توسعه و پیشرفت اقتصادی درسایه کارایی سه بخش اقتصاد(کشاورزی، صنعت و خدمات) از الزامات "تحقق جهش تولید"

دکتر حبیبی کوشکوهی:

توسعه اقتصادی در هر سرزمین، وابسته به کارایی، تلفیق و ترکیب بهینه بین بخش‌های اقتصاد (کشاورزی، صنعت و خدمات) است. زیرا اتکا به یک بخش از اقتصاد برای شکوفایی و پیشرفت، کاری عبث و بیهوده خواهد بود .

کشاورزی رونق نخواهد یافت، مگر آن که، صنعت و خدمات، امکانات لازم جهت رشد کشاورزی را فراهم آورند. برای پیشرفت کشاورزی، نیازبه پیشرفت صنعت است. زیرا برای گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی پیشر‌فته که قدرت تامین نیازهای مصرفی جمعیت را دارا بوده و علاوه بر آن برای تامین درصدی از ارز سرزمین که از قدرت صادراتی کافی برخوردار باشد، به کارگیری نهادها اجتناب ناپذیر است، در حالتی که اگر این امکانات در اختیار بخش کشاورزی قرار می‌گیرد، سر زمین به رشد کافی در زمینه صنعت رسیده باشد .

توسعه صنایع ماشین آلات کشاورزی، ابزار مورد نیاز بخش کشاورزی را با قیمت مناسب در اختیار این بخش قرار داده و سبب ایجاد حرکت به سوی مکانیزاسیون کشاورزی و تحول در این بخش می گردد .

هر چه بر تعداد مجتمع های تولید کود، سم، بذر و...افزوده گردد، قدرت تامین این نهاده ها در بخش کشاورزی با سهولت مواجه گردیده، که خود در رونق کشاورزی موثر خواهد بود، پیشرفت صنعت و تکنولوژی سدسازی، کانالیزاسیون، راه سازی و تولید وسائط نقلیه، در رونق و پیشرفت کشاورزی موثر میباشد، زیرا از اقدامات بنیادی و پایه برای توسعه کشاورزی در ایران، برنامه ریزی در جهت ایجاد سد و تامین آب، راه های روستایی به امکانات حمل و نقل در بخش کشاورزی است. این برنامه‌ریزی‌ها عملی نخواهد بود، مگر آنکه صنعت از رشد لازم و کافی برخوردار گردد، درصد بسیاری از رونق صادرات محصولات کشاورزی، وابسته به پیشرفت در نگهداری و بسته‌بندی محصولات کشاورزی است که آن نیز همگام با رشد صنعت، از امکانات و رونق کافی برخوردار می‌گردد. تحولات ایجاد شده در بخش خدمات نیز، وابستگی شدیدی با بخش صنعت دارا می باشد، به طوری که امروزه کارایی نیروی انسانی در بخش خدمات، با افزایش مواجه گردیده است .

درصد بسیاری ازاین افزایش، به لحاظ پیشرفت های حاصل از توسعه صنعتی در زمینه تامین ابزار کار برای بخش خدمات است کارایی های بدست آمده در زمینه حمل و نقل، سیستم های اداری، تجارت وبازرگانی ،آموزشی، بهداشتی ودرمانی و.... همگام با پیشرفت های کسب شده در بخش صنعت می‌باشد. بنابراین، رشد و توسعه صنعتی، عامل رشد و توسعه در سایر بخش‌های اقتصاد می گردد.

باید توجه داشت که افراط و تفریط در هر موردی ، خطا و نادرست می باشد .

به لحاظ قبول این مطالب، صنعت را موتور توسعه اقتصاد قلمداد کردن و عکس آن نیز، خطا و اشتباه می باشد. زیرا توسعه و پیشرفت اقتصادی در سایه کارایی سه بخش اقتصاد عملی است.که این از الزامات تحقق "جهش تولید "میباشد. برای پیشرفت کشاورزی علاوه بر آنکه به نهادهای تولیدی در بخش صنعت نیاز می باشد، به تحقیقات ومطالعات، آموزش و ترویج، بازاریابی و غیره نیاز است که مربوط به بخش خدمات هستند.

درصد بسیاری از افزایش راندمان تولید، اصلاح نباتات و ابداع واریته های جدید، در سایه تلاش مداوم گروه های تحقیقاتی- مربوط به بخش خدمات - امکان‌پذیر است .

نوآوری ها و ابداعات در بخش صنعت نیز، مدیون کار مداوم محققان و پژوهشگران فعال در نوآوری های صنعتی است.

کشاورزی پویا و خودکفاء نیازهای مصرفی جمعیت و شاغلان بخش صنعتی و خدماتی را فراهم می نماید.

چنانچه تولید محصولات کشاورزی با فراوانی مواجه گردد، سبب کاهش قیمت‌ها و تورم در جامعه گردیده ،که در رونق اقتصادی بسیار موثر است. در سایه افزایش تولید محصولات کشاورزی، زمینه های لازم جهت ایجاد صنایع غذایی و نساجی و ... فراهم میگردد .

رونق کشاورزی افزایش درآمد شاغلان این بخش را در پی داشته که این افزایش درآمد، سبب گسترش بازار و رونق اقتصادی می گردد. کشوری را در جهان نمی توان یافت که در یکی از بخش‌های اقتصاد به رشد و توسعه رسیده باشد. در سایه نگرش و کارکرد سیستمی، ترکیب بهینه سه بخش اقتصاد،( کشاورزی، صنعت و خدمات) می‌توان به رشد و توسعه اقتصادی دست یافت. زیرا برای رسیدن به توسعه، رابطه بسیار شدید بین سه بخش اقتصاد وجود دارد.

به این لحاظ است که کشورهای دنیا را می توان به دو گروه، توسعه یافته در سه بخش کشاورزی، صنعتی و خدماتی و یا توسعه نیافته در تمامی این بخش‌ها تقسیم نمود .

رشد صنعتی در ایران، رشد سایر بخش ها را نیز به دنبال خواهد داشت .

در سال‌های اخیر، درصد بسیاری از افزایش تولید و درآمد در بخش کشاورزی ایران، به دلیل تامین نهاده ها و امکانات مورد نیاز این بخش از طریق صنایع کشور میسر گردیده است. ولی باید توجه داشت که امروزه علاقه بسیار به صنعتی شدن، دارای دلایل روشنی است.

نواحی کم رشد که سالیان متوالی تولید کننده و صادر کننده مواد خام بوده‌اند، مشاهده کرده اند که سطح زندگی بهتر در هر جامعه، ارتباط مستقیم با توسعه صنعت در آن جامعه دارد. و از سوی دیگر (با توجه به نوسانات قیمت مواد خام که بیش از نوسانات قیمت کالاهای صنعتی است) اقتصادی که متکی به صادرات یک یا چند ماده خام باشد، بیش از یک اقتصاد صنعتی که قادر به تامین نیازمندی‌های خود میباشد، از نا استواری درآمد ملی متحمل زیان می گردد. این طرز تفکر، مردم کشورهای رو به رشد را معتقد به این اصل کرده است که برخورداری از امنیت، ثبات بیشتر و همچنین سطح زندگی مرفه، با صنعتی شدن کشورهایشان ارتباط مستقیم دارد.

habibi.hassan56@gmail.com آدرس پست الکترونیکی نویسنده