هر برنامه‌ای در آموزش و پرورش باید پیوست رسانه‌ای و آموزشی داشته باشد

رضامراد صحرایی با حضور در برنامه زنده «صف اول» از شبکه خبر در خصوص رتبه‌بندی فرهنگیان و افرادی که مشمول رتبه‌بندی نشده و یا به رتبه اعطایی خود اعتراض دارند، گفت: بهتر است ابتدا بگوییم رتبه‌بندی چیست و چه هدفی داشته است. رتبه‌بندی، یک نظام پرداخت مبتنی بر شایستگی است و یک سری اصولی دارد که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده است. برای مثال؛ مدرک تحصیلی، کمتر از 10 درصد امتیاز فرد را شامل می‌شود و شایستگی‌های فردی و حرفه‌ای باید در کنار هم قرار گیرند تا رتبه فرد مشخص شود.

وی با بیان اینکه معیشت، یکی از پیامدهای اجرای قانون رتبه‌بندی فرهنگیان است، اظهار کرد: طی 10 سال گذشته، دولت پیشین علی‌رغم 3 سال فرصت و تامین 8 هزار میلیارد تومان اعتبار نتوانست اجرا کند اما دولت سیزدهم این قانون را اجرا کرد و بیش از 40 هزار میلیارد تومان نیز برای اجرای این قانون گذاشت.

صحرایی با بیان اینکه با فرض صحیح بودن همه اعتراضات باز هم حدود 70 درصد از فرهنگیان به رتبه خود اعتراض نکرده‌اند و این یعنی حدود 70 درصد از رتبه اعطایی خود راضی هستند و پسندیده‌اند که بخش مهم و تعداد بیشتری از معلمان است.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: به تمام اعتراضات با رعایت اصول مربوطه رسیدگی می‌شود و آیین‌نامه نیز اصلاح می‌شود اما نکته مهم این است که رتبه‌بندی در این مرحله مستقر شده و بعد از استقرار به مرحله استمرار و تضمین می‌رسد و درواقع رتبه‌بندی، ضامن تضمین و پویایی نظام آموزش و پرورش است چرا که افراد 3 سال بعد دوباره باید همان رتبه را احراز کنند و اگر 2 مرحله نتوانند رتبه خود را احراز کنند تبدیل به نیوری اداری می‌شوند.

وی اظهار کرد: آنچه که طی این مدت فهمیدم این است که چه قانون و چه آیین نامه نظام رتبه‌بندی فرهنگیان به خوبی حتی برای مدیران مدارس که اولین نمره و امتیاز را می‌دهند نیز جا نیفتاده و یک پیوست رسانه‌ای و آموزشی می‌خواسته تا به طور کامل جا بیفتد‌. برای مثال؛ در شایستگی‌های مختلف باید حداقل کف امتیاز را به دست بیاورند تا به رتبه مد نظر برسند در حالی که ممکن است در یک شایستگی امتیاز 900 بیاورد اما در شایستگی دیگر، امتیازش پایین باشد و این سبب پایین بودن رتبه همکاران شود.

صحرایی با بیان اینکه 3 مسیر را در رتبه‌بندی طی می‌کنیم، خاطرنشان کرد: مسیر اول، رسیدگی به اعتراضات است که معترضان تا 11 اردیبهشت مهلت داشتند تا مستندات خود را بارگزاری کنند که با هماهنگی سازمان اداری و استخدامی، فرصت بارگذاری مدارک جدید را ایجاد کردیم. 45 هزار نفر از همکاران فاقد رتبه و 35 هزار نفر نیز به دلیل عدم بارگزاری مدارک بلاتکلیف هستند که تا پایان اردیبهشت تعیین تکلیف می‌شوند.

وی افزود: سپس نوبت رسیدگی به اعتراضات است که کاملا جدی به اعتراضات رسیدگی می‌شود و چون رسیدگی به اعتراضات به‌صورت سیستمی است حتی ممکن است ربه فرد پایین هم بیاید.

صحرایی ادامه داد: مسیر سوم، کارگروه رصد و ارزیابی رتبه‌های اعطاشده به‌ویژه رتبه‌های 4 و 5 را بررسی و صحت‌سنجی و اعتبارسنجی می‌کنند که ببیند تا چه اندازه درست است.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: در صورت نیاز، آیین‌نامه رتبه‌بندی اصلاح می‌شود که اگر صرفا اصلاح آیین‌نامه باشد در دولت اصلاح می‌کنیم اما اگر نیاز به اصلاح قانون باشد باید با مجلس شورای اسلامی هماهنگ شویم.

وی با بیان اینکه خواهش بنده از همکاران فرهنگی این است که صبور باشند، اظهار کرد: تعیین رتبه‌ها تا پایان اردیبهشت به اتمام می‌رسد و رتبه‌های جدید اعطایی تا شهریور انجام می‌شود و در واقع در شهریورماه باز هم رتبه‌بندی داریم.

صحرایی تصریح کرد: کار رتبه‌بندی این است که فرد را در مسیر ارتقا قرار دهد و این هدف رتبه‌بندی است. ضمن اینکه همکاران را باید مرتب و به‌روز آموزش می‌دادیم که این کار را نکرده‌ایم اما الان این امر طراحی می‌شود و این پویایی از الان شروع می‌شود و شورای توسعه منابع انسانی تشکیل شده و پیش‌بینی می‌کنیم که امسال حداقل 50 ساعت آموزش را همکاران ببینند که حد مطلوب آن 200 ساعت است چرا که معلم دائماً نیاز به آموزش دارد.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه اجرای رتبه‌بندی را باید تحسین کرد، خاطرنشان کرد: اشتباهات عجیب و غریبی در گذشته کرده‌ایم و کرونا هم سبب شده و آموزش همکاران نیز مجازی شده در حالی که حداقل نصف آموزش‌ها باید حضوری باشد. یکی از اتفاقات جدید در این حوزه این است که دانشگاه فرهنگیان که 82 شعبه در کشور دارد را را پای کار بیاوریم ضمن اینکه اعضای هیات علمی و ظرفیت دانشگاه‌های دیگر را باید به خدمت بگیریم و از بخش خصوصی هم در نرم‌افزارهای کاربردی باید کمک گرفته شود.

وی افزود: تمرکز، جوهره استراتژی است و امروز تمرکز بر پاسخگو کردن سیستم کرده‌ایم ضمن اینکه آموزش‌های ضمن خدمت تقریبا رها شده بودند در حالی که باید از ظرفیت گروه‌های آموزشی بهره ببریم.

صحرایی با بیان اینکه دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی کاملا کاربردی است، ادامه داد: امسال برای اولین بار در تاریخ آموزش عالی و دانشگاه فرهنگیان 1000 دکترمعلم را عضو هیات هلمی این دانشگاه کردیم.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش در بخش دیگری از این برنامه با بیان اینکه 100 درصد معتقدم که اصلاحات در کتاب‌های درسی باید صورت پذیرد، گفت: بنده خودم در سال 1370 معلم شدم و چندین سال بعد که دختر من دانش‌آموز شد، همان کتاب‌ها را می‌خواند که من در دوران مدرسه می‌خواندم. این نشان می‌دهد که ما به بچه های خود ظلم کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه در تغییر کتاب‌های درسی همواره عقب هستیم، اظهار کرد: از سال گذشته تاکنون بیش از 5 هزار عنوان در قالب رمزینه‌ها به کتاب‌های درسی اضافه شده است. 150 میلیون جلد کتاب در سال، چاپ می‌کنیم و جزو معدود کشورهایی هستیم که کتاب را با قیمت خیلی کم به دست مصرف‌کننده می‌رسانیم.

صحرایی با بیان اینکه سرعت تحولات بالاست اما سرعت ما در انطباق با این تحولات، پایین است، ابراز کرد: 3 تغییر جدی در راه است. اول اینکه فعالیت‌های یادگیری را کاربردی کنیم. دوم، گنجاندن مطالب جدید مانند سواد رسانه و جوانی جمعیت در کتاب‌ها و سوم، افزودن مطالب دیگری به کتاب‌ها است که لازم است دانش‌آموزان با تاریخ و مفاخر کشور آشنا شوند.

وی افزود: این‌ها فرآیندی است که آغاز شده و بازطراحی کلاس درس و اصلاح برنامه درسی ملی را آغاز کرده‌ایم که به‌طور جدی و در حد وسیعی در حال بررسی است که برای مثال؛ اگر درسی به مدت 4 ساعت در هفته برای دانش‌آموزان است آیا کافی است، کم است یا زیاد است؟

صحرایی با بیان اینکه پیوستگی در برنامه درسی باید ایجاد شود، خاطرنشان کرد: برای مثال؛ باید ببینیم درس ریاضی از پایه هفتم تا دوازدهم به چه هدفی می‌خواهد برسد.

سرپست وزارت آموزش و پرورش گفت: نکته بعدی، کاربردی کردن است چرا که مدام افراد دانشگاهی تربیت می‌کنیم در حالی که باید ببینیم آیا لازم است. تعداد بیکاران تحصیلکرده بیشتر از دیپلم‌های بیکار است که این موضوع را در یک جا باید حل کنیم.

وی افزود: نکته بعدی، انظباق درس‌ها و کتاب‌ها با نیاز بچه‌ها است که خیلی جدی باید دنبال کنیم. همانطور که در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی عرض کردم که جاده پیچیده اما ما نپیچیده‌ایم مثلا؛ کتاب‌ها شوق‌انگیزی لازم را ندارند در حالی که ارتباط بین محصل و کتاب، خودش یک موضوع مهم بوده و طراحی و تولید مواد آموزشی، یک تخصص است. همچنین جامعه معلمان در تولید کتاب‌ها خیلی باید نقش‌آفرین باشند.

صحرایی با بیان اینکه حذف یارانه برخی کالاها به یک نگرانی جدی تبدیل شده و 85 درصد افزایش قیمت کتاب داشتیم، خاطرنشان کرد: با تعامل، پیگیری و تبیینی که صورت گرفت، رئیس‌جمهوری تاکید کرد که اصلا نباید کتاب‌ها تا این اندازه افزایش قیمت داشته باشد و قیمت کتاب‌ها نباید بیشتر از متعارف و نرخ تورم، بالا برود و به همین دلیل قیمت کتاب‌ها کاهش پیدا کرد و اکنون ثبت سفارش آن آغاز شده است.

وی با اشاره به دیدار روز سه‌شنبه (12 اردیبهشت) معلمان با رهبر معظم انقلاب اسلامی اظهار کرد: وقتی مسیر پیش روی وزارت آموزش و پرورش را در این دیدار تاریخی عرض کردم، ایشان فرمودند که شدنی است و این کارها بلندپروازی نیست بلکه همت و اراده می‌خواهد.

صحرایی با بیان اینکه یکی از اشکالات ما این است که خود را از درون باید تقویت کنیم، اظهار کرد: یکی از کارها این است که برای هر بخش باید یک پیوست داشته باشیم که این بخش به چه دردی می‌خورد و باید برای والدین هم جا انداخت که هر بخش به چه درد بچه‌ها می‌خورد.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه خلاء شناختی و ادراکی بین بچه‌ها و خانواده و معلم خیلی زیاد شده است، گفت: نسل امروز مظلوم هستند و در طول 6 سال، معادل تحولات 6 دهه را تجربه کرده‌اند در حالی که راه جایگزین، آموزش ترکیبی است و باید تبیین شود که کلاس، محل یادگیری است نه آموزش؛ در این صورت بخشی از آنچه که باید یاد بگیرند بر گردن خودشان است‌.

وی با بیان اینکه اگر رویکرد اینطور باشد که کلاس، محل یادگیری است تمام محتوای تولیدی در شبکه شاد قرار می‌گیرد، اظهار کرد: پیامد مهم دوران پساکرونا در نظام آموزش و پرورش، آموزش ترکیبی است که از دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی باید آغاز کنیم چرا که معلمان جدید می‌توانند به‌صورت مجازی آموزش دهند.

صحرایی با بیان اینکه اگر نگاه به آینده باشد، مسائل حل می‌شود، تصریح کرد: علت اینکه دانش‌آموز یاد نمی‌گیرد این است که به جای تدریس برای آینده با شیوه‌های گذشته تدریس می‌کنند در حالی که بعضی وقت‌ها لازم است که عینک را برداریم و در این صورت تحول اتفاق می‌افتد.

وی افزود: دلیل عدم اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم این است که تحول در ذهن مجری اتفاق نیفتاده است.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش در خصوص مدرسه‌سازی با بیان اینکه مدرسه‌سازی، موضوع بسیار مهمی است که در سال گذشته 13 هزار کلاس درس در کشور ساختیم و این در حالی است که تعدا کلاس‌های یک کشور در اطراف ما گاهی به این اندازه نیست.

وی با بیان اینکه مدرسه‌سازی شامل 2 بخش ساخت و بازسازی یا نوسازی است، اظهار کرد: نیاز به دیدگاه جدید در این زمینه داریم. در برخی مناطق پایتخت مدارس 3 و 7 کلاسه داریم که باید مولدسازی شده و به سمت مجتمع‌های بزرگ آموزشی باید برویم که هم تعداد کلاس و هم تعداد معلمان در آن زیاد باشد.

صحرایی تاکید کرد: مهمترین اولویت ما اتمام پروژه‌ختی نیمه‌تمام است چرا که پروژه‌ها وقتی مشمول مرور زمان شوند، گران تمام می‌شوند و نکته بعدی استفاده از ظرفیت خیرین است. مقرر بود به اندازه‌ای که خیرین می‌آورند، دولت نیز آورده داشته باشد اما آن‌ها از دولت جلو زدند و این موضوع را به صورت جدی در دستور کار داریم اما منابع ما به اندازه نیازمان نیست.

وی با طرح این سوال که آیا وجود مدارس 2 نوبته بد است، خاطرنشان کرد: تعداد قابل توجهی از مدارس کشور، تک‌شیفته هستند و بعدازظهرها کاملا تعطیل می‌شوند در حالی که در همان محله شاید نیاز به زمین بازی باشد که می‌توان در شیفت دوم استفاده کرد. نکته بعدی، تراکم کلاس‌ها است که در تراکم ملی، نزدیک به استاندارد هستیم. مدرسه‌سازی و تراکم کلاسی، متغیرهای بیرونی هم دارد که در اختیار آموزش و پرورش نیست که یکی از این متغیرها مهاجرت است.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه موضوع سوم در تراکم کلاسی، اتباع بیگانه هستند، گفت: کشورمان با فرهنگ غنی که داردف آغوش خود را به روی مردم افغانستان باز کرده و به همین دلیل، کل پروژه کلاس‌ها و تراکم آن در اختیار آموزش و پرورش نیست اما کاهش تراکم و مقاوم‌سازی و آینده‌نگری در تاسیس مدارس در برنامه آموزش و پرورش قرار دارد در حالی ک در جاهایی آینده‌نگری نکرده‌ایم.

وی اظهار کرد: نرخ جمعیت هم مساله دیگری است که در بازه‌ای از 18 میلیون دانش‌آموز به 12 میلیون کاهش یافت اما امسال تا 17 میلیون پیش می‌رویم. مساله بعدی این است که گاهی به فکر کارها نیستیم. برای مثال؛ وقتی شهرک ساخته ایجاد می‌شود طبق قانون باید مدرسه هم ساخته شود.

صحرایی با بیان اینکه این‌ها نکاتی است که دنبال می‌کنیم، خاطرنشان کرد: تراکم دانش‌آموزی در سرجمع کشوری خوب است اما امیدوارم تراکم بیشتر از این نشود.

وی در خصوص کمبود معلم در آموزش و پرورش گفت: کمبود معلم 2 قضیه دارد. در ساماندهی معلمان به ازای هر کلاس ابتدایی، یک نفر آموزگار نیاز داریم و عامل بیرونی نیز در این زمینه موثر است. مثلا؛ اجرای برخی قوانین مثل جوانی جمعیت سبب شده که نیرو در برخی مناطق مازاد است و در برخی مناطق کم است و ردیف استخدامی هم که داده می‌شود باز هم با استفاده از قانون جوانی جمعیت به شهر دیگری منتقل می‌شوند و این مشکل را داریم ضمن اینکه نمی‌توانیم قانون را هم اجرا نکنیم.

صحرایی با بیان اینکه به سمت تربیت مربی چندساحتی باید برویم، اظهار کرد: اگر در دوره‌های دانشگاه تربیت شده باشد، می‌تواند درس غیرتخصصی را هم تدریس کند. برای مثال؛ در دوره‌ای رشته ریاضی کم شده بود و معلمان اضافه بودند که رشته ریاضی مجددا در سال گذشته افزایش پیدا کرد.

وی با بیان اینکه تامین معلم یکی از مهمترین مباحث ماست و تاکید وزارت آموزش و پرورش هم به تربیت معلم است، اظهار کرد: تربیت، تامین و تعلیم معلم، مسائل مهم است که از امسال کل ظرفیت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در اختیار آموزش و پرورش خواهد بود. دانشگاه فرهنگیان نیز سالانه 25 هزار نفر جذب می‌کند و 25 هزار نفر هم فارغ‌التحصیل می‌شوند و گزینه بعدی برای تامین معلم، برگزاری آزمون استخدامی است که شیوه خوبی نمی‌دانیم.

صحرایی با بیان اینکه امسال برای اولین بار، دوره‌های 2 مدرکی را با سایر دانشگاه‌ها اجرا می‌کنیم.یعنی فرد 2 سال را در دانشگاه خود تحصیل کرده و سپس وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شود. در خصوص آزمون استخدامی نیز یک مرحله که جمعه گذشته برگزار شد و یکی هم در آینده خواهد بود اما در شیوه جذب به سمتی خواهیم رفت که مشخص باشد که فرد برای معلمی تربیت شده است.

وی تصریح کرد: مادامی که مسیر تربیت معلم را زنده نگه داریم در جذب بهترین‌ها موفق خواهیم بود. تغییرات خوبی در پیش رو داریم. در خصوص اتباع خارجی نیز 700 هزار نفر باسواد شده‌اند و تا نفر آخر برای اتباع بیگانه ثبت‌نام داریم.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که آیا به عنوان وزیر پیشنهادی این وزارتخانه به مجلس شورای اسلامی معرفی خواهد شد، گفت: اطلاع ندارم و واقعا نمی‌دانم. سعی دولت این است که کسی را معرفی کند که بتواند این بار سنگین را بردارد اما تا این لحظه نمی‌دانم که چه کسی معرفی خواهد شد. بنده اگر در دانشگاه فرهنگیان باشم که با تمام توان خدمت می‌کنم و اگر در آموزش و پرورش هم باشم باز هم در خدمت دانشگاه فرهنگیان خواهم بود.