در گفت‌وگوی پانا با کارشناسان مسائل بین‌الملل مطرح شد؛
علت تغییر رویکرد آمریکا نسبت به فعالیت هسته‌ای ایران چیست؟/ دور چهارم مذاکرات چالشی و دشوار خواهد بود
تهران(پانا) - کارشناسان مسائل بین‌الملل تغییر رویکرد اخیر آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران را نتیجه فشار لابی رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا دانسته و هشدار می‌دهند اصرار واشنگتن بر «غنی‌سازی صفر» و خلع توان هسته‌ای ایران، فضای دور چهارم مذاکرات در مسقط را به سمت تقابل کشانده است.
در آستانه برگزاری دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، تغییرات چشمگیر در مواضع واشنگتن نسبت به فعالیت هسته‌ای ایران، فضای گفت‌وگوها را با پرسش‌های جدی مواجه کرده است. سیدرضا میرطاهر و جهانبخش ایزدی تحلیلگران مسائل بین‌المللی، در گفت‌وگو با پانا به واکاوی ابعاد مختلف این تحولات، نقش بازیگران منطقه‌ای و سناریوهای محتمل پیش روی مذاکرات پرداخته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد فضای کنونی مذاکرات بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر عوامل خارج از چارچوب دیپلماتیک قرار گرفته و این امر می‌تواند بر آینده توافق‌های احتمالی تأثیرگذار باشد.
تقابل جدی در دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا؛ از کلی‌گویی تا تقابل بر سر جزئیات
ایزدی با اشاره به روند مذاکرات در دور چهارم توضیح داد: «در دور‌ه‌های اولیه، بحث بر سر کلیات مانند عدم ساخت سلاح هسته‌ای بود، اما اکنون به مکانیسم‌های اجرایی رسیده‌ایم. آمریکا با پیشنهاد «غنی‌سازی صفر» و تأمین اورانیوم مورد نیاز ایران از خارج، عملاً خواستار واگذاری کامل این حق از سوی تهران است؛ درحالی که جمهوری اسلامی همواره بر دو خط قرمز «رفع واقعی تحریم‌ها» و «تداوم غنی‌سازی در داخل» تأکید داشته است.»
میرطاهر با اشاره به تغییر مواضع آمریکا در دو هفته اخیر، خاطرنشان کرد: «پدیده‌ای که رخ داده، گذار تدریجی از مواضع اولیه واشنگتن مبنی بر پذیرش غنی‌سازی توسط ایران به مواضعی جدید است که هرگونه حق ایران برای غنی‌سازی را نفی می‌کند و حتی خواستار برچیده شدن تأسیسات هسته‌ای از جمله اصفهان، فوردو و نطنز شده است.»
نقش اسرائیل و بازی دوگانه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس
ایزدی با هشدار درباره تأثیر بازیگران منطقه‌ای بر روند مذاکرات، گفت: «اسرائیل با تمام قوا تلاش می‌کند تا مانع از به رسمیت شناخته شدن حق غنی‌سازی ایران شود. از سوی دیگر، عربستان و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس اگرچه در ظاهر مواضع دیپلماتیک ملایم‌تری نسبت به دوره برجام دارند، اما در استراتژی بلندمدت خود همچنان به دنبال مهار برنامه هسته‌ای ایران هستند و در این مسیر با واشنگتن هماهنگ‌اند.»
میرطاهر نیز فشار تندروهای کنگره آمریکا و لابی رژیم صهیونیستی را از عوامل اصلی تغییر رویکرد آمریکا دانست و گفت: «رایزنی‌های اخیر مقامات رژیم صهیونیستی با کاخ سفید، از جمله دیدار مشاور نتانیاهو با ترامپ ، نشان می‌دهد که دولت آمریکا به این جمع‌بندی رسیده که ایران باید به‌طور کامل از توان هسته‌ای خود خلع شود.»
توهم برتری؛ برهم زننده مذاکره متوازن
میرطاهر همچنین با اشاره به اظهارات اخیر ویتکاف که مدعی شده ایران «درموقعیت ضعیفی قرار دارد» بیان کرد: «این ادعا نشان می‌دهد آمریکایی‌ها تصور می‌کنند می‌توانند با سوءاستفاده از شرایط، خواسته‌های خود را به ایران تحمیل کنند. اما مقاومت و ایستادگی ایران در این برهه حیاتی است. هرگونه عقب‌نشینی، به افزایش فشارها و تضعیف بیشتر موقعیت ایران منجر خواهد شد.»
ایزدی نیز در این خصوص خاطرنشان کرد: «آمریکا، با فرض برتری قدرت خود، به دنبال تحمیل خواسته‌های حداکثری است، اما ایران غنی‌سازی را دستاوردی حیثیتی، امنیتی و علمی می‌داند که به سادگی قابل واگذاری نیست.»
پیش‌بینی مذاکرات سخت و چالشی برای دور چهارم
ایزدی درباره دور چهارم مذاکرات گفت: «با توجه به شکاف عمیق میان مواضع دو طرف، بعید است مذاکرات فردا به نتیجه سریع و مثبت منجر شود. سناریوی محتمل، ادامه گفت‌وگوهای دشوار و احتمالاً طولانی با محوریت چگونگی تعریف «غنی‌سازی محدود» یا ارائه تضمین‌های عملی از سوی آمریکا برای رفع تحریم‌هاست. هرگونه عقب‌نشینی یک‌جانبه از سوی ایران در این مرحله، غیرمنطقی و غیرمحتمل به نظر می‌رسد.»
این استاد روابط بین‌الملل خاطرنشان کرد: «حتی اظهارات اخیر ترامپ درباره امکان غنی‌سازی ایران برای مصارف صنعتی نیز —که ممکن است فضایی برای مذاکره باز کند— در عمل تحت تأثیر فشارهای داخلی و منطقه‌ای در آمریکا به سرعت به حاشیه رانده شده است.»
میرطاهر نیز درخصوص روند مذاکرات دور چهارم گفت: «اگر آمریکا بر مواضع اخیر خود پافشاری کند، بعید است نتیجه مذاکرات مثبت باشد. تغییر ناگهانی مواضع واشنگتن و همراهی آن با فشارهای روانی و سیاسی، نشان‌دهنده عدم تمایل واقعی این کشور به یافتن راه‌حل عادلانه است.»
این کارشناس مسائل استراتژیک و بین‌الملل در پایان تأکید کرد: «تنها راه‌حل، حفظ وحدت ملی و مقاومت در برابر فشارهاست. ایران نباید تحت هیچ شرایطی از حقوق مسلم خود در چارچوب قوانین بین‌المللی عقب‌نشینی کند.»
فرانک آرامی
ارسال دیدگاه