درختان "تَل‌خاک" قربانی زیاده‌خواهی یک دامدار شدند
ساری (پانا) - تَل‌خاک جایی است میان جوارم و کارسالار در سوادکوه. مانند تمام جنگل‌های مازندران زیباست و تحسین‌آفرین، اما همراه با یک فاجعه محیط زیستی است. صدها درخت این منطقه قربانی خواسته‌‌ی یک دامدار شده‌اند.
کَت‌زنی جرم محسوب می‌شود، زیرا به درخت آسیب می‌رساند؛ کت‌زنی برش نواری پوست دور درخت است که مرگ تدریجی درخت را در پی دارد. این اتفاق اخیرا در منطقه تل‌خاک افتاده است. صدها اصله درخت به بهانه تأمین علوفه برای دام در حال خشک شدن و از بین رفتن است. اولین بار عکس‌ها را فرنام داودی در فضای مجازی منتشر کرد. او که در حوالی منطقه تل‌خاک زندگی می‌کند، به پانا با اطمینان می‌گوید: «یک دامدار که بالای 70 سال دارد، این کار را کرده است. او بیش از 200 دام دارد و برای دام‌هایش این کار را کرده است.»
او می‌گوید چند روز پیش به منابع طبیعی نامه زده است، شکایت هم کرده است. اما چندان امیدوار نیست به پاسخ‌گویی: «مأمور منطقه به من گفت که مکان درختها را به او نشان دهم، به او گفتم تا حالا کجا بودی، تو باید این درختها را زودتر از من می‌دیدی. چند سال است که این درختها کت‌زنی شده‌اند.»
داودی عصبانی است: «جنگل صاحب ندارد؟ این سرمایه همه مردم است؛ مال من و شما نیست.»
امینی: حفاظت از این منطقه با محیط زیست است نه منابع طبیعی
علی امینی سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سوادکوه که از 15 آذر به این سمت منصوب شده، به پانا گفت: «روز جمعه به من اطلاع داده شد و روز شنبه مأموران ما به اتفاق مأموران محیط زیست شهرستان به منطقه رفتند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که پوست این درختها بیش از سه سال است که بریده شده است برخی خشک شده‌اند و برخی هم هنوز خشک نشده‌اند.»
او معتقد است که یک دامدار این کار را کرده است.«این اتفاق در حوزه منابع طبیعی شهرستان سوادکوه نیفتاده است. نقشه‌ها می‌گویند که در حوزه سوادکوه شمالی است. سوادکوه شمالی می‌گوید که در حوزه ما نیست. البته در هر حالت، در حال بررسی است. عرصه‌های جنگلی آن منطقه زیرمجموعه محیط زیست است. در گذشته محیط زیست مدعی شد که سازمان منابع طبیعی به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کند. 10 درصد عرصه‌های جنگلی و مرتعی به آنان تحویل داده شد و دخل و تصرف در این عرصه‌ها با ما نیست و حفاظت آن و پیگیری کار حقوقی‌اش بر عهده محیط زیست است.»
امینی می‌گوید که هنوز صورت‌جلسه بازدید از منطقه به دست او نرسیده است.
فلاحی: از دامدار شکایت کردیم و پیگیر هستیم
ابراهیم فلاحی رئیس اداره محیط زیست شهرستان سوادکوه به پانا گفت: «اتفاقی که افتاده در مرز منطقه ما و منابع طبیعی است. بخش بیشتز آن خارج از منطقه ماست. شکایت بر علیه دامداری که این کار را کرده تنظیم کردیم تا به دادگاه معرفی شود. به منابع طبیعی هم گفتیم که شکایت کنند.»
او اشاره می‌کند که پیش از این هم چنین اتفاقی در منطقه حفاظت‌‌شده رخ داد و فرد خاطی محکوم شد.
فلاحی علت کت‌زنی درختان را امکان سبز شدن علوفه در پای درختها می‌داند: «وقتی پوشش درختان زیاد می‌شود، نور به پای درخت نمی‌رسد و علوفه مرغوب دام سبز نمی‌شود. دامدار با کت‌زنی و خشکاندن تدریجی درخت هم به علوفه دامش می‌رسد و هم بعدها از چوب درخت استفاده می‌برد.»
از فلاحی می‌پرسم چطور در این چند سال متوجه این موضوع نشدند. می‌گوید: «کت‌زنی در ظاهر درخت نشان داده نمی‌شود. از طرفی ما در سوادکوه در هر شیفت سه روزه 5 محیط‌بان داریم. یعنی از ابتدای قائم‌شهر تا گدوک که با طول بیش از 100 کیلومتر و با عرض 80 کیلومتر است و پایش صنایع، شکار و صید، رودخانه و غیره در مناطق کوهستانی و جنگلی باید انجام شود، کلا با 5 محیط‌بان صورت می‌گیرد. ممکن است برخی موضوعات از دیدشان پنهان بماند. بسیاری از این اتفاق‌ها را همیاران محیط زیست به ما اطلاع می‌دهند.»
او احتمال می‌دهد کت‌زنی درختان تل‌خاک در طول چند سال به مرور اتفاق افتاده باشد.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان سوادکوه به موضوعی اشاره می‌کند که سال‌ها پیش در مورد آن کاهلی شده است: «زمانی که مناطقی به عنوان مناطق حفاظت شده اعلام شدند و بحث خروج دام از آن‌ها مطرح شد، منابع طبیعی آن را جدی نگرفت و انجام نداد. 4 منطقه حفاظت شده در سوادکوه داریم که برای تحویل آن‌ها در سال 80 مصوبه آمد و بعد از چند سال هم تحویل گرفته شد.»
فلاحی اطمینان می‌دهد که تمام خسارت وارد شده به درختها از دامدار متخلف گرفته شود: «شکایت ما هم مجازات کیفری در پی خواهد داشت و هم ضرر و زیانی که به درختها رسیده و مبلغش هم کم نیست از این فرد گرفته خواهد شد. کسی هم نمی‌تواند مانع این کار شود. دامدار مقصر است و باید محکوم شود.»
او گرچه معتقد است که جرائمی مانند این موضوع، برخلاف جرمی مانند شکار غیرقانونی به سختی قابل اثبات است و دادگاه باید مستندات را ببیند و نظر دهد، اما تأکید می‌کند که پیگیر خواهد بود و نتیجه را اعلام خواهد کرد.
دیدن درختانی که به طمع یک فرد دچار چنین سرنوشتی شده‌اند، دردآور و غیرقابل باور است. اما از این دست اتفاق‌ها در جنگل‌های شمال بسیار رخ می‌دهد که گاه حتی هرگز آشکار نمی‌شوند. پیگیری کنشگران محیط زیست شاید بتواند بخشی از این نوع فجایع را که البته پیش آمده و کار از کار گذشته است، تا حدودی جبران کند. برای درختان تل‌خاک که دیگر سرسبز و سرساییده به آسمان و آفتاب نیستند، منتظر دادخواهی باید بود.
گزارش: سمانه عباسی‌رستمی
ارسال دیدگاه