۹ دی و لزوم حفظ سرمایه اجتماعی

مردمی که برای دفاع از اسلام و انقلاب و عزت خود غیرت دینی و میهنی خویش را به رخ کشیدند و نشان دادند که گرفتاری‌ها و مصائب و مشکلات و گلایه از غفلت‌ها و کژکارکردی‌ها و سوء‌مدیریت‌ها و جنگ و جدل‌های حزبی و جناحی آنان را به مسیر آدرس‌های اشتباه و خواسته دشمنان استقلال و تمامیت ارضی کشور نخواهد کشاند.

در این مقال فرصت آن نیست تا به نقد و موشکافی آنچه که حوادث و آشوب‌های تابستان و پائیز آن سال را رقم زد و آسیب‌شناسی علت ایجابی جریان انتخابات و اشتباهاتی که از هر دو سو رخ داد بپردازیم اما آنچه که برای امروز مهم و تکرار آن لازم است اهمیت حفظ این سرمایه اجتماعی است که از ابتدای انقلاب تا به حال مهمترین نقطه اتکا و دارای بیشترین نقش در حفظ نظام بوده است.

در همان سال شاهد بودیم که تمام بگیر و ببندها و مقابله‌ها و زد و خوردها و بعضاً خشونت‌ها در جریان درگیری‌ها و اغتشاشاتی که هر چند وقت یکبار و در جایی آرام و قرار را از مردم و کسب و کارها گرفته بود، نقطه پایان بر آن آشوب نگذاشت و آنچه که باز ثبات و آرامش آورد حضور مردم و تجدید میثاق آنان بود و این حضور یکبار دیگر اهمیت سرمایه اجتماعی را به همه مسئولان و دلسوزان کشور به رخ کشید. این مردم نجیب و خوب و با بصیرت علیرغم همه گلایه‌ها و مشکلات و تنگناهای معیشتی و مشاهده انواع و اقسام سوء‌عملکردها و فاصله‌های طبقاتی به خوبی دریافته‌اند که دعوای خانگی نباید موجب سوء‌تفاهم اجانب شود و استقلال مملکت را به خطر اندازد و حال هم همان شناخت را دارند اما باید اعتراف کرد که در برابر این روحیه عزت‌خواهی و صبر و مقاومت مثال‌زدنی آنان و در یک کلام برای حفظ این سرمایه اجتماعی بی‌بدیل، غفلت‌های فراوانی صورت گرفته که بسیار آسیب‌زاست و باید این خطر را جدّی گرفت و پاسخ مناسبی به مطالبات بحقِ آنان داد.

تجربه نشان داده که هر چه رابطه دولت و ملت صمیمانه‌تر و صادقانه‌تر باشد سرمایه اجتماعی قوام بیشتری خواهد گرفت و هرچه این رابطه مناسب و اعتماد به حاکمیّت و دولت کمرنگ شود آسیب بیشتری خواهد دید. اگر توانستیم بر آشوب‌ها و بحران‌های بزرگ با حمایت مردم فائق آئیم با حفظ این اعتماد و سرمایه باز هم خواهیم توانست به شکرانه این حمایت و نجابت مثال زدنی این مردم قهرمان و تاریخ‌ساز پرهیز از تفرقه، یکجانبه‌نگری، شقه شقه کردن آنها و خودی و غیرخودی دانستن آنان و بی‌توجهی به مشکلات ریز و درشت آنان، در این شرایط سخت اقتصادی است.

همه باید مراقبت کنیم که این سرمایه به جای اینکه هر روز کم و کمتر شود، قوام و دوام و استحکام بیشتری بیابد تا در هنگام بروز هر بحران و مسئله‌ای پای کار بیاید و نقش پررنگ خود را ایفا کند و از گردنه‌های سخت عبورمان دهد، یادمان باشد که در ۹ دی ۸۸ غیرت دینی و عاشورایی و عزت‌خواهی مردم در صحنه به نمایش درآمد. حمایت از حزب و دسته و گروه خاصی در میان نبود. پرچم‌ها، پرچم‌های حسینی و پلاکاردها و عکس‌ها نشانگر حمایت از اسلام و انقلاب و ولایت و حفظ استقلال کشور و تبرّی از دشمنان استقلال و تمامیت ارضی مملکت بود. نه دفاع از این و آن یا این جریان و آن جریان و نشانگر وحدت کلمه این ملت. نگذاریم این میثاق برهم بخورد و ملت، ناسپاسی و قدرناشناسی و ناشکری ببیند. ما برای سپاس از این مردم خوب و نجیب چه کرده‌ایم و چقدر دغدغه‌های ما دغدغه‌های آنهاست؟

*تحلیلگر