امروز: دوشنبه 18 اسفند 1399 - 10:07 تبلیغات
خبرگزاری پانا
خبرگزاری پانا
  • خبرگزاری پانا
  • صفحه اصلی
  • آموزش و پرورش
      در حال بارگزاری
  • سیاسی
      در حال بارگزاری
  • اقتصادی
      در حال بارگزاری
  • اجتماعی
      در حال بارگزاری
  • فرهنگی
      در حال بارگزاری
  • ورزشی
      در حال بارگزاری
  • عکس
      در حال بارگزاری
  • ویدئو
  • رسانه‌های دیگر
      در حال بارگزاری
  • استانها
    • صفحه اصلی استان‌ها
    • آذربایجان شرقی
    • آذربایجان غربی
    • اردبیل
    • اصفهان
    • البرز
    • ایلام
    • بوشهر
    • تهران
    • شهرستانهای تهران
    • چهارمحال و بختیاری
    • خراسان جنوبی
    • خراسان رضوی
    • خراسان شمالی
    • خوزستان
    • زنجان
    • سمنان
    • سیستان و بلوچستان
    • فارس
    • قزوین
    • قم
    • کردستان
    • کرمان
    • کرمانشاه
    • کهگیلویه و بویراحمد
    • گلستان
    • گیلان
    • لرستان
    • مازندران
    • مرکزی
    • هرمزگان
    • همدان
    • یزد
  • آرشیو
  • درباره ما
  • ارتباط با ما

پانا فرهنگی

*لیلا حسینی

تصویرپردازی در شعر استاد شهریار

تصویرپردازی در شعر استاد شهریار

9/17/2020 11:35:00 AM
9/17/2020 11:35:00 AM
پنج‌شنبه 27 شهریور 1399 - 11:35
استادشهریار

در زندگی ما ایرانیان شعر همیشگی بوده و هست،  به طوری که کودک از بدو تولد در گهواره لالایی می شنود و از همان ابتدا با شعر انس می‌گیرد و پس از مرگ زینت مزارش شعری است که برایش می‌سرایند. تاثیری که شعر بر فرهنگ و رفتار ما می‌گذارد سبب می‌شود که به این عنصر بیشتر پرداخته شود.

بیست و هفتم شهریورماه به مناسبت بزرگداشت شاعر شهیر فارسی سید محمد حسین بهجت تبریزی( شهریار) با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ملی شعر و ادب پارسی نامیده شده است.

سید محمد حسین بهجت تبریزی در سال ۱۲۸۳ در شهر تبریز به دنیا آمد و در ۲۷ شهریور سال ۱۳۶۷ در شهر تبریز به خاک سپرده شد. علاقه بی حد او به اشعار حافظ بر شیوه شاعری و زندگی هنری او تاثیر بسزایی داشته است تا جایی که شهریار تخلص را با تفالی بر دیوان حافظ برای خود برمی گزیند.
شهریار و هنر
شهریار به هنرهایی از جمله: شعر، موسیقی و خوشنویسی علاقه داشته و خط نسخ، نستعلیق و تحریری را خوب می نوشته، به طوری که قرآن را به خط خودش کتابت کرده است.

ویژگی های شعر شهریار

دیوان اشعار او شامل شعرهای فارسی و ترکی در قالب کلاسیک و نو است. سبک و سیاق شاعری دلکش و دلنشین شهریار از جوانب مختلف قابل بررسی است.
رویکرد های مذهبی - شیعی، زبان روان و صمیمی، تجربه های عاطفی و انعکاس شعر فاخر کلاسیک به ویژه(حافظ) در اشعارش مخاطبان زیادی را مجذوب آثار او کرده است.
این شاعر ایرانی غزلهای دلنشین بسیاری سروده است که یکی از آثار زیبایش در وصف مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علی(ع) ، با مطلع " علی ای همای رحمت، تو چه آیتی خدا را " از نمونه بارز این اشعار است و منظومه ترکی "حیدربابا" به نام کوهی در زادگاهش است که یکی از زیباترین اشعار شهریار به زبان مادری اوست.
َ
صور خیال در غزل های شهریار

باید به زوایای مختلف شعری او، تصویر پردازی های شاعرانه را نیز افزود. یکی ازعوامل برجسته زیبایی اشعار شهریار، گیرایی تصویرها و ایماژهای شعری اوست که با تار و پود سایر عناصر شعر چنان گره خورده است که کلیتی هماهنگ و خلل ناپذیر ایجاد کرده است و هم ذات پنداری خواننده را برانگیخته می‌کند.

۱- تصویر های توام با همدلی

وقتی به مجموعهء غزل‌های شهریار می‌نگریم ، پررنگ ترین وجه صور خیال که رخ می‌نماید وجه عاطفی تصاویر است. صور خیال در اشعار شهریار عمدتاً بر پایه همدلی شکل گرفته است، بدین معنی که شاعر آنچه را که در طبیعت و در اطراف خود یا حتی در خیال خود می‌بیند، همسو و هم‌جهت با حال و هوای عاطفی خود در می یابد.
تشخیص ها، استعاره‌های مکنیه و تشبیه ها در این زمینه او را یاری می کند تا با فرافکنی احساس خود طبیعت را با خود همراه و همدل سازد. او شاعری احساس گرا و رمانتیک است، اما تصویر های شعریش را برای وصف طبیعت به کار نمی برد، بلکه طبیعت در شعر او جان تازه می گیرد و سرشار از اندوه شاعرانه می شود و با شاعر احساسات مشترک پیدا می‌کند.
ویژگی ای که سبب می‌شود تصویر پردازی با چنین کیفیتی شکل بگیرد احساسات ناب و تجربه شده شاعر است. عنصر عاطفه در شعر شهریار چنان قوی است که همه زوایای شعر او را تحت تاثیر قرار می دهد. از دیگر خصوصیات این نوع از ایماژهای شعر شهریار اتقان و استحکام تصاویر در محور عمودی شعر است، چنان که قابل جایگزینی و جانشینی با تصویرهای مشابه نیستند. تصویرها در آغاز شعر شکل می گیرند، در محور عمودی رشد می کنند، در عنصر عاطفه شعر محو می شوند و در نهایت با هماهنگی نفوذناپذیری به باور قلبی خواننده راه می یابند.

دکتر محمود فتوحی در کتاب"بلاغت تصویر" مثال شایسته‌ای برای خلق تصاویر همدلانه در شعر شهریار بیان کرده است:

امشب ای ماه به درد دل من تسکینی / آخر این ماه تو همدرد من مسکینی

کاهش جان تو من دارم و من می دانم / که تو از دوری خورشید، جهان میبینی

توهم ای بادیه پیمای محبت چون من / سر راحت ننهادی به سر بالینی

همه در چشمه مهتاب غم از دل شویند / امشب ای مه تو هم از طالع من غمگینی

من مگر طالع خود را در تو توانم دیدن / که توام آینه بخت غبار آگینی

می‌بینیم که این شعر شهریار تصویر ماه را همچون قلب اندوهگین خود ترسیم کرده است و به زیبایی، خواننده را به این باور می رساند که ماه و شهریار هر دو از درد مشترکی رنج می برند.

۲- تصاویر کلاسیک

با همه این اوصاف صور خیالی که شهریار می آفریند، روی دیگری هم دارد که شاید توجه خواننده را بیش از هر ویژگی دیگری به خود جلب کند و آن، تصویر هایی در قالب تشبیه و استعاره از نوعی است که در شعر کلاسیک فارسی رایج است. ایماژهایی که در شعر فارسی کلیشه شده اند و در همه اشعار لیریک فارسی به چشم می‌خورند. سنگ بنای اولیه تصویرپردازی شعری اوست، اما همان عاطفه قوی و پر رنگ شهریار است که جلوه ای تازه به این ایماژهای قدیمی می‌بخشد. شهریار را حسن ختامی بر شعر کلاسیک می‌شناسند، پس طبیعی است که بنیان شعری او بر شالوده تصویری سازی قدما باشد، اما آنچه باعث تمایز شعر او با اشعار شعرای سلف خویش است، همان عاطفه متفاوت شعری اوست. تصاویر کلیشه ای در پرتو عاطفه لطیف شاعرانه او درخششی تازه می یابند. رنگ و بوی نوی تصاویر شعری اوست که نام شهریار را بر ناصیه شعرهایش می نویسد و سبب تمایز او با گذشتگان می شود.
چنانکه بهجت، خود در توصیف شیوه شاعریش می گوید:

گر من از عشق غزالی غزلی ساخته ام / شیوه تازه ئی از مبتذلی ساخته ام

گرچه چشمش بسپیدی زده‌ام نقش سیاه / چون نگاهش غزل بی بدلی ساخته ام

گر چو زنبور به نیشم بنوازند رواست/ زانکه چون نوش لبانش عسلی ساخته ام

شکوه دو مذهب درویش حرام است ولی / با چه یاران دغا و دغلی ساخته ام

ادب از بی ادب آموز که لقمان گوید: / از عمل سوخته عکس العملی ساخته ام

*دبیر زبان و ادبیات فارسی شهرستان امیدیه

روز شعر و ادب فارسی استاد شهریار ادبیات معاصر تاریخ ادبیات فارسی ‌غزل سرایان معاصر رخسانا شمسی زاده تصویرسازی شعر شهریار
اخبار مرتبط
  • سیمرغ در شاهنامه نماد است نه افسانه

  • مقایسه" انسانِ آرمانی" در مثنوی مولانا و غزلیات شمس

  • تعامل و هم پوشانی در آموزش و پرورش اهرم قدرت ما فرهنگیان است

  • داود سهیلی به عنوان سرپرست معاونت پرورشی و تربیت بدنی آموزش وپرورش شهریار معرفی شد

  • قالب‌ها در شعر کودک و نوجوان باید یکسان باشد

  • داوران ششمین اجلاس شاعران همسرا معرفی شدند

  • هیراد به عیادت فرزند شهریار رفت

  • شهرداری تبریز آماده همکاری با نهادهای متولی برای برگزاری کنگره ملی استاد شهریار است

  • وزیر فرهنگ: استاد شهریار نماینده ذوق فاخر و هنر اصیل ایرانی است

  • بازدید رایگان از موزه استاد شهریار همزمان با روز ملی شعر و ادب فارسی

  • تندیس استاد شهریار در ورودی شهر پارس‌آباد نصب می‌شود

نظرات
1- لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
2- نظرات حاوی مطالب توهین‌آمیز یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران و مغایر با قوانین کشور منتشر نمی‌شود.
3- نظرات پس از تایید منتشر می‌شود.
نظر شما با موفقیت ثبت شد

  • پربیننده ها
  • آخرین
  • بارش برف و باران در انتظار 8 استان

  • چرا مردان از زنان قد بلندترند؟

  • چرا شب‌ها کف پا داغ می‌شود؟

  • غذایی که قد کودک شما را بلند می‌کند

  • مدافع پرسپولیسی دربی را را از دست داد

  • محاکمه خواننده رپ

  • اسامی استان ها و شهرستان‌های در وضعیت قرمز و نارنجی+ مهمترین اخبار کرونایی

  • بمب نقل و انتقالات استقلال تهران معرفی شد

  • تجاوز به زنان جوان در پراید

  • نشان ویژه «لاک‌پشت پرنده» به احمدرضا احمدی و فیروزه گل‌محمدی اهدا خواهد شد

  • افزایش فوتی‌های کرونا در شبانه‌روز گذشته؛ حال 3795 بیمار وخیم است

  • آخرین اخبار و تصمیمات درخصوص بازگشایی مدارس در سال تحصیلی آینده

  • ملی‌پوش ایرانی منچستر سیتی راهی سوپر لیگ دانمارک شد

  • تشکیل دبیرخانه تولید محتوای جنگلداری برای دانش‌آموزان

  • آن روی کودک همسری!!

  • هواشناسی هشدار داد؛ وزش باد شدید در ۱۳ استان

  • مجوز مجلس به دولت برای پرداخت یارانه هدفمندی و معیشتی

  • دهقانی خبر داد: آغاز بازمهندسی تشکیلات دانش‌آموزی پیشتازان از سال تحصیلی آینده

  • برنامه‌ریزی برای دو عرضه اولیه در بورس

  • خرید ویتامین دی بجای لباس میهمانی

  • گرامیداشت هفته منابع طبیعی و روز درختکاری در رودهن

  • پرداخت عیدی پایان سال، ترفند جدید کلاهبرداران در فضای مجازی

  • کاپیتان تیم ملی ایران به ماشین‌سازی تبریز پیوست

  • مردان ثروتمندی که گرفتار دختران تبهکار شدند

  • جـــزئیات سه قتل فجیع بلوار ابوذر

  • کشتن رفیق بخاطر 600 میلیون تومان

  • مراسم تجلیل از کارکنان حوزه پرورشی آموزش و پرورش خراسان رضوی

  • برگزاری مراسم هفته درختکاری درمدارس شهرستان حمیدیه

  • قیمت تمام شده سبد نوروز 1400 خانواده ایرانی

  • سرقت از طلافروشی شوهر

  • جایگاه برنج قهوه‌ای در سفره ایرانی

  • وزیر آموزش و پرورش وارد تبریز شد

  • آغاز به کار دبیرخانه کشوری دریافت آثار بیست و یکمین فراخوان ملی پرسش مهر ریاست جمهوری

  • حبیب اسماعیلی: کار هنری نیازمند تحقیق و پژوهش است

 
کلیه حقوق متعلق به خبرگزاری پانا است.
ارتباط با ما درباره ما
طراحی و اجرا : سماسیستم