فیروز دولت‌آبادی*
کوتاهی کشورهای اسلامی و انتقال سفارت‌آمریکا به قدس
آمریکا برخلاف گذشته به صورت آشکار تسلط شرم‌آوری بربرخی از کشورهای اسلامی پیدا کرده و این امر درکنار تنش‌های منطقه‌ای به‌ویژه در سوریه و عراق باعث سکوت کشورهای اسلامی در قبال انتقال سفارت آمریکا به قدس و برخورد با فلسطینی‌ها شده است. دولت‌های قبلی آمریکا هم علاقه داشتند که محل سفارت این کشور را به قدس انتقال دهند اما شرایط را مناسب ارزیابی نمی‌کردند اما باتوجه به ایجاد جریانات افراط‌گرای اسلامی در پنج سال اخیر، از سوی عربستان و امارات و با توجه به نزدیکی این کشورها به رژیم صهیونیستی، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، شرایط را برای انتقال سفارت آمریکا مهیا دید.
می‌توان به صراحت اذعان داشت آمریکایی‌ها با انتقال سفارت خود به قدس آخرین دین خود به جامعه صهیونیسم بین‌الملل ادا کردند البته این موضوع آنطور که آمریکایی‌ها تصور می‌کنند با آرامش تمام نخواهد شد و قطعا شرایط جهانی پیامدهای سنگینی برای رژیم اشغالگر قدس، آمریکا و کشورهای عربی مانند عربستان و امارت خواهد داشت. همچنین قطعا عربستان، امارات و اردن در مقابل یک هویت تاریخی سکوت کرده و با این سکوت راه‌ها را برای انجام آن هموار کردند.
البته دولت ترکیه اقدامات پسندیده‌ای درقبال تحولات اخیر انجام داده است. این کشور به دنبال شهادت بیش از ۶۰ فلسطینی در حملات نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی به تظاهرکنندگان در نوار غزه و انتقال سفارت آمریکا به قدس؛ سفیر رژیم صهیونیستی در آنکارا را اخراج کرد. همچنین ترکیه سفرای خود در آمریکا و اراضی اشغالی را برای انجام رایزنی فراخوانده است. این اقدامات با هدف جلب توجه دولت‌ها و مردم کشورهای اسلامی انجام شده است و امید می‌رود که سایر کشورها هم چنین اقداماتی داشته باشند چرا که همین یک واکنش برای نامشروع کردن انتقال سفارت آمریکا به قدس کافی نخواهد بود.
بسیاری از کشورهای اسلامی در قبال این اقدام آمریکا رویکرد بسیار ضعیفی داشته‌اند و به صدور یک بیانیه اکتفا کرده‌اند. قطعا یک بیانیه بسیار رقیق تغییری در شرایط ایجاد نخواهد کرد. اگر برخورد جدی از سوی کشورها به‌ویژه کشورهای اسلامی صورت بگیرد، موضوع انتقال سفارت آمریکا به قدس در همین مراحل اولیه خاتمه خواهد یافت و هنوز امکان توقف و بازگشت آن وجود دارد. برای آنکه مانع تکرار چنین اقداماتی شد، باید در همین مرحله جوامع بین‌الملی و دولت‌ها از آن سلب مشروعیت کرده و با هر کشوری که سفارت خود را به قدس منتقل کند، برخورد کنند. لازم است تا کشورهای اسلامی با آمریکا قطع ارتباط و برای چنین اقدامی پرونده حقوقی ایجاد کنند. تمام این مسیرها کاملا مسالمت‌آمیز است و درصورت پیگیری می‌توانند نتیجه بخش باشند.
در شرایط کنونی در رابطه با انتقال سفارت آمریکا به قدس 2 موضوع وجود دارد، یکی اقداماتی که باید انجام شود ولی ممکن است، انجام نشود و دیگری امتیازاتی است که درصورت پیگیری نشدن به طرف مقابل ارائه می‌شود. درحقیقت با سکوت به اقدامات غیر قانونی یک رژیم نامشروع مشروعیت بخشده می‌شود. نکته مهم این است که اگر درهمین مرحله با تغییر سفارت آمریکا برخورد جدی انجام شود، مانع انتقال احتمالی سایر سفارت‌ها به قدس خواهد شد اما اگر از برخورد قاطع کشورهای اسلامی اطمینان داشته باشند حتما در تصمیم‌شان تجدید نظر می‌کنند زیرا در گذشته نیز آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها چندین بار برای تحقق این امر، گام برداشتند اما عقب‌نشینی کردند. دلیل اینکه چرا آمریکایی‌ها در دوره‌های قبل موفق به تغییر محل سفارت خود در اراضی اشغالی نشده بودند ولی این بار توانستند چنین کنند، این بود که بخش عمده‌ای از کشورهای عربی که روابط پنهانی با آنها داشتند روابط خود را آشکار کردند. عربستان، امارات، قطر و اردن این بار روابط خود را کاملا علنی کرده‌اند و مصر هم این بار در رابطه با این موضوع کوتاه آمد. علاوه براین درگیری‌ها در منطقه مثل سوریه، عراق و یمن، بحران‌های نظامی و امنیتی ایجاد کرده که درگیری کشورهای اسلامی را به دنبال داشته است .
منبع: آرمان
* سفیر سابق ایران در ترکیه
ارسال دیدگاه