سرپرست گروه محلی «روناک» در گفت‌وگو با پانا
کیوان علیمحمدی: هدف گروه روناک نشر آواهای کاملاً اصیل با رنگ و بویی محلی است
تهران (پانا) - کیوان علیمحمدی سرپرست گروه روناک می‌گوید روناک در استفاده از سازهای موسیقی محلی و نواحی، جایگاه و حساسیت ویژه‌ای دارد و هدف و تمام تلاشش از ابتدای تاسیس تاکنون این بوده است که آواهای کاملاً اصیل و رنگ و بویی محلی را نشر دهد.
گروه محلی «روناک» به سرپرستی کیوان علیمحمدی فعالیت خود را از سال 1380 آغاز کرد. این گروه از همان شروع کار برای دستیابی به موسیقی بکر نواحی مختلف از اهالی موسیقی و کارشناسان بومی بهره جست و ضمن تحقیقات زمینه‌ای به این مهم دست یافت.
هدف گروه «روناک» معرفی موسیقی و نغمه‌ها و ملودی‌های محلی به همگان بود، که در این مسیر توانست در مجامع بین‌المللی نیز حرف برای گفتن داشته باشد.
علیمحمدی به عنوان سرپرست گروه، پوشش اقوام مختلف ایران را به کمک اعضای گروه خود در معرض تماشا گذاشت.
این گروه کنسرت‌هایی را در خارج از ایران و در کشورهایی همچون فرانسه، ایتالیا، مالزی، دوبی، بحرین، کویت، ترکمنستان، آلمان، روسیه و… برگزار کرده است. آواهای گیلکی، کردی، لُری، بندری، عربی و…. آلبوم‌های موجود در بازار این گروه محلی است.
با سرپرست این گروه که خود خواننده و نوازنده نیز است گفت‌وگو کرده‌ایم که در زیر می‌خوانید.
مبنای انتخاب اعضا در ابتدای امر چه بود؟ آیا این اعضا ثابت بوده و هستند؟
مبنای انتخاب اعضای گروه من بر طبق نیاز رسانه‌های محلی و خواننده‌های محلی مختلف ایران بوده و تعدادی از اعضای گروه خانواده خودم هستند که ثابت بوده و بقیه اعضا از شهرهای متغیر هستند. تک تک اعضای گروه در ابتدا به ساکن با گروه همراه بودند و با فراخوانی که گروه داده بود به ما پیوستند.
در هر صورت وقتی قرار است به موسیقی یک ناحیه از ایران بپردازیم بنا به گستردگی که ایران دارد به لحاظ جغرافیایی و قومیت و محلیت، لازم بود که از افراد زبده و کارآمد که مختص همان محل و ناحیه هستند استفاده شود چون آنها تسلط بیشتری بر زبان لهجه و گویش خود دارند و کمک بزرگی به گروه روناک می‌کنند. هم از سر اجبار و هم از روی علاقه معتقدیم که باید از بهترین گزینه‌های آن منطقه در زمینه نوازندگی و خوانندگی استفاده شود. مبنای انتخاب اعضا در گروه بر این اساس صورت گرفته است کسانی که توانمندترند اولویت دارند.
از نوازندگان میهمان نیز بهره‌مند شده‌اید. این مهم در چه راستایی صورت گرفت؟
بله از نوازندگان مهمان هم استفاده کردم چون دوست داشتم آواها کاملاً اصیل و رنگ و بویی محلی داشته باشند از نوازندگان محلی استفاده کردم تا به این مهم دست یابم. همچنین در ابتدا در هر قومیت از خواننده‌های معروف همان قوم استفاده کردم.
چون شدیداً بر این اعتقاد هستم که هر کسی بهتر از دیگری می‌تواند فرهنگ، آداب و رسوم، لهجه، گویش و حتی پوشش شهر، محل و روستای خود را به دیگران معرفی کند چون از کودکی شناخت کافی نسبت به آن داشته است. او سفیر فرهنگی محله خویش است.
انتخاب‌بندی سازها بر اساس محله و نواحی صورت می‌گیرد یا یک سری سازهای ثابت هست که بر مبنای آن نسبت به تنظیم قطعات اقدام می‌کنید؟ چرا؟
بعضی از سازها بر طبق همان نواحی ملودی‌هایی که دارند، انتخاب می‌شوند که رنگ و بوی کار تغییر نکند ولی بعضی از سازها به طور ثابت «روناک» را همراهی می‌کنند.
استفاده از سازها در جای جای موسیقی محلی و موسیقی نواحی، جایگاه و حساسیت ویژه‌ای دارد. چون اگر به اشتباه از یک ساز در گوشه‌ای از موسیقی بر فرض مثال یک منطقه دیگر استفاده شود، کلیت آن موسیقی را به هم می‌ریزد. بنابراین حساسیت ما روی این قضیه بسیار ویژه است و به کمک کارشناسان مناطق مختلف که جزو بزرگان فرهنگ و موسیقی آن منطقه به حساب می‌آیند سعی کردیم از پس این مشکل برآییم.
فکر می‌کنید به هدف پیوند مردم با موسیقی محلی نزدیک شده باشید؟
صددرصد! با یک نگاه سرانگشتی به مخاطبان گروه روناک در مجامع بین‌المللی و کشوری متوجه می‌شوید که این گروه بسیار موفق بوده است که موسیقی محلی را به اقوام دیگر معرفی کند شاید پیش از این، اهالی محترم یک منطقه شناخت دقیقی نسبت به موسیقی منطقه دیگر نداشتند اما با وجود گروه روناک این مهم تا حدودی اتفاق افتاد تا بر فرض مردمی که در خانه نشسته‌اند و به شناخت موسیقی دیگر منطق علاقه دارند، برای آشنایی با موسیقی نواحی دیگر دکمه‌ای را فشار دهند و نواحی دیگر را با استفاده از موسیقی، ملودی و کلامی که در هر منطقه و در دل فرهنگیان نهفته است، را گوش کنند.
اگر سلیقه مخاطب ایجاب کند به سمت و سوی دیگری سوق داده شوید، این کار را می‌کنید؟
در سال ۱۳۹۴ به این باور رسیدم که غذای روح جوانان باید موسیقی به‌روزی باشد که جوان‌ها را به خود جذب کند به همین دلیل در سازها، انتخاب آنها و چیدمانش آن تغییراتی ایجاد کرده و آنها را در گروه روناک لحاظ کردیم.
باز هم اگر احساس کنیم و به این باور رسیدیم که روح جوانان نیازمند خوراک روحی بیشتر و بزرگتری است، دست به کار می‌شویم و موسیقی‌ای با توجه به علایق روحیات آنها فراهم می‌کنیم تا به سمت و سوی موسیقی‌های مبتذل نروند. امیدوارم بتوانیم موفق شویم چون مردم نسبت به موسیقی سنتی کمی گریزان شده و نسبت به قبل از این موسیقی استقبال چندانی نمی‌کند هر چند که روناک با نزدیک شدن به مردم توانسته است تا حدودی این مشکل را حل کند.
قطعا مخاطب و جامعه امروزی نیاز به موسیقی مدرنتری دارد. برای نزدیک شدن به چنین مقوله‌ای چه تمهیداتی در نظر داشته‌اید؟
کسانی که کار هنری می‌کنند قبل از هر چیز باید مردم را بشناسند آنها قبل از این که هنرمند باشند باید روانشناسان، جامعه‌شناسان و مردم‌شناس خوبی باشند تا بتوانند با توجه به روحیات آنها علائق و سلائق‌شان دست به هنر بزنند و کاری کنند که آنها را راضی کنند به لحاظ روحی.
خوشبختانه در گروه روناک این اتفاق افتاده است و اگر موسیقی محلی کار می‌کنیم این طور نیست که فقط و فقط موسیقی محلی باشد. به کمک ابزارها و امکانات و سازها و حتی ملودی‌های جدیدتر سعی کردیم آن نوع موسیقی را به روز کنیم تا به گوش شنونده خوش بیاید.
ضمن اینکه «روناک» به تنهایی مسئول تغذیه روحی مردم نیست. گروه‌ها و خوانندگان مختلفی دارند در سبک‌های مختلف فعالیت می‌کنند و هرکس با توجه به سلیقه‌ای که دارد می‌تواند دست به انتخاب بزنند. «روناک» که یک گروه محلی است و قطعاً از آن توقع نمی‌رود که تن به موسیقی مدرن امروزی بدهد و خدایی ناکرده از هدف اصلی خود که همانا شناساندن موسیقی محلی غم‌های مختلف به مردم است دور شود.
دغدغه گروهی مثل «روناک» چیست؟
دغدغه گروه روناک بی‌توجهی مسئولان است که هیچ وقت نتوانست حامی گروه بین‌المللی مثل روناک باشد که خود همانند یک ارکستر فولکور ملی سفیر نواها و آداب و رسوم موسیقی و اشعار محلی در تمام ایران و خارج از ایران بوده است و هیچ پشتوانه مالی و حمایتی نداشتیم تا به الان. به تنهایی توانستم طی این چند سال موسیقی اقوام را بر روی صحنه ببرم.
اما مردم دغدغه اصلی ما هستند؛ مردم و موسیقی. ما خیلی سعی می‌کنیم پیوند بین مردم و موسیقی باشیم. اگر مسئولان همراه و همگام باشند و از ما حمایت کنند نتایج بهتر و بیشتری به دست می‌آوریم و بسیار موفق‌تر می‌شویم و گام‌های محکم و استوارتری برخواهیم داشت.
آیا فقط بر روی قطعات کهن فعالیت دارید یا قطعات مستقل نیز با امضای خودتان نیز وجود دارد؟
خیر، قطعاتی با امضای خودمان هم وجود دارد. گروه روناک یک گروه مستقل است و وظیفه آن نه تنها پرداختن به موسیقی‌های اصیل قدیمی و محلی بلکه با ساخت قطعات مستقل که همیشه همراه با ویدیو‌های مرتبط بوده و همواره سعی بر این داشته‌ایم تا فرهنگسازی جدیدی را آغاز کرده باشیم، گروه روناک قطعات مستقلی با امضای خود در کارنامه‌اش دارد. که برخی از این قطعات منتشر شدند و برخی از آنان نیز در مرحله انتشار قرار دارند که به مرور در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.
فکر می‌کنید یاد گرفتن ساز هر منطقه بتواند به رسیدن شما به موسیقی ایده‌آل آن منطقه کمک کند؟
گاهی به نظر می‌رسد نباید دوباره کاری کرد شاید اگر قرار باشد یک موسیقی از یک منطقه کار شود از کارشناسان نوازندگان آن منطقه استفاده شود، بسیار بیشتر و بهتر پاسخگو باشد تا اینکه من و امثال من برویم وقت بگذاریم ساز‌سازان منطقه را یاد بگیریم. باید بیاید و در گروه خود آن را بنوازیم کهنه جهان ساز را دارد و نه پنجه آن نوازنده را؛ بنابراین ترجیح میدم به جای اینکه دوباره‌کاری کنیم از بومی‌های مناطق مختلف بهره‌مند شویم. رنگ و بوی بومی و محلی موسیقی حفظ شود.
شاید برخی‌ها بر این باور باشند که اگر سازمان منطقه را یاد بگیرند بتوانند بهتر موسیقی یا منطقه را ارائه دهند اما من چنین باوری ندارم.
برای اشاعه فرهنگ بومی و محلی ایران در جهان چه کرده‌اید؟
با حضور در فستیوال‌های جهانی توانستیم این فرهنگ و موسیقی کهن ایران زمین را در قالب اشعار محلی اقوام و پوشش لباس‌های محلی به سمع و بصر جهانیان برسانیم.
در هر یک از برنامه‌ها و فستیوال‌های مختلف در جهان شرکت می‌کنیم ضمن اینکه سعی می‌کنیم موسیقی ایران را به جهانیان بشناسانیم، فرهنگ لباس و آداب ایرانیان را پررنگ‌تر جلوه می‌کنیم تا جهانیان بدانند که فرهنگ ایران بسیار فرهنگی غنی و شایسته تقدیر و احترام است.
برنامه‌های بسیاری داشتیم که از میان آنها می‌توان به حضور در فستیوال جاده ابریشم یاد کرد که با استقبال بسیار بی‌نظیری مواجه شد.
ما تا جایی که توانستیم سعی کردیم تاثیرگذار باشیم. حتی در رفتار خود و در برخورد با دیگران و مردمی که در فستیوال‌های مختلف با ما ارتباط می‌گیرند.
واکنش مخاطبان خارجی در مقابله با موسیقی «روناک» چه بوده است؟
استقبال‌ها آنقدر خوب بوده که اگر یک بار در محفلی شرکت کرده‌ایم باز هم مسئولان فرهنگی فستیوال از ما دعوت کردند. مردم کشورهای مختلف از هنرهایی که برای اولین بار آنها را می‌بینند بسیار استقبال می‌کنند. رنگآمیزی موسیقی و رنگآمیزی لباس‌های ما به گونه‌ای است که چشم‌نواز است و مخاطب را جذب می‌کند.
از آنجایی که معرفی ایران در مجامع بین‌المللی بسیار خوب نبوده، وقتی مردم دیگر کشورها از نزدیک با فرهنگ ما آشنا می‌شوند برایشان بسیار جالب است و تازگی دارد و شاید آنها هرگز فکر نمی‌کردند که ما در ایران چنین موسیقی داشته باشیم و چنین لباس‌هایی بپوشیم.
خیلی خوشحالم که به عنوان یک متولی فرهنگی توانستم چنین فرهنگسازی در میان مجامع بین‌المللی و مردم دیگر کشورها از کشور خودم داشته باشم.
فوق‌العاده استقبال زیاد بود مخصوصا جذابیت لباس‌های اقوام و نوع ریتم‌ها در اقوام مختلف.
آیا در جهان نیز حرف برای گفتن دارید؟
پروژه‌های جهانی که نداشتیم اما همین که با همین موسیقی خود با مردم‌هایی از فرهنگ‌ها و زبان‌های دیگر و سرزمین‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کنیم یعنی توانستیم در جهان نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.
به قولی آنجا که زبان از سخن در می‌ماند موسیقی آغاز می‌شود اما با موسیقی خود با مردم جهان حرف می‌زنیم.
چشم‌انداز «روناک» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قطعاً اگر برای روناک چشم‌انداز خوبی پیش‌بینی نمی‌کردم هیچ وقت راهم را ادامه نمی‌دادم و آینده درخشانی خواهد داشت. من فکر می‌کنم اگر این برنامه‌ای که پیش گرفته‌ایم را پیش برویم به جاهای بزرگ‌تر و بهتری خواهیم رسید و امیدوارم مسیرمان نورانی باشد و با حمایت مسئولان و متولیان فرهنگی کشور بتوانیم چشم‌انداز خوب‌تری داشته باشیم.
ارسال دیدگاه