پانا در گفت‌وگو با یک روانشناس بررسی می‌کند
کارتون با روان کودکان چه می‌کند؟
کرج (پانا)- طبق معمول خانه به هم ریخته و بشقاب و قوری و بقیه ابزارآلات در حال مرتب‌کردن خانه هستند و در نهایت با همکاری یکدیگر خانه منظم می‌شود. اگر اتفاقی در هر کجا بیفتد قهرمانانی از جنس کاغذ و قاصدک به کمک می‌روند و مشکل را حل می‌کنند. در سوی دیگر سطلی پر از دایناسور وجود دارد که جالب توجه است، چون نسل این دایناسورها هنوز منقرض نشده، دایناسورهایی که صحبت می کنند و در حال کارکردن هستند.
ماشین و درخت سخنگو و...نمونه‌هایی از کارتون‌هایی هستند که برای کودکان به تصویر کشیده می‌شوند که ممکن است اغراق زیادی در آنها به کار برود و همین موضوع منجر به‌خطر افتادن بهبود روانی کودکان شود.
در طول زمان سوالات متداولی برای کودکان پیش آمده و برخی اوقات موجب فرورفتن و پذیرفتن اغراق موجود در کارتون شده و اتفاقات تلخی را رقم زده است.
در رابطه با این موضوع شهناز قاسمیان، کارشناس رشد و پرورش کودک در گفت‌وگو با پانا اظهار کرد:«کودکان با دیدن می‌آموزند. هر چه ببینند الگوبرداری می‌کنند، کارتون‌ها هم به همین صورت است. فقط گسترده تر و رنگی تر است. دیدن این کارتون ها باعث می شود این رفتار زودتر شکل بگیرد چون کودکان تقلید می‌کنند و یاد می‌گیرند.»
او تاکید کرد:«کودکان دنیای ذهنی و درونی‌شان را با شخصیت هایی که می‌بینند می‌سازند، زیرا شخصیت‌های کارتونی به کودک نزدیک‌تر است. همچنین همزاد پنداری در آنها با این شخصیت‌ها قوی تر است و خودشان را به جای آن شخصیت گذاشته و با توجه به کارهایی که آن شخصیت انجام می‌دهد شخصیت کودک هم شکل می گیرد.»
قاسمیان در ادامه افزود:«تماشای کارتون‌های متفاوت هم جنبه مثبت و هم جنبه منفی دارد. جنبه مثبت زبان آموزی برای آن دسته از کودکانی که کم رو، خجالتی و گوشه گیر هستند یا برخی کودکان که اجتماع گریزند مفید است، زیرا دایره لغات کودکان را افزایش می دهد و باعث می شود کلمات بیشتری یاد بگیرند.»
وی در خصوص اغراق و جان بخشی در بهبود روانی کودکان اضافه کرد:«اغراق در ساخت کارتون ها طبیعی است، زیرا هم بیننده بیشتری دارد و هم به کودکان نزدیک تر می شود. به عنوان مثال: کارتونی مثل (سوپرمن) تاثیر زیادی روی کودکان در دوره های مختلف گذاشت و موجب شد که کودکان آن را باور کنند و با خرید لباس این شخصیت و انجام دادن‌کارهای آن، منجر به مرگ هم شد. براین اساس، اگر خیلی اغراق صورت بگیرد، کودک می پذیرد و احساس می کند که واقعیت دارد و سعی می کند در فضای حقیقی آن را انجام بدهد. مثلا در برخی کارتون ها وقتی کودک عصبانی می شود عروسکش را پرت می کند، کودکی که این حرکت را ببیند چون هنوز رشد شناختی کاملی ندارد تقلید کرده و این رفتار را از خود نشان می دهد.»
قاسمیان گفت:«به دلیل اینکه کودکان مسائل سطحی و تحریک کننده را درک می کنند والدین باید بر تماشای کارتون آنها نظارت کنند و دقت داشته باشند که حتما کارتون مناسب سن فرزندشان باشد.»
این مشاور تاکید کرد:«مهم ترین مسئله این است که به طور کلی کودکان از ۳ سالگی به بعد باید کارتون و برنامه نگاه کنند، ولی متاسفانه پدر و مادرها به دلیل مشغله های متعدد از سنین پایین تر فرزندانشان را به تماشای تلویزیون دعوت می کنند.»
وی در ادامه بیان کرد:« از طرفی اغراق می تواند موجب کامل شدن شناخت رفتاری کودک شود. البته فقط در یک صورت این امکان وجود دارد. کارتون ها باید برای کودکان با اهداف خاص و مناسب سن‌کودک تهیه شده باشد. برخی اغراق ها که بیش از حد هستند موجب سرخوردگی و ایجاد یاس و ناامیدی در کودک می شوند. چون کودکان باور کرده اند ولی وقتی در واقعیت با آن مواجه شدند دچار این حالت ها می شوند. در کل جانبخشی به اشیا در کارتون ها ویژگی سنی کودکان و کاملا طبیعی است.
قاسمیان تصریح کرد:«جنبه منفی برخی کارتون‌ها، ترویج خشونت است که از سنین پایین روی کودکان تاثیر منفی می گذارد و دیدن این خشونت ها در کارتون یا بازی های رایانه ای موجب نهادینه شدن خشونت در ذهن بچه ها می شود که به مرور زمان و در بزرگسالی رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگری از خود بروز می دهند. ناگفته نماند که در برخی از کارتون ها ترویج اخلاق خوب، مهربانی و همکاری، هدف سازنده است که تاثیر مثبتی روی کودکان می گذارد. در نتیجه اغراقی که با هدفی مثبت در راستای خوبی‌ها بکار برده شود صحیح است و البته حساس ترین نکته مهم این است که کودکان باید کارتون ها و برنامه های مناسب سن شان را ببینند زیرا بدون شک درک بهتری از آن خواهند داشت.»
وی در پایان خاطرنشان کرد:«اگر می‌خواهیم سلامت روان کودکمان به خطر نیفتد نکات روانشناختی مربوط به دوره‌های سنی کودک را رعایت کنیم و در مسیر زندگی بهتر موجب ایجاد فضایی آرام و امن و موثر باشیم.»
خبرنگار: مهشید عبادی
ارسال دیدگاه