فقر آموزشی در «پول»

کجور بخشی ییلاقی و کوهستانی بین دو کوه دماوند و علم‌کوه در شهرستان نوشهر است و مشهور است به زیبایی و پر از جاذبه‌های گردشگری. شهر پول مرکز دهستان زانوس‌رستاق است و مدرسه شبانه‌روزی دارد که به سه نام شناخته می‌شود. در مقطع متوسطه اول به نام دبیرستان بنت‌الهدی، در مقطع متوسطه دوم به نام فاطمه‌الزهرا (س) و در مقطع کاردانش به نام سمیه.

بهجت شیخ‌الاسلامی، ۲۷ سال است که مدیر همین مجتمع شبانه‌روزی است که حدود سه سال پیش از کنار جاده اصلی به داخل شهر منتقل شده است و حالا بر خلاف شرایط قبلی، تمامی اجزای ساختمان مانند خوابگاه و مدرسه و غذاخوری در یک بنا واقع شده، نه جدا از هم. مشکل تأمین هزینه سوخت برای گرمایش بخش‌های مختلف مدرسه هم این‌گونه حل شد.

شیخ الاسلامی اهل شهر پول و ساکن آنجا است. او از روز نخستی که وارد آموزش و پرورش شده تاکنون مدیر همین مدرسه بوده است. ۵۴ دانش‌آموز دارد: ۱۴ نفر متوسطه اول، ۱۲ نفر متوسطه دوم شاخه نظری و ۲۸ نفر شاخه کاردانش.

او به پانا می‌گوید: «۴ دانش‌آموز ما اهل شهر پول هستند و بقیه همه از روستاهای اطراف می‌آیند. بیشتر دانش‌آموزان ما در شاخه کاردانش تحصیل می‌کنند و آن هم فقط در رشته طراحی دوخت یا همان خیاطی. ما رشته دیگری در این مدرسه نداریم. دانش‌آموزان ما نمی‌توانند برای رشته مورد علاقه‌شان به شهر مهاجرت کنند و مجبورند به رشته خیاطی وارد شوند. آن‌ها گرافیک هم دوست دارند اما ما نداریم و خودشان هم استطاعت رفتن به شهر را ندارند.»

شیخ‌الاسلامی امکانات مدرسه را نسبی توصیف می‌کند که خیلی هم پیشرفته نیست. او می‌گوید: «برای امکانات بیشتر درخواست دادیم، اما هنوز به طور کامل ترتیب اثر داده نشده است. کلا برای این تعداد دانش‌آموز، ۴ چرخ خیاطی و یک سردوز داریم که برای این تعداد متقاضی کم است. در واقع، به ازای هر ۷ دانش‌آموز یک چرخ داریم.»

این مدیر برای خانه‌نشین شدن دانش‌آموزانش ناراحت و از بی‌توجهی به آن گله‌مند است. «ما از رشته خیاطی فارغ‌التحصیل داشته‌‌ایم که خیلی هم به کارشان علاقمند بودند. خیاط خوبی شدند، اما بهره‌بری از آن‌ها نشد و خانه‌نشین شدند. از آموزش و پرورش خواستم دوخت لباس فرم بچه‌های منطقه را به فارغ‌التحصیلان ما بدهند تا انگیزه و امید بیابند. حتی گفتم بیایند توی مدرسه و از چرخ‌های مدرسه استفاده کنند. گرچه در جلسه مطرح شد ولی ترتیب اثر داده نشد و با خیاطهای دیگر قرارداد بستند.»

دانش‌آموزان ما مربی پرورشی و مشاور ندارند

شیخ‌الاسلامی از نداشتن مشاور و مربی پرورشی هم نگران است و بیان می‌کند: «متاسفانه چندین سال است که نیروی استخدامی مربی پرورشی و مشاوره به کجور تعلق می‌گیرد و حکم و محل خدمت آن‌ها برای کجور می‌خورد، اما آن‌ها می‌آیند و یک سال کمتر می‌مانند تا خرداد بیاید و انتقالی بگیرند و بروند. از وقتی می‌آیند در فکر انتقالی هستند و هیچ بازدهی در بحث مشاوره و پرورشی ندارند. ما کاری از آن‌ها نمی‌بینیم.»

او می‌گوید در ۳ سال اخیر هیچ مربی پرورشی‌ به آن‌ها تعلق نگرفته است. «در این ۳ سال مشاور و مربی پرورشی نداشتیم. مشاور باید تخصص و آگاهی داشته باشد. در این ۳سال آموزش و پرورش کجور فراخوان داد که هر کس مایل است بیاید و مربی پرورشی و مشاور شود. به عنوان حق‌التدریسی می‌آیند، اما آگاهی ندارند و من مدیر، تازه باید به آن‌ها آموزش بدهم. تا چشم به هم بزنیم هم سال تمام می‌شود.»

خانم مدیر اشاره می‌کند که امسال یکی از همکاران برای پر شدن ساعت کاری‌اش ۶ ساعت مربی پرورشی مدرسه شد. «سال گذشته ابلاغ مشاور برای کسی زدند که رشته‌اش تاریخ بود! ۱۲ ساعت مدرسه ما و ۱۲ ساعت جای دیگر بود. باز هم باید خودم کار را انجام می‌دادم.»

شیخ‌الاسلامی معتقد است که گرچه کجور منطقه‌ محروم است و شاید بچه‌هایش مانند بچه‌های شهرهای بزرگ درگیر آسیب‌های اجتماعی نباشند، اما مشکلات و کمبودهای دیگری دارند که نیاز آنان به مشاوره را بیشتر می‌کند. «خانواده‌های این بچه‌ها معمولا استطاعت مالی ندارند که به درس و روحیه و روان دانش‌آموزان صدمه می‌زند و نیاز است که مشاوره قوی و مربی پرورشی داشته باشند. این مسئله، معضل بزرگی است و مهم‌ترین دغدغه ماست.»

روستاهای محل زندگی برخی دانش‌آموزان ما اصلا نت ندارد

شیخ‌الاسلامی می‌گوید که برخی از روستاهایی که دانش‌آموزانش از آن‌جا می‌آیند اصلا زیرساخت اینترنتی ندارد و در برخی روستاهای دیگر هم اینترنت ضعیف است، اما نت شهر پول مشکلی ندارد. «برخی دانش‌آموزان ما تا یک ماه بعد از آغاز سال تحصیلی گوشی نداشتند. با کمک همکاران برایشان گوشی تهیه کردیم. از طرفی خریدن بسته‌های اینترنت برای برخی از آن‌ها پر هزینه است. ۶ ماه از سال اینجا سرد و یخبندان است و پدران این بچه‌ها بیکار هستند و منتظر می‌مانند تا بهار بیاید و کارشان را شروع کنند.»

سه دانش‌آموز شیخ‌الاسلامی عضو شبکه شاد نیستند، چون اصلا نت ندارند. اما او به هر ترتیبی بوده شرایط آموزش آنان را فراهم کرده است.

این خانم مدیر از مدیرکل آموزش و پرورش مازندران که اخیرا به منطقه آنان سفر کرده بوده، قول تهیه ۱۰ تبلت آموزشی برای دانش‌آموزانش را گرفته است.

مدارس دخترانه ما مشاور و مربی پرورشی متخصص می‌خواهند

سعید ابوجعفری، معاون پرورشی و تربیت بدنی منطقه کجور است. در منطقه او ۲۲ مدرسه ابتدایی، ۴ مدرسه متوسطه اول، ۴ مدرسه متوسطه دوم وجود دارد که ۳ مدرسه کاردانش هم ضمیمه آن‌ها است. از این تعداد مدرسه، ۲ مدرسه متوسطه اول، ۲ مدرسه متوسطه دوم و یک مدرسه ابتدایی دخترانه است.

ابوجعفری از نداشتن مشاور و مربی پرورشی در مدارس دخترانه و نداشتن مشاور مرد در مدارس پسرانه دلخور است. او می‌گوید: «دو مربی پرورشی مرد داریم که یکی تازه آمده و کم تجربه است و دیگری هم از فریدونکنار می‌آید که چون انتقالی‌اش درست نشده انگیزه ندارد.»

او ۳۰ سال خدمتش در آموزش و پرورش تمام شده است، اما هنوز بر سر کار مانده و نمی‌داند بماند یا نه. «ما ۵۹ معلم حق‌التدریسی و ۴۹ معلم رسمی داریم. مدارس ما زیرساخت ندارند. نت ندارند. معلم‌های حق‌التدرسی از راه دور می‌آیند و آموزش ندیدند و کار بلد نیستند. می‌آیند و زود می‌روند.»

ابوجعفری تاکید می‌کند اگر مربی پرورشی متخصص نداشته باشیم، کار پرورشی اثرگذار هم در مدارسمان انجام نمی‌شود.