روایت دغدغه‌های نوجوانانه در اقیانوسی آرام

تلویزیون در چهاردهه گذشته برنامه سازی در حوزه کودک و نوجوان را در اولویت‌های خود قرار داده است. این دغدغه بخش مهمی از تولیدات سالانه شبکه‌های مختلف را فراهم می‌کند. یکی از فعال‌ترین مراکز برنامه ساز در این حوزه مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج است.
دلیل آن را هم می‌توان در مخاطبان میلیونی کودک و نوجوان شبکه‌های یاد شده جستجو کرد که به شکل بالقوه قابلیت جذب انبوه مخاطبان را دارد.
یکی از این دسته برنامه‌ها،جنگ‌های ترکیبی است که قدمتی بیش از دو دهه داشته و تعدادی از آنها نیز در زمره پرمخاطب‌ترین تولیدات حوزه کودک و نوجوان قرار دارند.برای آن که بیشتر با این قبیل برنامه‌های ترکیبی آشنا شویم لازم است به نیمه دهه هفتاد رفته و جنگ‌هایی مثل:اکسیژن و نیم رخ را به یاد بیاوریم که پدیده‌های زمان خود در حوزه نوجوان به حساب می‌آمدند.در کنار این دو باید از تابستانه و زمستانه هم یاد کرد که در یک بازه زمانی بسیار موفق و پربیننده بودند.اکسیژن با اجرای شهاب حسینی که آن سال‌ها هنوز بازیگری را به شکل حرفه‌ای آغاز نکرده بود،جنگ ترکیبی جذابی با مایه‌های جوان پسندانه بود که ریتمی تند و سریع آن را همراهی می‌کرد.درست به مانند نیم رخ با اجرای کامیار اسماعیلی که در طراحی آن از دکور و صحنه گرفته تا لباس مجری‌اش از طیف‌های مختلف رنگ بهره گرفته شده و از این طریق فضای گرمی بر کلیت آن حاکم بود.اما این قبیل برنامه‌ها به مرور در کنداکتور پخش برنامه‌های کودک و نوجوان کمرنگ شده و برنامه‌های دیگری جایگزین آن شد.
در سال جاری برنامه‌ای با عنوان اقیانوس آرام محصول موسسه هنری رسانه‌ای اوج، پخش خود را از شبکه دو سیما آغاز کرده که یک جنگ گفت وگومحور نوجوانانه به حساب آمده و به مرور مخاطبان پروپاقرصی برای خود دست و پا کرده است. البته اقیانوس آرام را نمی‌توان یک جنگ ترکیبی کلاسیک تلویزیونی مشابه نمونه‌های موفق سال‌های گذشته قلمداد کرد چرا که گفتگومحوری غلبه تمام عیاری بر سایر وجوه آن دارد.برنامه‌ای که از سه بخش و آیتم‌های میانی تشکیل شده است:در بخش نخست میهمانی که خود بچه‌های داخل استودیو دعوتش کرده‌اند،حاضر شده و قصه زندگی خود را که می‌تواند الگوی مناسبی هم باشد برایشان تعریف می‌کند.این بخش به سبک استندآپ اجرا شده و افراد میهمان هم از میان چهره‌های سرشناس حوزه‌های مختلف برگزیده شده‌اند.در قسمت دوم،نوجوان‌های حاضر در برنامه نسبت به قصه گفته شده واکنش نشان داده و سؤالات خود را در این رابطه می‌پرسند.در قسمت آخر هم یک میهمان نوجوان به جمع میهمان‌های دیگر اضافه شده که هیچ ویژگی خاص و عجیبی نداشته اما بیشتر از بقیه به خود و توانایی‌هایش باور داشته و به همین واسطه هم موفق به انجام کار مهمی شده است.
نوجوانانی که توانمندی‌های بالایی دارند و قابل اعتمادند. با این حضور پررنگ و تاثیرگذار نوجوانان و اعتماد به آن‌ها می‌توان مسیر مناسب و بهتری را برای رشد و شکوفایی استعدادهای این قشر متصور شد. نوجوانانی که بیشتر از دیگران حس خودباوری را در ذهنشان تقویت کرده‌اند.
از میان برنامه‌های پخش شده،تعدادی از آنها کیفیت ویژه و متمایزی داشته و علاوه بر سر شوق آوردن میهمان‌های نوجوان داخل استودیو،نظر مساعد مخاطبان داخل خانه‌ها را هم به سمت خود جلب کرده است. در یکی از اپیزودهای این برنامه،مرضیه هاشمی(ملانی فرانکلین سابق)خبرنگار آمریکایی الاصل شبکه پرس تی وی که به تازگی و به دلایلی نامعلوم توسط دولت آمریکا دستگیر شده،میهمان اقیانوس آرام بوده و به تعریف بخش‌هایی از زندگی خود از کودکی تا بزرگسالی پرداخته است.او که در رشته خود فرد موفقی به حساب می‌آید،ابتدا بحث تبعیض نژادی را با تکیه بر اتفاقی که در هشت سالگی‌اش در مدرسه رخ داده پیش کشیده و سپس مرحله به مرحله زندگی خود را برای مخاطبان نوجوان خود توضیح می‌دهد.دوران دانشجویی مهمترین دوره زندگی او به حساب می‌آید که طی آن با انقلاب ایران و اندیشه‌های امام خمینی(ره)آشنا شده و دین اسلام را انتخاب کرده است.بیان گرم و صمیمانه مرضیه هاشمی نقطه قوت این اپیزود از اقیانوس آرام است که کاملاً با هدف نهایی سازندگان این برنامه همخوانی دارد.چرا که تجربه‌های زندگی وی و فراز و فرودهایش مخاطبان نوجوان برنامه را بیش از پیش با زندگی واقعی آشنا کرده و تحت تأثیر قرار می‌دهد.به خصوص جایی که او از مرگ سه نفر از نزدیکانش(پدر،مادر و همسرش)طی یک سال و نیم گفته و به پذیرفتن تقدیر در گذر زمان و صبر در برابر سختی‌ها اشاره می‌کند.همین لحن شوخ،صمیمانه و خودمانی هاشمی، بخش دوم برنامه و سؤال و جواب‌های میهمان‌های داخل استودیو را به بخشی جذاب تبدیل کرده و آن را متفاوت با دیگر اپیزودهای برنامه می‌کند.
یکی دیگر از اپیزودهای جذاب اقیانوس آرام با حضور امیردریادار حبیب الله سیاری فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است.وی در مدت زمانی نزدیک به نیم ساعت با لحنی صمیمانه قصه زندگی خود را از کودکی تا استخدام در ارتش و چگونگی رفتنش به نیروی دریایی را تعریف کرده و در تمامی این مراحل روی هدف و انگیزه‌های انسان برای رسیدن به آن تاکید کرده که خود نمونه بسیار مناسبی در این رابطه به حساب می‌آید.در بخش پرسش و پاسخ نیز دریادار سیاری به تمامی سؤالات مهمان‌های داخل استودیو پاسخ داده و از کار روزانه تا زندگی خانوادگی‌اش با لحنی گرم و صمیمی گفته است.برای مثال هم می‌توان به موضوع ازدواج ایشان اشاره کرد که پس از نخستین مجروحیتشان در بحبوحه جنگ تحمیلی اتفاق افتاده است.همینطور توضیح نشان‌های روی لباس نظامی‌اش که برای مخاطب از هر رده سنی اطلاعات مفید و جالبی دارد.در بخش دیگر اقیانوس آرام،نوجوان‌هایی حضور پیدا می‌کنند که هم سن و سال حاضران داخل استودیو بوده و از تجربه خاص در زندگی خود می گویند.برای مثال هم می‌توان از نوجوانی یاد کرد که به عنوان برنامه نویس و طراح بازی‌های رایانه‌ای فعالیت کرده و با وجود سن کم پیشرفت خوبی در این زمینه داشته و می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور به فردی بسیار موفق در رشته خود تبدیل شود.
این برنامه تلاش قابل توجهی در تعالی رشد شخصیت و باور نوجوانان دارد. امروزه حضور مؤثر و صدردرصدی نوجوانان در جامعه همراه با باور کردنشان از سوی بزرگترها گام نوینی در پرورش این قشر محسوب می‌شود.

محمد جلیلوند*