حل موضوعات بین المللی ایران، مورد توجه دولت دوازدهم باشد

مهدی مطهر نیا استاد دانشگاه و آینده پژوه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی پانا، با اشاره به شرایط بحرانی و تنش زایی بیش از پیش بازیگران برون منطقه ای گفت: در بعد منطقه ای اکنون شاهد یک فتنه به تمام معنا در چارچوب ایجاد شکاف قومی و مذهبی هستیم که ایجاد کننده نوعی نفرت در منطقه شده است. بر خلاف آنچه که گفته می شود که ایران باید بیشتر به منطقه توجه کند؛ تاکید من برآن است که اولویت سیاست خارجی ایران، در منطقه شکل می پذیرد اما برای حل این اولویت، نیازمند حل مسائل ایران با نظام بین الملل و در مرکزیت آن با واشنگتن هستیم. این اقدام، اولین حرکت را به عهده می گیرد تا بتواند سطح زبرین را شکاف داده و با تمرکز و تاثیر بیشتری لایه های منطقه ای را جراحی کند. بر این اساس اولویت، منطقه است اما برای رسیدن به آن نباید اوّلیت نظام بین الملل را از نظر دور داشت.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه این نکته در ظاهر و سطح بیرونی اینگونه نشان می دهد که ایران باید به دنبال حل مشکلات خود با بازیگران منطقه ای باشد؛ اما باید دانست که با گذر از این لایه به لایه های زیرین، این ایالت متحده امریکا و کشورهای فرامنطقه ای هستند که با پشتیبانی از پایتخت هایی مثل ریاض و رژیم هایی مانند رژیم حاکم بر تلاویو نقش اصلی را بازی می کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر ضرورت کنشگری موثر و فعال ایران عنوان کرد: تا زمانی که موضع ایران در قبال نظام بین الملل و نظم حاکم بر آن، به ویژه بازیگران اثرگذاری مانند امریکا، چین و اتحادیه اروپا به عنوان سه رقیب اصلی برای شکل بخشیدن به آینده منطقه، مشخص نشود و ایران از هم اکنون سناریو های متفاوتی برای نظم نوین جهانی و انتخاب شریک استراتژیک خود نداشته باشد؛ نمی تواند هزینه های ملی خود در ابعاد منطقه ای را نیز کاهش دهد.

وی همچنین مهمترین دستاورد وزارت امور خارجه در دولت یازدهم را گریز از «اکنون زدگی» دانست و عنوان کرد: بازگشت به گذشته نه به صرفه و نه ممکن است و رفتن به آینده هراس آور جلوه می کند. دولت روحانی و شخص ظریف و تیم دیپلماتیک نزدیک به او، شجاعانه از این شرایط فاصله گرفته اند و با کدگذاری «نرمش قهرمانانه» توسط مقام معظم رهبری، و حمایت­های ایشان، و رفتن به آینده در قالب 5+1 و حل و فصل امیدوارکننده پرونده هسته ای، مسیر رو به جلو را در پیش گرفتند.

وی ادامه داد: کارکرد وزارت امور خارجه از قدرت بیشتری برخوردار شد؛ اگر چه ساختار این وزراتخانه چندان تغییری نکرد و چابکسازی و استفاده از کنشگران و بازیگران و فعالان حوزه سیاسی در بخش تخصصی این وزارتخانه، چندان صورت نگرفت؛ اما تلاش های خوبی صورت گرفت که سبب شد ظریف به عنوان یک دیپلمات برجسته بین المللی زمینه های بازگشت اعتبار بین المللی ایران در محافل گوناگون منطقه ای و جهانی را شکل و محتوای بهتری ببخشد. به گونه ای که امروز ظریف توسط نزدیک ترین رقبا و دشمنان منطقه ای ایران، به عنوان یک فرد موثر در افکار عمومی نظام بین الملل، در میان نخبگان و توده مردم پذیرفته شده است.

این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: این وضعیت برای دور دوم ریاست جمهوری روحانی، وضعیت مناسبی است. او باید پس از خروج از اکنون زدگی و کنارگذاشتن هراس برای رفتن به آینده، پرونده های متفاوت گریبانگیر نظام جمهوری اسلامی ایران با سایر بازیگران نظام بین الملل در ابعاد مختلف را مورد توجه قرار دهد. ستون فقرات این چالش ها و بحران های حاصل از عدم مدیریت صحیح این چالش ها، در دولت های قبل، به ویژه دولت های نهم و دهم است که فضای گفتمان جمهوری اسلامی ایران و ملت و دولت برخواسته از اراده ملت را مخدوش کرد.

مطهرنیا در ادامه یادآور شد: در کمپین انتخاباتی حسن روحانی شاهد جمله ای معنادار و هوشیارانه از او بودیم. او اعلام آمادگی کرد که با حمایت مقام معظم رهبری حاضر است مسائل موجود در حوزه سیاست داخلی و خارجی را حل کند. در عرصه سیاست داخلی باید به دنبال تحکیم وحدت ملی میان گروه های سیاسی باشد. و در حوزه سیاست خارجی با گفتمان صلح باید حرکتی در حل و فصل مشکلات با بازیگران بین المللی داشته باشد که ایالات متحده امریکا ستون فقرات استخوان ماهی آن است.