کند‌وکاوی در نمایشگاه «انسان، حیوان، طبیعت»؛ از‌ کاغذ پیچ‌ها تا سفر آرام در ضمیر

«انسان، حیوان، طبیعت» نمایشگاهی ویژه از کارهای منتخب هنرمندانی است که مفهوم انسان را در کنار هستی دوباره زنده می‌کنند. ۱۹ اثر نقاشی از هنرمندان به نام کشورمان، همچون نیلوفر قادری نژاد، رضا هدایت، آرمان یعقوب پور و … در این نمایشگاه به نمایش درآمده که همگی در ابعاد بزرگ زینت‌بخش دیوارهای گالری ایده شده‌اند.

در استیتمنت این نمایشگاه آمده است: «انسان هزاره‌ها در دامان زمین و آسمان بالید، از آن تغذیه و آن را ستایش کرد و از آن الهام گرفت تا آن زمان که میان خود و باقی هستی فاصله انداخت و به طبیعت به‌شکل بیگانه‌ای نگاه کرد که تنها می‌توانست از آن بهره‌برداری کند. او دیگر نه حیوانی ناطق، نه حیوانی ابزارساز بود؛ او فقط و فقط انسان بود؛ انسانی جدا مانده از باقی هستی، تکه‌ای تک افتاده از یک کل بهم پیوسته. و این‌گونه بود که انسان از دامان طبیعت به دامان خودش پناه آورد، از طبیعت برید و به آینه چشم دوخت، جدا مانده از آنچه زمانی بخشی از آن بود.

اما طبیعت همیشه برای هنرمندان رهایی‌بخش و الهام بخش بوده و هست و هنرمند همچنان جهان را ترکیبی می‌داند از خودش، طبیعت و حیوان، هروله‌ای میان دنیای درون و بیرون. نمایشگاه «انسان، حیوان و طبیعت»، با این نگاه به آثار هنرمندان ایرانی معاصر نگاهی انداخته است، هنرمندانی که نگاهشان اگرچه شاید به درون باشد اما همچنان به این پیوستار پایبندند و آن را رهایی بخش می‌دانند.»

ضربه قلم‌ها و رنگ‌ گذاری‌ها، حکایت از دغدغه هنرمندانی دارد که هر یک با شیوه‌ مختص خود، طبیعت را به تصویر کشیده‌اند. گالری ایده این روزها پذیرای نمایشگاهی از آثار 14 هنرمند معاصر ایرانی شده است که بر اساس نگاهی به پیوند انسان از گذشته تا امروز با طبیعتِ پیرامون خویش، توسط آرش سلطانعلی گردآوری شده است.

در بدو ورود به گالری، تابلویی از رضا هدایت که با تکنیک اکریلیک روی بوم در ابعاد 150 در 150 سانتی متر اجرا شده جلب توجه می‌کند. این یکی از دو تابلوی هدایت در این نمایشگاه است. اثر دوم در ابعاد 70 در 160 سانتی متر و با تکنیک اکریلیک اجرا شده و سال 1387 پای آن به چشم می‌خورد. منابع ذهنی و تصویری نقاشی‌های هدایت، تلفیقی از ادبیات فارسی و کردی و خاطرات دوران کودکی و قصه‌هایی است که شنیده است. نقاشی‌های او اگرچه فضایی افسانه‌ای را تداعی می‌کند اما نه به حال و گذشته اشاره دارد و نه به افسانه و اسطوره.

مجاور این تابلو، اثری از آرمان یعقوب پور دیده می‌شود به ابعاد 30 در 30 سانتی متر با تکنیک اکریلیک روی بوم. یعقوب پور نقاش منظره‌پردازی است که آثارش به دلیل تفاوت بسیار با نمونه‌های رایج طبیعت‌گرایی و ویژگی‌های شخصی نهفته در آنها در سال‌های اخیر با استقبال خوبی رو به رو شده است. منظره‌های یعقوب پور واجد فضایی مینیمال است و معمولاً سفیدی بوم و جِرم رنگ‌ها در همه آثارش دیده می‌شود.

اثر بعدی نمایشگاه، یک تابلوی بدون عنوان از عبدی اسبقی است. در اکثر کارهای اسبقی همواره نمادی از نوعی پوشش، خواه با کاغذ و روزنامه و خواه با پارچه یا چیز دیگری دیده می‌شود؛ گویی که رمز و رازی در پشت این پوشش‌ها وجود دارد. در اثر بزرگ این هنرمند در این نمایشگاه، درختچه‌ای کاغذ پیچ شده را در قالبی سورئالیستی و قدیمی نشان می‌دهد.

اکرم افضلی دیگر هنرمندی است که با تابلویی اکریلیک متعلق به سال 1391 در ابعاد 80 در 100 سانتی متر در این نمایشگاه حضور دارد. عنوان «سفری آرام در ضمیر خویشتن» برای تابلوی افضلی انتخاب شده است که مفهوم مورد نظر نمایشگاه گردان در این اثر به خوبی به چشم می خورد.در سالن میانی گالری، آثاری دیگر از نیلوفر قادری نژاد، طاهره صمدی طاری، رضا هدایت، مسعود کشمیری، حامد صدر ارحامی، ساغر مسعودی، امیرعلی مؤمن، حسین خوش رفتار، زهرا پرکاه، الیاس ستاری، پروانه رزاقی، ابـوحمیـــد اســـدی و آرزو صفایی به چشم می‌خورد. اثر ساغر مسعودی در ابعاد 200 در 200 سانتی متر با تکنیک ترکیب مواد روی بوم اجرا شده است. اثر حامد صدرارحامی نیز به ابعاد 45 در 60 و تکنیک رنگ روغن روی بوم با استفاده از شیوه بازنمایی کلاسیک سعی در نشان دادن شکوه از دست رفته روح بشر دارد.

حسین خوش رفتار با تابلویی در این نمایشگاه حضور دارد که با تکنیک اکریلیک روی بوم در سال 1398 و در ابعاد 170 در 170 سانتی متر اجراشده. ابوحمید اسدی نیز با تابلویی به ابعاد 135 در 135 سانتی متربا تکنیک رنگ روغن روی بوم در نمایشگاه «انسان، حیوان، طبیعت» حضور دارد. طاهره صمدی طاری دیگر هنرمند حاضر در این نمایشگاه، با تابلویی به ابعاد 80 در 100 سانتی متر با تکنیک رنگ روغن روی بوم است. در دنیای تخیل صمدی، هیچ‌چیز پایان ندارد؛ همه چیز در حال گذر و شتابزدگی، به سوی هدفی بی‌پایان و در جریانی مداوم است. گویی مانند قوه تخیل و اندیشه بشر که لحظه‌ای از حرکت نمی‌ایستد، هیچ چیز ثابت نیست. همه چیز در حرکت به سوی آینده و پیشی گرفتن از حال خلاصه می‌شود. شاید بتوان گفت تنها عنصر ثابت در نقاشی‌های طاهره صمدی، همین پویایی مداوم است. تجربه‌ای آشنا برای انسان معاصر، که هر لحظه در گذر زندگی، جوشش، خروش، حرکت و فعالیت را تجربه می‌کند.

از نیلوفر قادری‌نژاد نیز در این نمایشگاه دو اثر ارائه شده است. طراحی‌های محکم و ساختارمند در کنار بیان اکسپرسیو رنگ و خط، زبان شخصی قادری‌نژاد را در اغلب آثارش شکل می‌دهد. او که از مهم‌ترین هنرمندان زن فیگوراتیو ایرانی است در طی نیم قرن فعالیت مستمر هنری توانسته خود را به عنوان نقاشی توانا در عرصه هنر ایران مطرح سازد.

نکته‌ای که پس از تماشای آثار این 14 هنرمند معاصر به چشم می‌خورد، این است که آثار نمایشگاه اغلب یا از آنِ هنرمندان تثبیت‌شده حراج‌هاست و یا هنرمندانی است که می‌توان آنان را نماینده جریان هنری معاصری بنامیم. می‌توانیم بگوییم این نمایشگاه چکیده‌ای از طیف متنوعی از جریان غالب هنر معاصر ایران است.

نمایشگاه گردان این نمایشگاه، آرش سلطانعلی مؤسس و صاحب امتیاز موسسه فرهنگی هنری و پژوهشی ایده است. در استیتمنت نمایشگاه به قلم او می‌خوانیم: «انسان هزاره‌ها در دامان زمین و آسمان بالید، از آن تغذیه و آن را ستایش کرد و از آن الهام گرفت تا آن زمان که میان خود و باقی هستی فاصله انداخت و به طبیعت به‌شکل بیگانه‌ای نگاه کرد که تنها می‌توانست از آن بهره‌برداری کند. او دیگر نه حیوانی ناطق، نه حیوانی ابزارساز بود؛ او فقط و فقط انسان بود؛ انسانی جدا مانده از باقی هستی، تکه‌ای تک افتاده از یک کل بهم پیوسته. و این‌گونه بود که انسان از دامان طبیعت به دامان خودش پناه آورد، از طبیعت برید و به آینه چشم دوخت، جدا مانده از آنچه زمانی بخشی از آن بود. اما طبیعت همیشه برای هنرمندان رهایی‌بخش و الهام بخش بوده و هست و هنرمند همچنان جهان را ترکیبی می‌داند از خودش، طبیعت و حیوان، هروله‌ای میان دنیای درون و بیرون. نمایشگاه «انسان، حیوان و طبیعت»، با این نگاه به آثار هنرمندان ایرانی معاصر نگاهی انداخته است، هنرمندانی که نگاهشان اگرچه شاید به درون باشد اما همچنان به این پیوستار پایبندند و آن را رهایی بخش می‌دانند.»

نمایشگاه آثار تجسمی «انسان، حیوان، طبیعت» تا ۱۲ مرداد ماه ۱۴۰۱ در گالری ایده واقع در تهران، کریمخان زند، خیابان سنایی، خیابان هجدهم (رمضانی) پلاک ۲۶ برپا خواهد بود.