمانی است؟ در اینجا تیتر عکس ، همراه با شرحی که برای آن در نظر گرفته شده‌است و اطلاعات عکس را بازگو می‌کند به مخاطبان معادل یک خبر کامل، اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
تفاوت عکس خبری و عکس هنری
بر اساس پژوهشهای "گری برت" در کتاب نقد عکس، هر عکسی به دلیل شخصیتی که از آن برخوردار است، تیتر خاص خود را طلب می‌کند بر مبنای دیدگاه رولان بارت،اگر عکسی از تفسیر نشانه شناسانه برخوردار باشد، عکس ما هم به‌جای آنکه خبری باشد، هنری محسوب شده و به دلیل کلوزآپ(نمای‌نزدیک) عکس، بیشتر معنا و حس خاصی را به مخاطب گوشزد می‌کند. در این نوع عکسها، تیتر حسی خواهد بود و حتی ممکن است مستقیم به موضوع عکس اشاره نکند و به‌تبعیت از قاعدۀ تفسیر عکس، معناگرا شود.
اگر عکس ما، خبری باشد که از آن همواره به "شکارلحظه ها" یاد شده‌است. بی‌تردید بار "نگاه ارتباطی" عکس که وجوه انتقال اطلاعات را بر دوش می‌کشد به "نگاه هنری" آن می‌چربد. [یعنی باید سعی کنیم به‌گونه‌ای عکس بگیریم که انتقال معنای خبر را به طور کامل انجام دهد. البته این به معنای بی‌توجهی به ابعادهنری عکس نیست] زیرا وقتی"لوکیشنِ" صحنه‌ای که قرار است عکاس، عکاسی کند و فشاردادن چندین باره شاتر و فرصتی که برای انتخاب بهترین عکس دارد ابعاد هنری عکس را پوشش می‌دهد و اینها فرصتی است که در آن "خلاقیت هنری" عکاس، حرف می‌زند.
با آنچه که گفتیم؛ می‌توان نتیجه گرفت که عکاسی در دنیای روزنامه‌نگاری نخست "بار ارتباطی" دارد. زیرا بالحظه و ثبت واقعیت - آن‌گونه که هست- ارتباط اتفاق می‌افتد و تیتر چنین عکسهایی بخشی از اطلاعات و پیام موردنظر را با خود همراه دارد و به‌همین دلیل عکسهای خبری قدرتمند، همواره بخشی از وظیفه تیتر و در مواردی تمام وظیفه تیتر را می‌توانند به دوش کشند. اما در عکسهای هنری لزوماً عکس به‌دنبال انعکاس واقعیت نیست بنابراین از تیترهایی که انتقال‌دهنده واقعیت باشد نمی‌توان سود جست.
تیتر برای عکس
[در نظر داشته باشید؛ آنچه‌که گفته شد (عکس خبری می‌تواند قسمتی زیاد یا همۀ وظیفه تیتر را به دوش بکشد) نافی نوشتن یک تیترمناسب برای عکس خبری نیست و لازم است با رعایت همه قواعد تیترنویسی و ویژگیهای تیتر، تیتری مناسب برای عکس بنویسیم.
**بخش دوم
اصول اولیه تیتر و شرح عکس نویسی برای عکس
- تیتر عکس حتما باید گویا و بدون ابهام باشد تاکید می‌کنیم؛ بدون ابهام و جامع، اگر شما می‌دانید در فلان مراسم چه کسی حضور داشته، عنوان مراسم چه‌بوده‌است و کی و کجا بوده‌است دلیلی ندارد همه مردم آن را بدانند این امر بویژه برای گزارشهای تصویری و مجموعه عکسهایی که از یک رویداد منتشر می‌کنید ضرورت دارد لذا باید تیتر و شرح عکس شما بدون ابهام بوده و به عناصر خبری کی؟ کجا؟ چه کسی؟ و چرا؟ چگونه و چه پاسخ دهد.
- برای این‌کار عکاس باید حتما راجع به رویدادی که از آن عکس تهیه می‌کند اطلاعات کامل و درست داشته باشد نام و نام خانوادگی و عنوان افراد درگیر رویداد.
- اگر از یک همایش یا کنفرانس و جشنواره .... عکس تهیه می کنید فقط به عکس گرفتن از بیلبورد و بنر پشت سخنران برای معرفی رویداد اکتفا نکنید همه مخاطبان اینقدر دقیق نیستند که بنر پشت سخنران جلسه را بخوانند و بدانند که چندمین همایش در کجا و در چه روزی است . این موارد را در قالب لید خبر و شرح عکس بدهید.
- اگر گزارش تصویری از یک روستا بخش و خلاصه مکانی تهیه کرده اید در قالب شرح عکس به مخاطب اطلاعات بدهید.
مثال:
*روستای ... در .... مرکز استان.... با.... خانوار و... جمعیت . شغل اغلب روستائیان دامداری است .
این اطلاعات متناسب با نوع عکسها و محوریت موضوع متفاوت است .
- بخشی از این عناصرخبری را در تیتر پاسخ دهید(بخش مهم و جذاب خبر و رویداد) و تعدادی دیگر از عناصر را در لید پاسخ گویید.
---------------------------------------------------------------------
منبع : بخش اول : تیتر نویسی ؛ مجید رضائیان با تغییرات و توضیحات واحد آموزش پانا
بخش دوم واحد آموزش پانا
ارسال دیدگاه