در گفت‌و‌گو با پانا:
نسل امروز را با زبان هنر و ابزار نوین با عاشورا آشنا کنیم
تهران (پانا) - محمدرضا سنگری، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه، با تأکید بر ضرورت بهره‌گیری از ابزارهای ارتباطی روز برای انتقال مفاهیم دینی به نسل جدید، گفت: نویسنده متعهد کسی است که زمان و زبان خود را بشناسد و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های هنری، پیام خود را زیبا و اثرگذار منتقل کند.
با توجه به تغییرات فرهنگی و ارتباطی گسترده در جامعه امروز، به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان نسل جدید، انتقال مفاهیم دینی، اخلاقی و عاشورایی نیازمند بازخوانی روش‌ها و ابزارهاست. در این‌باره با دکتر محمدرضا سنگری، از چهره‌های شناخته‌شده در عرصه ادبیات آیینی و عاشورایی، گفت‌وگویی انجام دادیم تا از نگاه او راه‌های اثرگذار بر ذهن و دل نسل امروز را بررسی کنیم، در مطلب ذیل می‌توانید این مصاحبه را بخوانید.
در آغاز، بفرمایید که چطور می‌توانیم مفاهیم عمیق عاشورا و اهل بیت (ع) را برای نسل امروز جذاب و قابل فهم کنیم؟
زبان نسل امروز، به‌ویژه نسل آلفا، با زبان نسل‌های گذشته متفاوت است. ابزار ارتباطی آن‌ها تغییر کرده؛ اگر پیش‌تر ما با ارتباط‌های شفاهی یا نهایتاً کتاب بچه‌ها را آشنا می‌کردیم، امروز کودکان حتی در چهارسالگی با ابزارهای نوین کاملاً آشنا هستند و از آن‌ها استفاده می‌کنند. بنابراین ما نیز باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم؛ ظرفیت‌هایی که ادبیات، صدا و تصویر را هم‌زمان در خود دارند و چندرسانه‌ای هستند. این نخستین نکته است.
چطور باید از این ابزارها استفاده کنیم که اثربخش باشد؟
ابتدا باید ببینیم کودکان امروز چگونه از این ابزارها استفاده می‌کنند و سپس بررسی کنیم که ما با همین ابزارها چه می‌توانیم بکنیم. همچنین باید از اشباع یا تورم ارزشی پرهیز کنیم. همان‌طور که شهید مطهری اشاره می‌کند، اگر شما ۲۰ بار بگویید "سیب خوشمزه است"، دیگر سیب هجدهم و نوزدهم لطف خود را از دست می‌دهد. تکرار زیاد ارزش‌ها، لطافت و زیبایی پیام را از بین می‌برد. بنابراین باید با دقت و اندازه از پیام‌های ارزشی استفاده کنیم.
آیا نقش هنر را در این مسیر مؤثر می‌دانید؟
قطعاً. باید از همه ظرفیت‌های هنری بهره گرفت. اگر از داستان یا شعر استفاده می‌کنیم، باید آن را با دیگر ابزارهای هنری مانند تصویر، موسیقی یا حتی بازی‌های تعاملی پیوند بزنیم. این‌گونه است که تأثیرگذاری پیام عمیق‌تر و ماندگارتر خواهد بود.
به‌عنوان یک نویسنده، چه ویژگی‌هایی را برای نویسنده متعهد ضروری می‌دانید؟
نویسنده متعهد کسی است که زمان خودش را بشناسد، زبان خودش را بشناسد، مخاطب خودش را خوب بشناسد و مهم‌تر از همه، خودش را بفهمد. بداند چه چیزی در اختیار دارد و آن را در زیباترین، رساترین و والاترین شکل ممکن منتقل کند. اگر کسی این کار را کرد، آن نویسنده شایسته است و باید دنبالش برویم.
در پایان، اگر نکته‌ای هست که لازم می‌دانید به آن اشاره کنید، بفرمایید.
آموزش و پرورش امروز ما باید به کتاب‌های درسی توجه ویژه‌ای داشته باشد. گاهی کتاب‌های درسی، تنها کتاب‌هایی هستند که بچه‌ها با آن‌ها مواجه می‌شوند. این کتاب‌ها می‌توانند شاکله شخصیت و هویت آینده بچه‌های ما را بسازند. از سوی دیگر، آموزش معلمان اهمیت حیاتی دارد. وقتی آموزش معلمان تعطیل شود و آن‌ها کتاب‌ها را نشناسند، نمی‌توانند پیام آن‌ها را به‌درستی منتقل کنند. معلم باید خود آگاه و آماده باشد تا نسل آینده را آگاه و آماده کند.
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه