تغییر استراتژی از «تدافعی» به «تهاجمی» در برابربا کرونا

تا 24 مردادماه امسال یعنی قبل از شروع محدودیت‌ها، فقط 121000 خودرو از تهران به سفر رفتند و مشاهدات حاکی از این است که مسیرهای خروجی از تهران دارای ترافیک کیلومتری می‌باشند! میزان رعایت پروتکل‌ها در کشور به زیر 40 درصد کاهش یافته و تعداد فوتی‌ها در تاریخ 25 مردادماه به 655 نفر در روز رسیده است که در حال افزایش است! به راستی به کجا چنین شتابان؟
این روزها در اطرافیان خود شاهد هستیم که حداقل یکی دو نفر به بیماری ناشی از ویروس کرونا دچار شده‌اند! این بدان معناست که حلقه این بیماری تنگ‌تر شده است! وضعیت در کلانشهر‌های مشهد، تهران و استان‌های شمالی «بحرانی» شده‌اند. این امر زمانی بیشتر اهمیت می‌یابد که بدانیم کادر درمانی در حال تلاش برای نجات جان بیماران، خود در معرض آسیب‌های جسمانی ناشی از شیفت‌های مراقبتی بیماران بدحال به طور پیاپی و شبانه‌روزی با تجهیزات مفصل حفاظت فردی (Private Protection Equipment, P.P.E.) و همچنین آسیب‌های روحی در اثر از دست دادن هموطنان و فعالیت‌های درمانی پراسترس می‌باشند لذا توجه ویژه به مدافعان سلامت عزمی ملی را می‌طلبد. برای موفقیت در مدیریت همه‌گیری کرونا، همه باید کمک کنیم و تصمیم‌ها باید بر مبنای برنامه‌ای باشد که بر اساس آمارهای برنامه ریزانه استوار است. در این خصوص و با توجه به اینکه مشکلات ادامه پیدا کرده است به نظر می‌رسد که برنامه‌ها باید تغییر یافته و بهنگام شود و البته ترکیب ستاد ملی مقابله با کرونا نیز باید مورد بازنگری اساسی قرار گیرد و استراتژی‌ها و تاکتیک‌های مقابله با همه‌گیری بیماری ناشی از ویروس کرونا از «تدافعی» و توصیه‌ای به «تهاجمی» و دستوری تغییر یابد. تمهیداتی ساده مانند: ردیابی تماس (Contact Tracing) مستمر با دقت و انضباط کامل، جلوگیری و به حداقل رساندن تأثیرات اینفودمیک‌ها یا هجمه‌های اطلاعاتی نادرست، نظارت دقیق بر پروتکل‌ها، استفاده همه‌جانبه از نیروهای توانمند و قدرتمند نظامی در مهار همه‌گیری کرونا، استفاده از طرح‌های موفق مانند طرح شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، تسریع واکسیناسیون عمومی و همگانی و تسریع در آن نسبت به انتشار بیماری ناشی از ویروس کرونا، جلوگیری از تردد وسایط حمل و نقل عمومی (اتوبوس، تاکسی، اتومبیل کرایه و نمونه‌های مشابه) در حین قرنطینه و تعطیلات مگر موارد اضطراری و مجاز.

آن چیزی که از طرف مردم باید مهم باشد، جلوگیری از دورهمی‌های خانوادگی، پرهیز از مسافرت‌های غیر ضروری، مراقبت و قرنطینه خانگی در صورت ابتلا به بیماری، رعایت پروتکل‌های بهداشتی حتی پس از واکسیناسیون، ورود سمن‌ها برای کمک و نمونه‌های مشابه است. اجرای یک تصمیم مبتنی بر برنامه و آمار مترتب بر آن ملزومات و مقدماتی می‌خواهد که اگر رعایت نشود مشکل ساز خواهد بود. به طور مثال عدم کنترل‌پذیری کامل سفرهای منتهی به ایام تعطیلی دهه اول ایام الله ماه محرم به مقصد استان‌های شمالی کشور که قابل پیش‌بینی بود چرا که ملزومات و مقدمات آن مورد توجه قرار نگرفت!

در چنین شرایطی همه ما در کنار هم باید با همدلی، همفکری، همراهی، همکاری و هم‌افزایی، تاب‌آوری جامعه را در ابعاد مختلف از جمله سلامت، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نمونه‌های مشابه را در مقابله و پاسخ به همه‌گیری ناشی از ویروس کرونا ارتقا دهیم. برای تحقق چنین وضعیتی باید روزمرگی‌ها و عادی‌انگاری‌ها را کنار گذاشته و با آن برخورد قانونی نمود. چراکه الان دیگر زمان توصیه و خواهش نیست بلکه زمان تصمیم‌گیری منطقی و اعمال قانون و ابلاغ دستورات و نظارت بر حسن اجرای آن است.
نتیجه اینکه باید همه با هم و کنار هم به مدیریت ریسک و شرایط اضطراری بپردازیم. این وظیفه ملی همه ماست. دولت، مردم و همه با هم باید پا به این میدان و عرصه بگذاریم و به عبارتی ساده باید آتش به اختیار باشیم. با توجه به مبحث مدیریت تغییر و برای تاب‌آوری بهتر و پاسخگویی مناسب‌تر در این برهه زمانی، تغییر استراتژی از «تدافعی» به «تهاجمی» در مقابله با همه‌گیری ناشی از ویروس کرونا یک باید و ضرورت است! لذا موارد نباید توصیه‌ای بلکه دستوری و براساس تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر نظر متخصصین در قالب برنامه از پیش تعیین شده و متناسب با آمار حقیقی و برنامه‌ریزانه باشد. متفاوت بیندیشیم! ما می‌توانیم!

*مدرس دانشگاه و صاحبنظر در حوزه مدیریت بحران، ریسک و پدافند غیرعامل

منبع: ایران