معرفی جاذبه های تاریخی شهرستان اسلامشهر

به گزارش خبرگزاری آنا،شهرستان اسلامشهربر طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال نود و پنج مرکز آمار ایران این شهرستان ، ۵۴۸٬۶۲۰ نفر جمعیت داشته که ۲۷۹٬۲۸۲ نفر آن مرد و ۲۶۹٬۳۳۸ نفر آن زن می‌باشند.

اسلامشهر پیش از سال ۱۳۵۲ با نام قاسم آباد شاهی دهی از دهستان غار ، بخش ری ، شهرستان تهران شناخته می شد و شغل اهالی آن زراعت و باغداری بوده که آب آن از قنات و در بهار از سیلاب کرج تامین می شده است .

این شهرستان در دوره قاجاریه منزلگاه اردوی همایونی بوده و به نام قاسم آباد خالصه خوانده می شد واین منطقه به دلیل مرغوبیت و حاصلخیزی زمینهای مستعد کشت و زرع و وجود رودخانه کرج و رشته قناتهالی جاری در آن و همچنین نزدیکی به تهران از دیر باز مورد توجه بوده است.

دشت و جلگه اسلام شهر در زمینه های کشاورزی و باغداری و دامداری و توسعه بازرگانی و صنعت دارای استعداد رشد و مجموع این مزایا و موقعیت ارتباطی آن در کنار پایتخت ، همگی از توانمندیهای آن بوده و نویدبخش روند سریع پیشرفتهای آتی آن محسوب می گردد.

مهم ترین رودخانه ای که از کرانه غربی شهر عبور می کند، رودخانه کرج نام دارد که پر آب ترین رودخانه های دامنه جنوبی البرز است که در۴۰ کیلومتری مغرب تهران از خرسنگ کوه سرچشمه می گیرد و در مسیر خود در دشت اسلام شهر به نام های سیاه آب یا سیاب و سالور نیز خوانده می شود واین رودخانه نیز همانند رودخانه های دیگر نقش غیر قابل انکاری در پیدایش و رشد تمدنهای بشری در منطقه داشته است.

بنابراین ارتباط محوطه های باستانی متعدد در منطقه با رودخانه جاری در آن به راحتی درک می گردد. وجود بقایای پایه های پل بر روی رودخانه سالور و تپه های واقع در مجاورت و یا نزدیکی آن که آثار مدفون در آنها دلالت بر وجود دوره های مختلف تاریخی دارد حاکی از اهمیت این منطقه حاصلخیز از حیث موقعیت ارتباطی آن در گذشته های دور تاریخی می باشد که تا به امروز محفوظ مانده و ادامه دارد.

تپه های باستانی پراکنده در سطح منطقه با محوطه های تاریخی مجاور آن در دشت بزرگ ری قابل مقایسه می باشد. زیرا که از لحاظ تاریخی و جغرافیای سیاسی و طبیعی قسمتی از سرزمین ری باستان محسوب می شود . سرزمینی که حوزه قلمرو و نفوذ سیاسی آن تا قزوین و یا دماوند هم گسترش داشته و روزگاری منطقه دماوند از روستاهای آن محسوب می شده است و از لحاظ فرهنگی دامنه حضورش سراسر فلات ایران را در بر می گرفته است.

محوطه های ارزشمند باستانی در چشمه علی ومرتضی گرد و مافین آباد با دارا بودن هفت هزار سال پیشینه فرهنگی و تاریخی از شهرت زیادی در مجامع علمی برخوردار بوده و از شاخص های تمدن پیش از تاریخ در جهان شناخته می شوند.

منطقه مافین آباد اسلام شهر که متاسفانه طی سالهای اخیر از حفریات غیر قانونی ، لطمات فراوانی بر آن وارد آمده است دارای کهن ترین دوره های تــــــاریخی می باشد که قدمت آن به هزاره پنجم پیش از میلاد می رسد و با سایر محوطه های پیش از تاریخ غرب ، سلیک کاشان در جنوب و حصار دامغان و همچنین با محوطه هایذ پیش از تاریخ در جنوب ایران ، با همه بعد مسافت دارای مختصات مشترک بوده که ناشی از ارتباط فشرده فرهنگی و تاثیرات متقابل بر یکدیگر می باشد.

سایر محوطه های باستانی که مربوط به دوره های تاریخی و اسلامی هستند بعضا دارای شواهد و عناصری از معــــماری مشابه پادگان و یا دژ های نظامی و پایگاههای راهداری می باشد و به دلیل موقعیت ارتباطی خاصی که داشته است ، کنترل تحرکات اقتصادی ، استقرار آنها را ایجاب می کرده است .

از دیگر آثار باستانی اسلامشهر تپه مهران آباد در نزدیکی روستای مهران آباد است که در دهه ۴۰ توسط دکتر نگـهبان و با همراهی آقای کایلر یانگ باستان شناس کانادایی چند گمانه آزمایشی در این تپه حفر شده که متاسفانه به دلیل عدم دسترسی به گزارش کاوش های او، جزئیات دوره های تـــاریخی آن نامعلوم است ولی احتمالا از تپه های پیش از تاریخی موجود در سطح منطقه بوده که متاسفانه اثری از آن برجا نمانده است.

همچنین در محدوده بیرون روستای نظام آباد و شمال روستای ده عباس ، در کنار جاده منشعب از جاده اصلی ، که در سطح زمین های تسطیح شده آن شواهدی از وجود سفال مشاهده شده است ، که پیش از این از تپه های موجود در منطقه به شمار می رفته اند.

از دیگر موارد مشابه تخریب بقایای مربوط به آثار تپه کوزه گری می باشد که مشمول اقدامات تخریبی توسط عامل سودجوی ضد فرهنگی شده است ، همانگونه که بسیاری از تپه های باستانی و بناهای مذهبی منطقه از تعرض و خطر تخـــــریب مصون نمانده و دایما در معــرض آسیب های جدی و جبران ناپذیر قرار دارد.

خبرنگار: حق شناس